Bulgaristan'da organize suç örgütleriyle nasıl mücadele ediliyor?

Bulgaristan'da organize suç örgütleriyle nasıl mücadele ediliyor?
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Bulgaristan özel timi, mafya ve uyuşturucu tacirleriyle mücadele etmek için, ağır silahlarla operasyon eğitimi alıyor. Ülkenin Avrupa Birliği üyeliğinin üzerinden 5 yıl geçerken organize suç örgütlerinin çökertilmesi henüz başarılamadı. Bulgaristan’ın Shengen bölgesine girişi bu nedenle yeniden askıya alındı.

Bu ekip elemanlarının yüzünü kimse tanımıyor. Onlar, Bulgaristan’da organize suçla mücadele özel timi SOBT’ye mensup. Maskeli üyeler, her an her yerde operasyona hazır olmak için gerekli eğitimleri gizli bir kampta alıyor.

Sofya’nın varoş mahallelerinde yer alan bu gizli eğitim kampında çekim izni almak, Euronews ekibinin aylarını aldı.

Avrupa Komisyonu geçtiğimiz yaz yayınladığı bir raporda Bulgaristan’da organize suç oranının diğer Avrupa Birliği ülkelerine kıyasla belirgin şekilde yüksek olduğunu gözlemlediğini belirtti.

Adam kaçırma, organize cinayet, fuhuş, uyuşturucu ve kaçak sigara trafiği alanında faaliyet gösteren Bulgar çetelerinin, yurt içi ve yurt dışında iş adamlarıyla ve diğer çetelerle bağlantılı olduğu biliniyor. Bu karmaşık ağı çözmek ise organize suçla mücadele özel timine düşüyor.

Kiro Kirov, Bulgar mafyasıyla kötü bir deneyim yaşayan bir iş adamı. Yapı malzemeleri ithalatıyla uğraşan Kirov, kendilerine ‘küstahlar’ adını veren, daha önce 10 civarında adam kaçırma olayına karışmış bir çete tarafından kaçırıldı. 17 gün boyunca alıkonulan iş adamı, oğlunun ödediği 500 bin Euro’luk fidye sayesinde serbest kalabildi. Kirov, kaçırılma öyküsünü detaylarıyla anlatıyor: “Büyükçe bir arabayla, bir jiple kaçırıldım. Yüzlerini kapatmışlardı. Beni zor kullanarak araca aldılar. Çete üyelerinden biri arabayı kullanırken diğeri beni tartaklıyordu. Araçtan dışarı çıkmaya çalıştım. Jipin camlarını kırmak için çok uğraştım ama başaramadım. Sonra küçük bir odaya koydular. Buna oda bile denmez. O kadar dardı ki…! Hücrem belki de 200 santimetre uzunluğunda, 150 santimetre genişliğinde ve 120 santimetre yüksekliğindeydi. Yerde bir döşek vardı ve ellerim kelepçeyle duvara bağlıydı.”

Kirov, şimdilerde Bulgaristan’da kendini güvende hissedip hissetmediği sorusuna yanıt vermekte zorlanıyor. Organize suçla mücadele timinin işini iyi yaptığına dikkat çekiyor. Ancak organize suçun kökten çözülmesi için devlete çok daha büyük bir görev düştüğü görüşünde: “Çok büyük hatalar, boşluklar var. Polisin yakaladığı suçlular genellikle ertesi gün mahkeme tarafından serbest bırakılıyor. Sonra birbirlerini öldürüyor ya da başka bir suç işliyorlar. Sistemimizde işlemeyen birşeyler var. Devletin vatandaşlarını daha iyi koruması gerek.”

Kirov, Bulgar polisinin, dedektiflerini, savcı ve yargıçların bir arada çalışmaya başlamasını öneriyor. Uzmanlar da Kirov’un fikrine benzer şekilde görüş bildiriyor.

Organize suçla mücadele timinin eylemleri oldukça gösterişli olsa da asıl sorunun bu olmadığı üzerinde duruluyor. Sosyalist Parti lideri ve Eski Başbakan Sergei Stanishev, iktidardaki merkez sağ kanat hükümetini seçmenler karşısında göz boyamakla suçluyor: “İçişleri Bakanı 600 organize suç örgütünün çökertildiğini gururla açıkları. Ancak bu açıkçası çok küçük bir kısmı. Bir sonraki gün Avrupa Komisyonu bir raporda Bulgaristan’da faaliyet gösteren ve yıllık milyarlarca Euro ciro yapan 12 büyük organize suç örgütünü olduğundan bahsetti.
Hükümet bir konuda çok iyi: Eyleme geçmek konusunda, suçlama ve suçluları yakalama konusunda başarılı. Ancak mahkemelerden sonuç çıkmayınca, yeterli kanıt yoksa, yeterince etkili değilseniz, bu eylem değil, sadece tecrübe oluyor. Çünkü hükümet, nasıl göründüğüne öncelik veriyor.”

Bulgaristan’da Mafya Karşıtı Büro’nun eski başkanı Todor Kolarov ile görüştük. Büro, bir yıl içinde organize suç örgütlerinin sahip olduğu yaklaşık 5 milyon Euro değerindeki mal varlığına el koydu. Kolarov ise siyasilerin yolsuzlukla mücadele konusundaki başarısızlığını protesto ederek Şubat ayında istifa etti. Kolarov, karmaşık bir yapıya sahip olan organize suç örgütleriyle mücadelenin zorluğunda dikkat çekiyor: “Haciz, suçların önüne geçmek için bir araç. Eğer büyük balığın peşinden gidiyorsanız eğer ona karşı başarı sağlıyorsanız iki kez düşünmeniz gerek. Eğer organize suçu kendi haline bırakıp biteceğini inanırsanız bu temiz, yasal iş haline geliyor. Bu böyle olmayacak. Organize suçla baş etmeye karar verdiğinizde ise ülkeyi iç savaşa sürükleyebilirsiniz.”

Yeni Adalet Bakanı Diana Kovatcheva, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün Bulgaristan şubesinin başkanlığını yürüttü. Adalet sisteminde reformlar yaparak dürüst hakim ve savcıların üst düzey görevlere atanması, Kovatcheva’nın öncelik verdiği konular arasında. Bakanın üzerine çalıştığı bir başka önemli bir konu ise yakın zamanda yürürlüğe girecek olan yeni kamulaştırma yasası. Kovatcheva, yasanın işleyişini anlatıyor: “Organize suçlar ve yolsuzluk gibi adi suçların failleri bu yolla elde ettikleri gelirle yeni yatırımlar yapamayacak, çünkü mallarına haciz gelecek. Bu, Avrupa genelinde de tamamen yeni bir yaklaşım. Fonlar ve mal varlıklarına mahkeme hükmü olmaksızın el konulabilecek. Bu idari işlem kapsamında, kaynağı kanıtlanamayan tüm mallara haciz konulabilecek.”

Bulgar mafyasının üyelerini bulmak pek zor bir görev değil. Sofya’nın büyük mezarlıklarından birinde eski mafya üyeleri ve liderlerini mezar taşlarından tanımak mümkün.

Bulgaristan, komünizm sonrası sert bir geçiş dönemi yaşadı. Ancak asıl sorun şu ki, şiddet olayları ve kanlı cinayetler halen daha ülkenin gündemini oluşturuyor. Çeteler arası silahlı çatışmalar, büyük balığın küçük balıkları yutmasıyla sonuçlandı. Geçtiğimiz 10 yıl içinde Bulgaristan’da 150 civarında organize cinayet vakası yaşandı. Birçoğunun faili meçhul.

Cinayete kurban giden bir savcının eşi Nanka Koleva ile görüştük. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Bulgaristan’ın söz konusu cinayetin derinlemesine soruşturmadığı yönünde karara vardı. Nanka, eşinin üzerine çalıştığı bir davayla ilgili tehlikeli bulgulara ulaştığından dolayı öldürüldüğünü ileri sürüyor: “Bu, bizim için bir günlük işti. Akşamüstü eve arkadaşlarımızı çağırmıştık. Davetlilerimiz vardı ve eşim alışveriş yapmak için dışarı çıkmak istiyordu. Bu ölümüne neden oldu. Bunu yapmaması gerekiyordu. Eşimin cinayetine karışan tüm suçluların kim olduğu biliniyor ama polis bu bilgiyi gizli tutuyor. Onu öldürenler eski özel kuvvetler.”

Bulgaristan yakın zamanda organize suç davalarına bakacak olan bir mafya mahkemesi kurdu. Hükümetin farkında olduğu bir konu şu ki, yargı sisteminde reforma gidilmedikçe, ülkenin Shengen bölgesine girişi mümkün olmayacak.

Ancak Bulgaristan’ın mafya ile mücadele eden özel mahkemesinin başyargıcı Georgi Ushev, olumlu bir tablo çiziyor: “Bulgaristan’ın bu özel mafya mahkemesine ihtiyacı var, çünkü şimdiye dek organize suçlara karşı açılan davalar bölge mahkemelerinde görülüyordu ve süreç çok yavaş işliyordu ve halen büyük balıklara karşı yürütülen bir çok dava var. Bu yüzden bizim yalnızca küçük çaplı çetelere karşı savaş açtığımız yönündeki görüşe katılmıyorum.”

Bulgaristan, organize suçla mücadeleyi hızlandırıyor. Ancak henüz uygulanan reformların ne derece etkili olacağının kanıtlanması gerekiyor. Diğer yandan Avrupa Komisyonu uzun vadeli sonuçlar alınmasını beklerken denetleme tarihini 2013’e kadar uzattı.

Bulgaristan’ın Adalet Bakanı Diana Kovatcheva ile (İngilizce) yaptığımız röportajın tümünü izlemek için tıklayınız:
Bonus interview: Diana Kovatcheva, Bulgarian Minister of Justice

Bulgaristan’ın Eski Başbakanı ve sosyalist muhalif lider Sergei Stanishev ile (İngilizce) yaptığımız röportajın tümünü izlemek için tıklayınız:
Bonus interview: Sergei Stanishev, former Bulgarian PM

Avrupa Komisyonu Sofya Temsilcisi Zinaida Zlatanova ile (İngilizce) yaptığımız röportajın tümünü izlemek için tıklayınız:
Bonus interview: Zinaida Zlatanova, Head of the European Commission Representation in Sofia

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Görünmez işçiler: Düşük ücretlerle Avrupa çiftliklerinde sömürülen ve tehlikeye atılan insanlar

İklim değişikliği, hava kirliliği ve ekonomik zorluk üçgeninde Polonya

Kaçak göçmenler AB'ye hangi yollardan giriyor?