REKLAM“Dünyada birçok ülkede yeni yıl dönemi alışverişlerin en yoğun olduğu zamandır. Fakat ürün satın alırken mutlu tüketici olmak için haklarımızdan haberdar mıyız?
Tüketici hakları alışveriş yaparken çoğumuzun en son düşündüğü bir şey. Sadece sorun çıktığında ya da ihtiyaç duyduğumuzda ufak yazılı satınalma şartlarına dikkat ederiz. Uzmanlar uzun ve sıkıntılı süreçlerden sakınmak için tüketici haklarımızı onlara ihtiyacımız olmadan önce öğrenmemiz gerektiğini bize tavsiye ediyor.
Avrupa’da müşteri haklarının en iyi korunduğu ülke Portekiz’deyiz. Portekiz diğer Avrupa ülkeleri arasında en iyi tüketici yasasına sahip ülke. Ancak ülkede birçok kişi gelişmiş tüketici koruma kurallarından ya habersiz ya da bunları nasıl kullanacağını bilmiyor.
Kasım ayı başında internetten 120 euro’ya satın aldığı meyve sıkacağının hala teslim edilmesini bekleyen bir bayanla tanıştık. Bu soruna çare bulmak için tüketici haklarının neler olduğunu acilen bulup ortaya çıkarmak zorunda.
Carla Alves, Lisbonlu tüketici:
“Bundan önce böyle birşey hiç başıma gelmemişti. Biraz endişeliydım. Tüketici olarak haklarımın ne olduğunu bilmiyordum. Satın aldığım ürünü teslim almak için veya paramın iadesi için haklarımı öğrenmek istedim. Fakat gerçek şu ki çok fazla bilgi yoktu. Benim gibi tecrübesiz bir kişi için tüketici hakları konusunda çok az malumat vardı. Benim başıma geldiyse başkalarınında başına gelmiştir diye düşündüm. Bu türden acı tecrübe yaşayan çok insan olduğunu öğrendim. Dikkatli olmalı ve bu durumlarda ne yapılması gerektiğini bilmeliyiz.”
Carla Portekiz Tüketiciler Derneğindeki tüketici hakları uzmanlarına sorununa çözüm bulmaları için başvurur. Bizde derneğin uzmanlarından Paulo Fonseca’ya ‘bu tür sorunlardan korunmanın en iyi yöntemleri neler?’ diye sorduk.
Paulo Fonseca, Portekiz Tüketiciler Derneği (DECO):
“Tanınan firmalardan alışveriş yapmalı. Eğer çok tanınan bir firma değilse ürünü satın almadan önce hakkında biraz araştırma yapılmalı. Portekizli tüketiciler hakları konusunda daha duyarlı olmaya başlıyor. Sorunla karşılaştıkarında haklarının olduğunu biliyorlar. Bu durumlarda çözüm bulunması için bize başvuruyorlar. Fakat diğer önemli bir sorun ise ürün satan firmaların tüketicilerin hakları olduğundan habersiz olmaları.”
Yakında İnternetten online yapılan alışverişler için yeni düzenlemler de kapıda. Haziran 2014’te Avrupa Birliği direk mağazadan gerçekleşmeyen mesafeli ürün satışlarında yeni bir Tüketici Hakları Yönetmeliğini yürürlüğe koyacak. Örneğin direk mağazadan yapılan alışverişlerde müşteri ürünü geri getirdiğinde firmaların para iadesi yapma zorunluluğu yok. Ancak internet alışverişlerinde durum farklı. İnternet üzerinden yapılan online alışverişlerde müşteri aldığı ürünü 7 gün içerisinde değil, 14 gün içerisinde mazeretsiz iade edebilecek. Ve firma hem ürün ücretini hem de eğer müşteri ürünü geri yollarken kargo ücreti ödediyse onunda parasını en fazla iki hafta içerisinde müşteriye geri ödemek zorunda kalacak. Ayrıca web sayfasının ödeme kısmında önceden çek edilmiş ekstra ücretlerle son ödenmesi gereken fiyat yükseltilemiyecek. Kredi kartlarından da ek masraflar çekilemiyecek.
Seamus Kearney, euronews:
“Tüketiciler için en büyük avantaj ise astronomik ücretli 0800’lü acil müşteri hizmet hatlarının ortadan kalkması olacak. Artık firmalar bu hatları normal telefon ücretlerinin üzerinde müşteriye fatura edemiyecekler.”
Portekiz Tüketiciler Derneği bu yeni kuralların zaten sıkı olan ulusal tüketici kanunları ile harmonize edilmesi gerektiğini savunuyor. Uzmanlar Lizbon’un yeni AB tüketici yasalarıyla uyum sağlaması gerektiği konusunda hem fikir.
Teresa Moreira, Tüketiciler Genel Müdürlüğü, Ekonomi Bakanlığı:
“İç pazarda tüketici hakları ile ilgili yeni düzenlemenin uygulanması için gereken uyumların sağlanmasına çok önem veriyoruz. Bu yeni düzenleme ile tüketiciler e-ticaretin ve internetten alışverişin avantajlarından faydalanacak. Ayrıca şimdi sınırların olmadığı rahat bir alanda hem müşteri hem de firma lehine olan avantajları sağlamlaştırabileceğiz.”
Yeni düzenleme tüketici haklarının daha az korunduğu ülkelerin firmalarına büyük bir darbe indirecek. Ancak firmalar memnun ve tatmin müşterinin satışlarını daha da arttıracağı gerçeğini kabul etmeliler.
Manuel Lopes Rocha, Portekiz Elektronik Ticaret Derneği:
“Bu düzenlemeler, az sermayeli küçük işletmeler için bazı istisnalar haricinde, firmaların faliyetlerine ilave maliyetler getirecek. Bir değerlendirme yapmak için çok erken. Ancak yeniden düzenlenen internetteki tüketici hakları yönetmeliklerinin satışları arttırıp, şirketlere getireceği ek masrafların da bu sayede dengelenip dengelenmiyeceğini bekleyip göreceğiz.”
Yürürlüğe girecek online tüketici haklarının kamuoyuna duyurulması birçok ülkenin öncelikli politikası. Çünkü ekonomik durgunluğu aşmanın en önemli yollarından biri de tüketicilerin daha rahat ve daha mutlu alışveriş yapabilmesi.