Giovanni Maggi, euronews: Fransa’yı sarsan saldırı herkesin aklına şu soruyu getirdi; nasıl oluyor da Afganistan’a ve Pakistan’a yolculuk yapan, güvenlik güçlerince takip edilen ekstremist birisi böylesine kanlı bir eylemi yakalanmadan gerçekleştiriyor?
Jean-François Daguzan, Stratejik Araştırmalar Vakfı:
Burada yapısal olarak iki farklı sorun var. İlki Fransız istihbarat ve güvenlik birimlerinin cihad etmeye gönüllü herkesi takip etmede yetersiz olmaları. Afganistan’a ve Pakistan’a gitmek kendi başına bir suç değil.
İkincisiyse hukuki boyutu. Bir işlem yapılması için kanunun dışına çıkılması lazım. Birisi cihat ilan ederse bu kanuna karşı değil, yani ceza gerektirecek bir durum yok. Kişinin suç olan bir şey yapması ya da yapmaya başlaması lazım. Siz birilerini sırf birşeyler yapmayı düşünüyor diye tutuklayamazsınız. Buradaki en zor konu da bunu düşünen birinin somut işaretler olmadan gerçekten de planlarını hayata geçirip geçirmeyeceğini tespit etmek. Bu olayın özelinde de böyle işaretler yoktu.
Şunu unutmamak lazım, 1995’ten beri Fransa’da saldırı olmamıştı yani otoriteler iyi bir iş çıkardı. Bazı istihbarat yöneticileri her yıl 2 ya da 3 terör hücresinin çökertildiğini açıklamıştı. Bu etkili oldukları anlamına geliyor.
euronews: El Kaide hala somut yapılanmasını sürdüren bir organizasyon mu? Yoksa bu değişiyor mu?
Daguzan: El-Kaide’nin disiplinli bir yapısı olduğuna hiç bir zaman inanmadım. Bence sloganlardan ibaret çok parçalı bir yapı.
Hangi eylemlerin yapılacağını sürekli olarak şartlar belirledi. Hatta sahadaki liderlerin tecrübeli olması bile gerekmiyordu.
Şimdi terörist hücreleri çok daha küçük, örneğin bir aile gibi. Bu genç adamı gördünüz. Sadece kendisi vardı belki bir de kardeşi. Siz bir aileden oluşan hücreye nasıl sızabilirsiniz ki? Bu gerçekten zor.
Genelde Amerikalıların “Yalnız Kurt” olarak adlandırdıkları durumla karşı karşıya kalıyoruz. Yani bir kişi kendi kendine karar veriyor ve harekete geçiyor.
Fakettiyseniz el-Kaide eylem yapıldıktan sonra üstleniyor. Bazen bir hayli geç. Çünkü önce bu eylemi gerçekten bir cihadist’in mi gerçekleştirdiğini anlamaları gerekiyor.
euronews: Mohammed Merah çok sayıda silahı bulunuyordu. Fransa’da bir silaha sahip olmak bu kadar kolay mı?
Daguzan: Bu gerçekten önemli bir sorun ve son on yılda daha da kötüleşti. Şehirlerde, banliyölerde silah edinmek gayet kolay özellikle kalaşnikoflar ve tabancalar. Bu tam anlamıyla bir salgın.
Bu hafif silahların kaynağı Balkanlar’a eski Yugoslav ülkeleri arasındaki savaşlara dayanıyor. O tarihten beri de şebekeler çok organize hale geldi. Birkaç yüz euroya silah sahibi olabilirsiniz.
Şu an sıradan bir suçlu bile çok ucuza kendisini baştan aşağı silahlandırabilir.