Yaptırımların kaldırılması, ABD Başkanı’nın Mayıs ayında Riyad’da eş-Şara ile yaptığı görüşmede Suriye’ye yönelik onlarca yıllık yaptırımları kaldırma veya askıya alma sözü vermesinin ardından, Trump yönetiminin taahhütlerini yerine getirdiği anlamına geliyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, perşembe günü yaptığı oylamada, Suriye’nin geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve hükümet üyelerine yönelik yaptırımları, liderin Beyaz Saray’a yapacağı tarihi ziyaretinden birkaç gün önce kaldırma kararı aldı. Bu ziyaret, 1946’dan bu yana Washington’a giden ilk Suriye devlet başkanı ziyareti olacak.
Eş-Şara ile İçişleri Bakanı Anas Hasan Khattab’a yönelik BM yaptırımlarının kaldırılmasını öngören karar tasarısı, 14 ülkenin lehte, Çin’in çekimser oyu ile kabul edildi.
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, “Konsey, (Aralık 2024’te devrilen eski lider Beşar) Esad ve yakın çevresinin iktidardan uzaklaştırılmasından bu yana Suriye’nin yeni bir döneme girdiğini kabul eden güçlü bir siyasi mesaj gönderiyor,” dedi.
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong ise, Pekin’in Suriye halkını desteklediğini ancak Washington öncülüğündeki teklifin, Suriye’de terörle mücadele ve güvenliğe ilişkin “tüm tarafların meşru endişelerini yeterince dikkate almadığını” söyledi.
ABD’li yetkililer, Başkan Donald Trump’ın Suriye Devlet Başkanı El-Şaraa’yı ülkenin bağımsızlığından bu yana Washington’a yapılan ilk Suriye başkanlık ziyareti kapsamında Pazartesi günü ağırlamadan önce, büyük ölçüde sembolik olan kararı geçirmeye çalıştı.
Yaptırımların kaldırılması, Trump yönetiminin, ABD liderinin Mayıs ayında Riyad’da eş-Şara ile yaptığı görüşmede Suriye’ye yönelik onlarca yıllık yaptırımları kaldırma veya askıya alma sözü vermesinin ardından verdiği taahhütleri yerine getirmesi anlamına geliyor.
Suriye Dışişleri Bakanlığı, neredeyse oy birliğiyle alınan kararın “Devlet Başkanı eş-Şara’nın liderliğine artan güveni yansıttığını” ve “Suriye diplomasisinin uluslararası arenada ülkenin statüsünü ve bölgedeki kilit rolünü yeniden tesis etmedeki başarısını temsil ettiğini” belirtti.
Eş-Şara’nın Washington ziyareti sırasında Suriye’nin, yeniden canlanmasını önlemek amacıyla yaklaşık 80 ülkenin yer aldığı ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyona katılması bekleniyor.
Bu girişim, Trump’ın, eş-Şara’nın öncülük ettiği yıldırım harekâtıyla Esad ailesinin 50 yıllık iktidarının ve yaklaşık 14 yıllık iç savaşın sona ermesinin ardından Suriye ile ilişkileri yeniden inşa etme stratejisinin bir parçası olarak görülüyor.
Eş-Şara, geçmişte el-Kaide bağlantıları nedeniyle temkinli yaklaşan Arap ülkeleri ve Batı ile ilişkileri yeniden kurmaya çalışıyor. ABD, daha önce onun eski muhalif örgütü Heyet Tahrir el-Şam’ı terör örgütü olarak tanımlamıştı.
Suriye’ye yönelik diğer yaptırımlar ise yürürlükte kalmaya devam ediyor. Bunların en katı olanı, Kongre tarafından 2019’da kabul edilen Caesar Suriye Sivil Koruma Yasası kapsamında getirilen yaptırımlar; bu yaptırımların kalıcı olarak kaldırılması için Kongre oylaması gerekiyor.
Senato Dış İlişkiler Komitesi’nin hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi üyeleri, Perşembe günü yapılan BM kararını ortak bir açıklamayla memnuniyetle karşıladı ve Kongre’nin “Suriye ekonomisini 21. yüzyıla taşımak” için harekete geçmesi gerektiğini belirtti.