Karar, geçtiğimiz ay Kaliforniya ve Oregon eyaletleri ile Portland şehrinin Trump’ın Ulusal Muhafızları konuşlandırmasını engellemek için açtığı dava ile başlayan ve hızla ilerleyen süreçteki en son adım oldu.
ABD'de pazartesi günü temyiz mahkemesinin oy çokluğuyla aldığı karar, ABD Başkanı Donald Trump’ın 200 Oregon Ulusal Muhafız askerinin görevlendirilmesini engelleyen alt mahkeme kararını askıya aldı ve fiilen Trump yönetiminin Ulusal Muhafız birliklerini Portland’a göndermesine izin verdi.
ABD Adalet Bakanlığı’nın, görevlendirmeyi engelleyen yargıç kararının askıya alınması yönündeki talebi, 9. ABD Temyiz Mahkemesi’nin üç yargıçtan oluşan heyeti tarafından kabul edildi.
Dava, eylül ayında Kaliforniya ve Oregon eyaletleri ile Portland şehrinin, Trump’ın Ulusal Muhafızları konuşlandırmasını engellemek için açtığı dava ile başlamıştı.
Ayrıca karar, Trump tarafından göreve atanmış Bölge Yargıcı Karin Immergut’un bu ayın başında verdiği iki geçici tedbir kararının ardından geldi. Bunlardan biri, Trump’ın birlikleri Portland’a gönderebilmek için göreve çağırmasını yasaklıyordu. Diğeri ise başkanın ilk kararı aşmak için Kaliforniya birliklerini göndermeye çalışmasının ardından, Oregon’a herhangi bir Ulusal Muhafız birliği göndermesini tamamen yasaklıyordu.
Adalet Bakanlığı ilk kararı temyize götürdü ve pazartesi günü 9. ABD Temyiz Mahkemesi’nin üç yargıçtan oluşan heyeti, 2’ye karşı 1 oyla yönetimden yana karar verdi.
Çoğunluk, başkanın, birlikler olmadan yasaları uygulayamayacağına dair yaptığı değerlendirmeye dayanarak, askerleri federalize etme yetkisi olduğu iddiasında başarılı olma ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi.
Buna karşın Immergut’un ikinci kararı hâlâ yürürlükte. Bu nedenle hemen asker gönderilmesi mümkün değil.
Yönetim, her iki geçici tedbir kararının da aynı hukuki gerekçeye dayandığını ve bu yüzden ikinci kararın da geçersiz olduğunu savundu. Çoğunluk görüşü de iki kararın “birlikte ayakta duracağı veya birlikte düşeceği” yönündeydi.
Pazartesi günkü kararın hemen ardından Adalet Bakanlığı, Immergut’a ikinci kararını derhal feshetmesi için başvurdu.
Yönetimin avukatları, “Hukukta dokuzuncu dairenin ilk tedbir kararını askıya alması, bu mahkemenin ikinci tedbir kararını açıkça ortadan kaldırmayı gerektiren önemli bir değişikliktir,” diye yazdı.
Demokrat Oregon Başsavcısı Dan Rayfield, kararın daha geniş bir temyiz heyeti tarafından yeniden gözden geçirilmesini isteyeceğini söyledi.
Rayfield, "Bugünkü karar, eğer uygulanmasına izin verilirse, Başkan'a neredeyse hiçbir gerekçe göstermeden Oregon askerlerini sokaklarımıza salma yetkisini tek taraflı olarak verecek. Amerika'da tehlikeli bir yoldayız," dedi.
Trump’ın Demokratların yönettiği şehirlerde Ulusal Muhafız birliklerini konuşlandırma girişimleri hukuki engellere takılmış durumda.
Kaliforniya’daki bir yargıç, Trump’ın Los Angeles’a binlerce Ulusal Muhafız askeri göndermesinin, orduyu sivil polislikte kullanmayı genel olarak yasaklayan köklü bir yasa olan Posse Comitatus Yasası’nı ihlal ettiğine hükmetti.
Yönetim ise cuma günü ABD Yüksek Mahkemesi’ne başvurarak Chicago bölgesine Ulusal Muhafız konuşlandırılmasına izin verilmesini istedi.
Portland’da, ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) binasının önünde haziran ayından bu yana çoğunlukla küçük ve her gece aynı sokakta sınırlı protestolar yapılıyor.
Zaman zaman karşıt göstericilerin ve canlı yayın yapanların da katıldığı daha büyük kalabalıklar da ortaya çıktı ve federal ajanlar göstericileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.
Yönetim, birliklerin federal mülkü protestoculardan korumak için gerektiğini, bu mülkleri korumaya yardımcı olması için fazladan İç Güvenlik Bakanlığı ajanı göndermenin ise onların başka yerlerde göçmenlik yasalarını uygulamalarını engellediğini savundu.