İspanya, Eurovision’un en büyük beş finansal destekçisinden oluşan 'Big Five' ülkeleri arasında, İsrail’in yarışmadan çekilmemesi halinde resmi olarak çekilme kararı alan ilk ülke oldu.
İspanya, İsrail’in yarışmaya katılması halinde 2026 Eurovision Şarkı Yarışması’ndan çekilecek. Bugün alınan bu karar, İspanyol devlet kanalı RTVE tarafından duyuruldu. Böylece İspanya, yarışmanın en büyük beş katkıcısından (otomatik olarak finale katılma hakkı bulunan “Büyük Beşli” ülkeler) İsrail listede kalırsa çekileceğini resmen açıklayan ilk ülke oldu.
İspanya, Hollanda, Slovenya, İzlanda ve İrlanda’nın ardından İsrail’in katılımını boykot edeceğini duyuran beşinci ülke oldu.
Kamu yayıncısının başkanı José Pablo López tarafından önerilen çekilme kararı, RTVE yönetim kurulu tarafından 10 lehte, 4 aleyhte ve 1 çekimser oyla kabul edildi.
Bu gelişme, geçen hafta İspanya Kültür Bakanı Ernest Urtasun’un yaptığı açıklamaların ardından geldi. Urtasun, İsrail yarışmadan dışlanmazsa İspanya’nın Eurovision 2026’dan çekilmesi gerektiğini belirtmişti.
TVE’de yayınlanan La hora de La 1 programında konuşan Urtasun, İsrail’in katılımının tolere edilemeyeceğini söyleyerek şunları dile getirdi:
“Eurovision veya Vuelta a España (her yıl düzenlenen çok etaplı bisiklet yarışı) gibi etkinlikler, bir ülkenin belirli bir temsiline sahiptir.”
Eurovision özelinde ise şu ifadeyi kullandı:
“Burada yarışan bireysel bir sanatçı değil, o ülkenin vatandaşları adına katılan bir temsilcidir.”
Urtasun, Gazze’de yaşananları “soykırım” olarak nitelendirdi ve İsrail’i “soykırımcı bir hükümet” olarak tanımlayarak bunun antisemitizm olmadığını vurguladı.
López, geçen yıl da yarışmanın organizatörü Avrupa Yayın Birliği’ne (EBU) bir mektup göndererek İsrail’in katılımıyla ilgili, “Gazze’deki durum ve İsrail kamu yayıncısı KAN’ın yarışmaya katılımına dair İspanya’daki çeşitli sivil toplum kuruluşlarının dile getirdiği kaygılar üzerine iç tartışma yapılması” çağrısında bulunmuştu.
İsrail’in yarışmaya katılımı, hükümetin Gazze’de yürüttüğü saldırılar nedeniyle defalarca eleştirildi. 70’ten fazla eski Eurovision yarışmacısı, İsrail’in ve ulusal yayıncısı KAN’ın yarışmadan men edilmesini talep eden açık bir mektuba imza attı.
Geçen yılın Eurovision galibi Avusturyalı şarkıcı JJ de İsrail’in 2026’da yarışmadan men edilmesi gerektiğini söyledi.
EBU ise yarışmanın “siyasi açıdan tarafsız” kalması gerektiğini vurgulayarak İsrail’i dışlamayacağını daha önce açıklamıştı.
2022’de Rusya, Ukrayna işgali sonrası Eurovision’dan men edilmişti. O dönem EBU, “Rusya’nın yarışmaya dahil edilmesi yarışmanın itibarını zedeleyecektir” ifadelerini kullanmıştı.
Mayıs ayında Madrid’deki bir konferansta konuşan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, uzun süredir İsrail’in işgal altındaki topraklardaki politikalarını eleştiren bir lider olarak şunları söyledi: “Çifte standarda, kültürde bile, izin veremeyiz. Rusya’nın uluslararası yarışmalardan dışlanması ve Eurovision’a katılmasına izin verilmemesi kimsenin dikkatini çekmediyse, İsrail için de aynı şey geçerli olmalı.”
Geçen hafta Eurovision direktörü Martin Green, İsrail’e karşı boykot kararlarını “saygıyla karşılayacaklarını” belirtti: “Yayıncıların önümüzdeki yıl Viyana’da yapılacak yarışmaya katılmak isteyip istemediklerini Aralık ortasına kadar bildirmeleri gerekiyor. Katılıp katılmama kararı her üyenin kendi takdirindedir ve yayıncıların alacağı her karara saygı duyarız.”
Şimdi, Eurovision yetkililerinin İsrail’in ulusal yayıncısı KAN’a bir öneri getirdiği anlaşılıyor.
Daha önce bildirdiğimiz üzere, EBU İsrailli temsilcilere “resmi olmayan” şekilde iki seçenek sundu: ya yarışmadan geçici olarak çekilmeleri ya da son dönemdeki Olimpiyat Oyunları’nda Rus sporcuların uyguladığı yönteme benzer biçimde tarafsız bir bayrak altında sahne almaları.
İspanya’nın açıklaması, aynı sabah Birleşmiş Milletler’in bir soruşturma komisyonunun İsrail’in Gazze’de soykırım işlediğini duyurmasının ardından geldi.
Eurovision’un 70. yıl dönümü özel edisyonu, Avusturya’nın Viyana kentinde düzenlenecek. Yarı finaller 12 ve 14 Mayıs 2026’da yapılacak, final ise 16 Mayıs’ta gerçekleştirilecek.