Fildişi Sahili bir iç savaşa doğru hızla ilerliyor. Birleşmiş Milletler etnik çatışmaların tüm ülkeyi sarmasından endişeli. Bununla birlikte Laurent Gbagbo, başkanlık koltuğunu bırakmak istemiyor. 28 Kasım seçimlerinin galibinin kendisi olduğunu iddia ediyor. Oysa uluslararası kamuoyu seçimlerin asıl galibinin Allassane Ouattara olduğunu düşünüyor. Başkent Abidjan’da Başkan Gbagbo, euronews ile görüştü. Ülkesindeki krize bakış açısını bizimle paylaştı.
François Chignac, euronews :
Laurent Gbagbo, hoşgeldiniz. Bağımsız Seçim Kurulu yaklaşık bir ay önce rakibiniz Alassane Ouattara’nın Fildişi Sahili başkanlık seçimlerini kazandığını açıkladı. Fakat birkaç gün sonra Anayasa Mahkemesi seçimlerin asıl galibinin siz olduğunu duyurdu. Fildişi Sahili tarihinin en derin krizlerinden birini yaşıyor. Bugün ülkede durum nedir?
Laurent Gbagbo:
Hiçbir yetkisi olmayan bir kişinin, meşru olmayan bir sonucu, itiraz süresi dolduktan sonra açıkladığını gözden kaçırmamak lazım. İşte tam bu noktada Batı ile fikir ayrılığı yaşanıyor. Oysa Anayasa Mahkemesi gibi resmi bir kurum toplantılar düzenledikten sonra bir sonuca varıyor ve kararında başkanın benim olduğunu açıklıyor. Fakat onlar bu kararı duymak bile istemiyor. Burada hak, hukuk sona eriyor. Güçlünün kendi istediği kişiyi zorla empoze etmesi başlıyor ki ben bu durumu tasvip etmiyorum.
euronews:
Fakat, Avrupa Birliği (AB)sizin meşruluğunuzu onaylamıyor.
Laurent Gbagbo:
Avrupa Birliği Fransa’nın ne dediği ile ilgileniyor. Bugün uluslararası ilişkilerde her büyük gücün bir etki bölgesi var. Fransızca konuşan Afrika ülkelerinden konu açıldığındaysa Fransa ne derse o kuralmış gibi kabul ediliyor. Fransa düşüncesini zorla kabul ettiriyor. Birleşmiş Milletler ile Fildişi Sahili arasındaki tüm resmi kararların taslak metinlerini hazırlayan ülke Fransa. Bu kararlara itiraz etsek de biz küçük bir ülkeyiz, nükleer bir güç değiliz, veto hakkımız yok, Güvenlik Konseyi’nde bile bulunmuyoruz.
euronews:
Rakibiniz Alassane Ouattara hükümeti kurmaya ve elçileri görevlendirmeye başladı. Ouattara’nın görevlendirdiği Büyükelçi Fransa tarafından da onaylandı.
Laurent Gbagbo:
Ama Fransa haksız. Fransa’nın haksız olduğunu açıkça söylüyorum.
euronews:
Sayın Gbagbo, çok uzun bir süredir siyasi hayatın içindesiniz. Nicolas Sarkozy’nin size gönderdiği ültimatoma ne tür bir yanıt vereceksiniz?
Laurent Gbagbo:
Bir devlet başkanının sırf ülkesi diğerinden daha güçlü diye zayıf olana ültimatom göndermesi kabul edilir bir şey değil. Bu çok münasebetsiz.
euronews:
Muhalifleriniz sizin demokrat olmadığınızı, diktatör olduğunuzu ve seçimleri engellediğinizi iddia ediyor…
Laurent Gbagbo:
Ne zaman?
euronews:
Yani son haftalarda demokratrik süreci engellediğinizi söylüyorlar. Bu konuda ne dersiniz?
Laurent Gbagbo:
Onların fikir belirtmek için doğru kişiler olduğunu düşünmüyorum. Golf Otel’deki Ouattara ve hükümeti, biz çok partili sistem için savaşırken tek parti isteyen yönetim tarafındaydı. Ouattara’nın başbakan olduğu dönemde çok partili sistemi engellemek için beni hapse bile attılar.
euronews:
Laurent Gbagbo, demokrasiye bakış açınızı meşrulaştırmak için Fildişi halkının hayatını tehlikeye atar mısınız?
Laurent Gbagbo:
Bu sadece Fildişi halkını değil tüm dünyayı ilgilendiren bir konu.
euronews:
Fakat ülke tam bir kırılma noktasında. Halk iç savaşın eşiğinde…
Laurent Gbagbo:
Fildişi Sahili’nde böyle bir durumla ilk defa karşılaşmıyoruz.
euronews:
Görevinizi bırakmayacak mısınız?
Laurent Gbagbo:
Bakın, ben seçildim. Bu soruyu bence daha çok seçilmemiş olanlara sormanız gerekir.
euronews:
Peki dış baskılar daha da artarsa görevinizi yine de terk etmez misiniz?
Laurent Gbagbo:
Haksız olan bu baskılar neden daha da artsın ki?
euronews:
Peki ya sokaklarda şiddet olayları artarsa? İnsanlar gasp edilmeye başlanırsa yine de görevinizde kalır mısınız?
Laurent Gbagbo:
Bu olayları kim düzenliyor? Size pek de akıllara gelmeyen bir soru sormak istiyorum.
Bugün görevimden ayrılsam ülkede barışın sağlanacağını ve yaşanmasından korkulan şiddet olaylarından çok daha kanlılarının yaşanmayacağını kim garanti edebilir?
euronews:
Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu askerleri Fildişi Sahili’ne girerse…
Laurent Gbagbo:
Bu meşru olmaz…
euronews:
…Yani genç Fildişililer bu orduya karşı savaşsa bile görevinizi bırakmaz mısınız?
Laurent Gbagbo:
Bunu tabii ki değerlendiririm. Ama şu anda böyle bir durum söz konusu değil. Şu anda söz konusu olan şey görüşmeler. Biz görüşüyoruz. Bana karşı kazandıklarını iddia eden kişilerin neden oyların tekrar sayılmasını kabul etmediğini kendi kendime soruyorum. Ben onlarla birlikte oyları tekrar saymamızı öneriyorum.
euronews:
Yani, ikinci tur sonrası yaşanan karışıklığın sebebinin rakipleriniz olduğunu düşünüyorsunuz.
Laurent Gbagbo:
Tabii ki. Kötü davrandıkları, dövdükleri, hatta ırzına geçtikleri kadınların onlara oy vermeleri mümkün mü? Bu çok önemli bir soru.
euronews:
Peki BM’nin insan hakları gözcüsünün sizi sorumlu gösterip, kınamasına ne diyorsunuz?
Laurent Gbagbo:
Bu apayrı bir sorundur. Bu soruyu enine boyuna yanıtlamak isterim. Bugün Fildişi Sahili’ndeki ana sorun nedir? Öğrenilmesi gereken seçimlerden sonra kimin kazandığıdır. İşte sorun budur. Ben seçimi kazandığımı iddia ediyorum. Çünkü ülkede bunu söyleme yetkisi olan tek kurum benim kazandığımı açıklamıştır. Diğerleriyse başka şeyler söylüyor. Ama aynı zamanda hukuki bir dayanaklarının olmadığını da çok iyi görüyorlar. Her zamanki gibi insan hakları sorununun arkasına saklanarak olayı başka yerlere kaydırmaya çalışıyorlar. 2000’de seçildiğimde de aynı senaryo yaşanmıştı. Mezarlar kazdılar, daha sonra da bunları Gbagbo kazdırdı dediler. Bense durumu yargıya taşıdım. Dava sonucunda olaya karıştıkları iddia edilen jandarmaların suçsuz olduklarına karar verildi.
euronews:
BM askeri güçlerinin Fildişi Sahili’nde tarafsız olduğunu düşünüyor musunuz?
Laurent Gbagbo:
Artık tarafsız değiller.
euronews:
Ne zamandan beri?
Laurent Gbagbo:
Son seçimlerden beri. 2003-2004’ten beri onları tarafsız olarak kabul ediyoruz. Ama başlarındaki komutan…
euronews:
Sizi suçladığında…
Laurent Gbagbo:
…ki ben buna kesinlikle karşı çkıyorum ve dediklerini yalanlıyorum. Bence BM kuvvetleri daha mantıklı davranmalı. Gerginlikler arttığında Fildişi Sahili hükümetinin onlardan ülkeyi terk etmelerini istediğini çok iyi biliyorlar. Ben insanlardan onları acele ettirmemelerini istedim. Bu yönde resmi bir açıklama bile yaptım. Ama aynı zamanda da diplomatik yollardan onlardan gitmelerini istedik ve bu isteğimizi kabul ettireceğiz. Ama onların da oyunu kurallarına göre oynaması şart. Dışarıdan gelip, güçlü olduğunuz için kurallarınızı kabul ettirmeye çalışırsanız işte sonunda böyle oluyor.
euronews:
Yani, Fildişi Sahili ve Laurent Gbagbo dış mihrakların kurbanı mı oldu?
Laurent Gbagbo:
Seçim kampanyamda halka seçimlere biri yabancı diğeri Fildişi Sahilli iki adayın katılacağını söyledim.
Bunu komik bulabilirsiniz…Ama gerçek bundan ibaret.
euronews:
Peki ülkenin kan gölüne dönme riski var mı?
Laurent Gbagbo:
Umarım ki hayır. Bunun olmaması için de elimden geleni yapacağım.
euronews:
Ama olayları engellemeye gücünüz yetmezse ne olacak?
Laurent Gbagbo:
Bir iç savaş yaşanacağını sanmıyorum. Ama dış baskılar sürdükçe çatışmaların yaşanılması kaçınılmaz.