Avrupalı KOBİ'ler krizden nasıl çıkacak?

Real Economy’nin bu haftaki konuğu Marcegaglia Group’un CEO’su Emma Marcegaglia… İtalya’da çekilen bu yeni bölümde, KOBİ’lerin gelecekte ne gibi yenilikler yapması gerektiği konusunu ele alıyoruz.

21 milyon KOBİ… Tıpkı bu cam fabrikası gibi… Avrupa ekonomisini işte bu firmalar ayakta tutuyor. Kadınların yüzde 85’i bu tarz işlerde çalışıyor. İşte bu büyük istihdam rakamları Avrupa Birliği ekonomisine katkı sağlıyor. Tüm bu firmalar bize dünya ticaretinin beşte birine yön vermemizi sağlıyor. Bu sebeple söz konusu firmaların değerini bilmeli ve ekonomi için ne kadar önemli olduğunu iyi anlamalıyız.

Jack’in küçük bir cam fabrikası var. Burada yaklaşık 10 kişi çalışıyor ve senede 2 milyon Euro ciro yapıyorlar.

Jack daha sonra ürettiği camları Greg’in mozaik fabrikasına satıyor. Greg’in firması senede yaklaşık 10 milyon Euro ciro yapıyor ve atölyesinde 50’ye yakın işçi çalışıyor.

Greg daha sonra ürettiği seramikleri Linda’nın orta büyüklükteki firmasına satıyor. Burada yaklaşık 250 kişi çalışıyor ve şirketin yıllık cirosu ortalama 50 milyon Euro.

Ancak bu firmalar büyük holdinglerin bir parçası ya da yüzde 50 hissesi üniversite veya yerel şirketlere satılmışsa, artık bunlara KOBİ diyemeyiz.

Kısaca Avrupa’daki her üç iş imkanından ikisini Jack, Greg ve Linda sağlıyor.

Ve bu şekilde çalışan firmalar Avrupa’daki katma değerin yaklaşık 10’da 9’unu sağlıyor.

İtalya’da daha çok küçük işletmeler bulunuyor. Örneğin burada yaşayan İtalyanların yüzde 86’sına Rialto şehrindeki bu balık pazarı istihdam sağlıyor. Şu anda buradaki işler biraz yavaşlamış. Firmaların kazancı ve ürettiği katma değer düşmüş. Ancak krizden önce de işler yine biraz yavaşmış. İtalya’daki iş dünyası kendine güveniyor ancak krizden çıkış biraz düzensiz ilerliyor. Ancak Avrupa’daki KOBİ’ler büyümeyi sağlamak için akıllı, ileriye dönük çözümler bulmaya başlamış.

İtalya malı kaliteli ayakkabılar, Marche adlı bir yörede üretiliyor. Buradaki ekonomi çoğunlukla KOBİ’ler üzerinden dönüyor.

Bu yörede faaliyet gösteren ayakkabı firmaları yaklaşık 28 bin kişiye iş imkanı sağlıyor. Ülkedeki ayakkabı sektörü işçilerinin yüzde 28’i bu yörede çalışıyor.

Acona’daki ortopedik ayakkabı üreten bu firma, akılcı yeniliklerle krizden çıkmayı hedefliyor.

Sara Rosiglioni, Ölçü Departman Müdürü: ‘‘Firmamız bugünlerde ar-ge çalışmalarına ve teknolojiye daha önce hiç olmadığı kadar yatırım yaptı. Daha önce pazarda olmayan bir ürün geliştirmeye çalıştık ve bu ürünü tamamıyla kişiye özel hale getirdik.’‘

Dijital teknoloji sayesinde üretim hızı ve kalitesi büyük oranda artmış. Mühendisler kişisel ürünleri geliştimek amacıyla veri bankası ve yeni bir yazılım üzerinde çalışıyor. Modası geçmiş kalıp ve ürünlerin yerini 3 boyutlu yazıcılar almış.

Raffaele Leluzzi, Biomedikal Mühendisi: ‘‘Araştırma yapmak ürün gelişimi sürecini ilerleterek bu gibi firmaları endüstride farklı bir noktaya getiriyor.’‘

‘‘Kişiye özel ayakkabılar üretmek yeni niş pazarların kapısını açıyor ve firmanın sektörde tutunmasını sağlıyor. Bu yöntem büyüme ve istihdamı devam ettiriyor.’‘

Bölgede ayakkabı sektörünü besleyen sayısız küçük firma bulunuyor. Ancona’nın kırsal kesiminde bulunan Serra De’ Conti’de, Francesco Marano’nun şirketi ayakkabı tabanı üretiyor. Krizde tutunabilmek için bu gibi küçük firmaların işleyişini değiştirmesi gerekiyor.

Francesco Marano, Firma Müdürü: ‘‘Kriz firmamı vurdu ve ciromuz büyük oranda düştü. Geçmişte yıllık 2 milyon Euro ciroya ulaşıyorduk ancak şimdi sadece 500, 600 bin Euro iş yapabiliyoruz. Kısaca krizden çıktık diyemem. Önceden üretimi tamamıyla firmamız içerisinde yaparken, şimdiyse büyük oranda dışarıdaki küçük atölyelerde yapıyoruz.’‘

Avrupa’daki ekonomiyi canlandırmak için şimdi KOBİ’ler 2020 yılına kadar 57 milyar Euro’luk AB Bölgesel Fonu’ndan yararlanabiliyorlar. Bu destek sayesinde Francesco kendi ayakkabılarını üreterek yakında pazara sunabilecek.

Avrupa’daki iş dünyasını çok iyi bilen bir hanfendi var yanımızda… Marcegaglia Holding’inin CEO’su ve Business Europe’un başkanı Emma Marcegaglia…

euronews: ‘‘Sizce son yıllarda KOBİ’ler iş stratejilerini değiştirdi mi? Artık daha yenilikçi ve akıllı çözümler üretiyorlar mı?’‘

Emma Marcegaglia, Marcegaglia Group CEO’su: ‘‘Kriz büyük firmalardan ziyade KOBİ’leri vurdu. Avrupa’da şu ana kadar KOBİ’lerin daha yenilikçi olmaya çalıştıklarını gördüm. Artık katma değeri yüksek ürünlere odaklandılar. Kriz, ihracat için daha akılcı çözümler üretilmesine ön ayak oldu. Daha yeni ürünler ortaya çıktı. Ancak çok çalışmaya devam etmeliyiz çünkü ekonomik veriler hala çok iyi değil. Bunun yanında KOBİ’ler açısından Avrupa ve Güney Avrupa’da da bir şeylerin geliştiğini söyleyebiliriz.’‘

euronews: Şu andaki en büyük engel nedir?

Emma Marcegaglia: ‘‘Kriz büyükken herkes şunu düşünüyordu. Ayakta kalabilmek için ne yapmalıyım? Şu anda yaralar iyileşiyor. Gördüğüm kadarıyla en azından bazı KOBİ’ler değişiyor ve yenilikler getiriyorlar.’‘

euronews: ‘‘Her firmanın akıllı çözümler bulması mı gerekiyor?’‘

Emma Marcegaglia: ‘‘Ben yüksek teknoloji kullanan büyük firmalarla geleneksel üretim yapan firmalar arasında ayrım yapmıyorum. Her sektör ve her firma daha yenilikçi, akılcı ve üretken olmak için bir yol bulmalı ve daha fazla ar-ge çalışması yapmalı.’‘

euronews: ‘‘Sohbetimize kısa bir ara veriyoruz. Şimdi muhabirimiz Monica’nın, bu bölgedeki tüm KOBİ’lerin krizden çıkmasını sağlayacak olan ‘yenilik ve akılcı çözümler’ konusundaki araştırmasına göz atalım. Acaba firmalar bu çalışmalara nasıl maddi kaynak sağlıyor?’‘

Biz Avrupa’da iş yapmaya devam etmek isteyen KOBİ’leriz ve bunun için borç paraya ihtiyacımız var. Peki bankalar artık daha az kredi verirken bunu nasıl temin edeceğiz? SRM Araştırma Merkezi başkanıyla bu konuyu konuşmak için Naples şehrine geldim. Şu anda bazı firmalar ihtiyacı olduğunda diğer firmalara borç para veriyor. Peki bu uygulama günümüzde neden bu kadar yaygınlaştı?

Massimo Deandreis, SRM Genek Müdürü: ‘‘İtalya’daki KOBİ’lerin sermaye kullanabilme oranı, diğer Avrupa ülkelerinden daha yüksek. Bu oran Fransa ve Almanya’da yüzde 19 iken, İtalya’da yüzde 45. Bu kredileri daha çok bankalar sağlıyor ve finans kaynaklarının yüzde 69’unu oluşturuyor.’‘

Bu uygulama birçok firmanın ayakta kalmasını sağladı.

Napolitan Pizza adlı firma, iş akışını ve ürünlerini bu şekilde garanti altına almış.

KOBİ’ler intiyaçlarını küçük senetler yaparak karşılıyor. Böylece küçük bir firma , küçük bir yatırımcıdan borç alabiliyor. Ya da ortak oluyorlar. Buna öz sermaye yatırımcıları diyoruz. Hisse satın alınarak bir bakıma krizden çıkış yolunu buluyorlar.

İtalya’da, tıpkı Yunanistan, Hollanda ve İspanya gibi, benzer yöntemlerle krizden çıkış yolunu arıyor. Avrupa’da artık bu uygulama giderek yaygınlaşıyor. Peki tabanda neler oluyor?

Avrupa Kalkınma Bankası Başkan Yardımcısı Dario Scannapieco ile görüşmek için Roma’ya geldim. Bu kurum, geçen sene KOBİ’lere 290 bin Euro kaynak sağladı.

Dario Scannapieco, Avrupa Kalkınma Bankası Başkan Yardımcısı: ‘‘Şu anda Avrupa’daki en büyük zorluk finans yatırımcılarını ekonomiye çekmek. Şu anda ana para bolluğu var ancak bu kaynakların üretken yatırımlara gitmesi gerekiyor. İyi bir yönetmeliğe ihtiyacımız var. Özel yatırımcılar herhangi bir sorun olduğu zaman, sağladıkları kaynağın nasıl bir zaman aralığında ve hangi şartlarla geri döneceğini merak ediyor. Bu sebeple istikrarı sağlamak için ülkelerin temel yapısal reformlara imza atması gerekiyor.’‘

euronews: ‘‘Küçük ve orta ölçekli işletmeler artık birlikte hareket ediyor ve dünyaya açılıyor. Ancak kredi almak için yeni senaryolar doğuyor. KOBİ’lerin büyüme ve kalkınma için daha hızlı hareket etme şansı var.’‘

euronews: ‘‘Özel yatırımcılar, kredi kuruluşları ve girişim sermayesi… Avrupa bu şekilde yapılan yatırımlara sizce hazır mı?’‘

Emma Marcegaglia: ‘‘Henüz böyle bir kültür oluşmadı. Bazı aile firmaları yeni yatırımcılara kapılarını açmak istemiyor. Ancak bu yoldan yürümemiz gerekiyor. Küçük ve orta ölçekli işletmeler sadece banka kredileriyle ayakta kalamayacaklarını anlamalılar. Firmalar hisse senedi, yatırımcı, diğer girişimcilere kendilerini açmak zorunda…’‘

Henüz bu noktada değiliz. Avrupa ile Amerika arasında hala büyük bir fark var. Ancak büyük şirketlere ve KOBİ’lere çıkış yolunun bu olduğunu öğretmeliyiz. Mevzuat konusunda hala eksiklerimiz var. Avrupa’da çok fazla bürokrasi var. Bunu değiştimek zorundayız.’‘

euronews: ‘‘Yatırım konusunda bir yoğunlaşma görülüyor. Pazar olarak o kadar ilgi çekiyor muyuz? Eksik yönlerimiz neler?’‘

Emma Marcegaglia: ‘‘Birkaç ay önce bu soruya birçok kişi hayır derdi. Avrupa o kadar ilgi çekici değil. Eğer Rusya, Çin ve Brezilya gibi ülkelerle kıyaslarsak daha sağlam bir yapıdayız ancak Eski Avrupa’nın birçok sorunu bulunuyor. Dünya pazarlarına şöyle bir baktığınızda Avrupa’nın hala yatırım çekebilen bir yer olduğunu görürsünüz.’‘

‘‘Hükümetlerin sağlam yönetmelikler getirmesi gerekiyor. Ancak iş dünyası açısından bakarsak daha şeffaf ve daha açık olmalıyız.’‘

Emma Marcegaglia: ‘‘Bankacılık sektörü dışındaki kredi kaynaklarına artık çok güven duyuluyor. İş akışını devam ettirebilmek için özel yatırımcılara güvenebilir miyiz?’‘

‘‘Basel 2 ve Basel 3 yasalarına göre artık bankaların KOBİ’lere kredi vermesi zorlaşacak diye düşünüyorum. Artık hisse senedi ve diğer sermaya pazarlarına girmek zorundayız. Bu değişikliğe hazır olmak iyi olur.’‘

‘‘Avrupa’da birçok sorun var ancak burası sağlam bir yapıya sahip. Kriz bizi vursa da, yatırım ve yenilik yapmanın işte tam zamanı… Hala güçlüyüz ve dünyada önemli bir yere sahibiz.’‘