Olimpiyat ateşi nereden geliyor?

Olimpiyat ateşi nereden geliyor?
By Yalcin Ademoglu
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

1. Olimpiyat ateşi neyi simgeliyor? Olimpiyat Oyunları‘nın ünlü meşalesi insanoğlunun ateşe atfettiği olumlu değerleri simgeler. Meşale aynı zamanda

1. Olimpiyat ateşi neyi simgeliyor?

REKLAM

Olimpiyat Oyunları’nın ünlü meşalesi insanoğlunun ateşe atfettiği olumlu değerleri simgeler. Meşale aynı zamanda antik oyunlarla modern oyunlar arasındaki devamlılığı sağlayan bir köprü niteliğinde. Ateş ve oyunlarla ilgiliyse birçok efsane günümüze kadar ulaşmış durumda. Bunlardan bir tanesine göre Prometheus Zeus’tan ateş gücünü çalar. Ateş, hayatın, mantığın, özgürlüğün ve yaratıcılığın sembolüdür. İlahi dinlerde şeytana benzetilen Prometheus’un ateşi insanlara sunmak için eliyle taşıdığına inanılır. Sonsuza kadar yanacak bu ateş, bugünkü Yunanistan’ın Olimpia şehrinde bulunur. Günümüzde de Olimpiyat Oyunları’nın yapılacağı yere meşalenin yolculuğu da Olimpia’da yakılmasıyla başlar.

2. Günümüz Olimpiyat Oyunları’nda Olimpiyat ateşi hep kullanıldı mı?

Bu soruya yanıtımız kısaca ‘hayır’. Modern Olimpiyat Oyunları’nın başladığı 1896 yılında ev sahibi Atina’da bu meşale yakılmamıştı. Ateş, oyunların sembolü haline sadece 1928’den itibaren Amsterdam’da geldi. Ama bu tarihte de Olimpia’da meşalenin yakılması için yapılan seremoni gerçekleştirilmedi. Olimpiyat meşalesinin yakılması ve ardından da atletler tarafından tüm dünyayı dolaşarak oyunların oynanacağı yere getirilmesi geleneği ise ilk defa 1936’da Berlin’de görüldü. Birçok tarihçi Adolf Hitler Almanya’sının meşaleyi bir propaganda aracı olarak kullanmayı hedeflediği için bu seremoniyi tarihin tozlu raflarından çıkardığı düşüncesinde hem fikir. Öte yandan meşalenin elden ele dolaşması gibi bir uygulamaya antik Olimpiyat Oyunları’nda rastlamak mümkün değil. Bununla birlikte Antik Yunan’ın diğer şehirlerinde olduğu gibi Atina da meşale yarışlarına ev sahipliği etmişti. Halk böylece Prometheus’un da aralarında bulunduğu tanrıları gururlandırmayı hedefliyordu.

3. Olimpiyat ateşinin yakılması için nasıl bir tören düzenleniyor?

Olimpiyat Oyunları ateşinin yakılma töreni Olimpia arkeolojik bölgesindeki Hera sunağında gerçekleşir. Bu tören aslında dini bir ayindir.

Tören, antik çağdan kalma kıyafetli rahibelerden oluşan bir tören alayının sunağa yürüyüp etrafını sarmasıyla başlar.

Baş rahibe güneş tanrısı Apollon’a seslenir ve içbükey aynalar kullanarak güneş ışınlarının odaklanmasını sağlar. Seramik bir kapta ışınlar sayesinde tutuşan ateş Panathinaikos Stadyumu’na rahibe alayıyla birlikte taşınır. Yolları üzerinde bulunan yabani zeytin ağacında bir süreliğine durulur. Küçük bir çocuk ağaçtan bir dal keser. Bu dal barışın sembolü olacaktır ve yarışmalarda birinci gelenlere hediye edilir.

Heyet sonunda stadyuma vardığında rahibeleri atletler karşılar. Baş rahibenin koşucuların elindeki meşaleyi yakmasıyla ateşin dünya çapındaki yolculuğu da başlamış olur.

4. Ateşin yakılacağı gün hava kapalıysa ne yapılır?

Böyle bir sorunla karşılaşılmaması için resmi törenden birkaç gün önce güneşli bir günde aynı tören gerçekleştirilir. Yakılan ateş asıl tarihe kadar söndürülmeden saklanır. Havanın kapalı olması durumunda bu ateş kullanılır. Güneşli bir gün yaşanıyorsa tören kurallara göre düzenlenir. Bu ‘B Planı’nın uygulamaya sokulduğu son Olimpiyat Oyunları 2000’de Sydney’deydi. 1956’da Melbourne de Sydney ile aynı kaderi paylaşmıştı.

2008’deyse Olimpia’da tören haftasının fırtınalı geçeceğinin fark edilmesi ayin tarihinin değiştirilmesine neden oldu. Pekin’deyse ateşin yakılmasından sadece birkaç dakika sonra yağmur damlaları törene katılanları ıslatmaya başladı.

5. Baş rahibe kimdir ve nasıl tayin edilir?

Ayine katılacak rahibelerin ve baş rahibenin seçiminden Yunan Olimpiyat Komitesi sorumludur. Rahibelerin hepsi Yunan tiyatrolarından gelir. Seçilmelerinde sahne performansları ve zarafetleri göz önünde bulundurulur. 1936’da rahibelerin başına Koula Pratsika seçilmişti. Yunan dansçı döneminin en başarılı ismiydi. 2012 Yaz Olimpiyatları ve 2014 Kış Olimpiyatları’nda bu görev oyuncu Ino Menegaki’ye emanet edildi. Bu seneki baş rahibe ise Yunan sanatçı Katerina Lehou olacak.

6. Ateş sönerse ne olur?

Meşale yakıldığı andan itibaren Oyunlar’ın sonuna kadar yanar. Kapanış seremonisinde söndürüldüğünde o da Olimpiyat tarihinin bir parçası olmuştur. Fakat ateş kendiliğinden ya da kazara sönmemesi için atletlerin koşuları sırasında başka olimpiyat ateşleri de sporculara eşlik eder.

Meşalenin beklenmedik şekilde sönmesiyse ilginç olayların yaşanmasına neden olur. Örneğin Montreal’deki 1976 Olimpiyat Oyunları’nda yaşanan fırtınadan dolayı sönen ateşi bir yetkili çakmağıyla yakmaya çalışmıştır. Bunda başarılı olamayınca da rezervde saklanan meşale getirilmiş ve ateş yeniden canlanmıştır.

7. Olimpiyat ateşinin ziyaret ettiği en ilginç yerler

Olimpiyat ateşinin ulaştığı en yüksek yer Everest Dağı’nın zirvesiydi. Meşale 2008’deki Pekin Olimpiyatları öncesi dünyanın en yüksek dağına sporcular tarafından taşındı. Soçi Kış Olimpiyatları öncesindeyse Kuzey Kutbu’ndan geçti. Dünyanın en derin gölü Baykal da meşaleyi ağırlayan yerler arasındaydı. Fakat Baykal meşalenin su altında yol aldığı ilk göl değildi. 2000’deki Sydney Olimpiyatları öncesi dalgıçlar meşaleyi Büyük Bariyer Resifi’ne götürdü.

Torino’daki 2006 Kış Oyunları’nda meşale Venedik’e gondolla taşındı. 2000’deyse meşalenin taşınmasında develer önemli bir rol oynadı. Avustralya çöllerinden geçen ateşi develer taşıdı.

1996’daysa meşalenin taşıma araçları bir kano, Mississippi’de buharlı bir vapur ve kıtalar arası ilk trendeki Union Pacific vagonu oldu. 1976’daysa teknoloji devredeydi. Ateş Atina’dan Ottawa’ya uydular yoluyla iletildi. Ve son olarak meşale uzaya da gitti. 1996, 2000 ve 2014’te astronotlar ateşsiz de olsa meşaleyi uzay istasyonuna götürdü.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Özel üniversite karşıtı Yunan öğrenciler polisle çatıştı

Yunanistan'da ilk eşcinsel evlilik: Nikahı Atina Belediye Başkanı kıydı

Yunanistan eşcinsel evliliği yasallaştıran ilk Ortodoks Hristiyan ülke oldu