İngiliz bilim insanları, planarya olarak bilinen küçük yassı solucanların beyin araştırmalarında laboratuvar fareleri ve sıçanlara etik bir alternatif olarak nasıl kullanılabileceğini araştırıyor.
Göletlerde ve nehirlerde fark edilmeden yaşayan minik yassı solucanların, bilim insanlarının şizofreni ve bağımlılığa karşı yeni tedavi geliştirmesine yardımcı olabileceği keşfedildi. Bununla birlikte, tıbbi araştırmalarda kullanılan fare ve sıçan sayısının önemli ölçüde azalabileceği de düşünülüyor.
İngiltere'den araştırmacılar, sadece birkaç milimetre uzunluğunda zararsız solucanlar olan planaryaların psikiyatrik ilaçlara memelilere çok benzer şekillerde tepki verdiğini tespit etti.
Şizofreni tedavisinde kullanılan antipsikotik bir ilaç olan haloperidol verildiğinde, solucanlar tıpkı laboratuvar fareleri ve sıçanlar gibi halsiz ve hareketsiz hale geldi.
Pharmaceutical Research dergisinde yayınlanan bulgular, bu basit organizmaların bilim insanlarının kemirgenleri kullanmadan ilaçların beyin üzerindeki etkilerini incelemelerine yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Çalışmanın yazarlarından ve Reading Üniversitesi'nde profesör olan Vitaliy Khutoryanskiy, "Bu bulgu, planarya gibi küçük yassı solucanların beyni inceleme şeklimizde değerli bir rol oynayabileceğine dair artan kanıtlara katkıda bulunuyor," dedi.
Khutoryanskiy, bu yassı kurtların araştırmalarda kullanılmasının fare ve sıçanlara kıyasla "çok daha az etik kaygı içerdiğini" de sözlerine ekledi.
Sinirbilimciler son 40 yılda beyin araştırmaları için kemirgenlere giderek daha fazla bağımlı hale geldi. Üniversite, sadece İngiltere'de 2023 yılında deneylerde 882 bin fare ve 144 bin 60 sıçan kullanıldığını belirtti.
Khutoryanskiy, "Bunun yerine planarya kullanmak potansiyel olarak bu sayıları azaltabilir ve yine de bize ciddi zihinsel sağlık sorunları olan insanlar için daha iyi tedaviler geliştirmek için ihtiyaç duyduğumuz cevapları verebilir," dedi.
Daha etik yöntemler benimseme çabalarına rağmen, hayvanlar üzerinde yapılan testler yeni beyin ilaçlarının geliştirilmesinde merkezi bir rol oynamaya devam ediyor.
Solucanlar ilkel bağımlılık ve yoksunluk belirtileri gösterdiğinden, önceki çalışmalarda epilepsi tedavilerini ve ilaç yoksunluğunu araştırmak için planarya kullanılmıştı.
Khutoryanskiy, son bulguların, kullanımlarının genişletilmesi için durumu güçlendirdiğini söyleyerek, "Bu bilim için de hayvan refahı için de iyi bir şey," dedi.