Türkiye’de kuru soğan fiyatlarının marketlerde 5 liraya kadar yükseldiği haberlerinin ardından depolara baskınlar yapılıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre ise ülkede kuru soğan üretimi, tüketimi karşılıyor.
REKLAMTürkiye’de kuru soğan fiyatlarının marketlerde 5 liraya kadar yükseldiği haberlerinin ardından depolara baskınlar yapılıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre ise ülkede kuru soğan üretimi, tüketimi karşılıyor. Ancak buna rağmen TÜİK'e göre kuru soğan fiyatları bu sene enflasyonunun neredeyse üç katı arttı. Ekim 2018 itibariyle yıllık enflasyon yüzde 25.24 olurken kuru soğan fiyatları yüzde 72.6 arttı.
Üretim tüketimden hep fazla
Son 10 yıla bakıldığında Türkiye’de kuru soğan üretiminin tüketimden her zaman fazla olduğu görülüyor. Türkiye BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 2016 verilerine göre dünya üretim sıralamasında 6. Sırada bulunuyor. Ekilen alan sıralamasında ise dünyada 13. sırada yer alıyor.
10 yıllık enflasyon yüzde 234
Yıllık ortalama kuru soğan fiyatlarına bakıldığında ise 2008 ortalaması 0,67 TL oldu. 2018’in ilk 10 aylık ortalaması ise 2.25 TL oldu. Bu 2008 ile karşılaştırıldığında yüzde 234 enflasyon anlamına geliyor. 2017 kuru soğan yıllık fiyat ortalaması 2018’in ilk 10 ayı ile karşılaştırıldığında ise yüzde 72.6 enflasyona işaret ediyor.
Kuru soğan fiyatlarında ciddi dalgalanma var
Öte yandan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile kuru soğan enflasyonu karşılaştırıldığında oldukça ilginç sonuçlar ortaya çıkıyor. Son 10 yılda kuru soğan yıllık enflasyonu beş defa TÜFE’nin altında beş kez de üstünde gerçekleşti. Üretim ve tüketim oranlarında ciddi değişiklik olmamasına rağmen TÜFE ile kuru soğan arasında bu kadar dalga seyir dikkat çekiyor. Örneğin 2017’de TÜFE yüzde 11,92 olurken kuru soğan fiyatları aynı sene yüzde -15,2 gerçekleşti.
Ekilen alan 10 senede yüzde 14 azaldı
Kuru soğan ekilen alanlar 2008 ile karşılaştırıldığında 2017’de yüzde13.76 düştü. 2017’de 2016’ya göre yüzde 4.7 düşüş sözkonusu. Dünya kuru soğan verimi 2016 yılı FAO verilerine göre 18,80 ton/ha.Türkiye’de kuru soğan verimi ise 2016 yılı TÜİK verilerine göre 35,11 ton/ha olup, dünya ortalamasının oldukça üstünde seyrediyor.
Soğan depolarına baskınlar
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan hafta içinde yaptığı açıklamada “"Depo baskınlarında nasıl stoklar yaptıklarını görüyoruz. Buralarda asla taviz yok. Öyle patates, soğan stokçuluğu, öbür tarafta birçok sebze, meyvede bu tür stoklar yapmanın bedelini ödeyecekler." yorumunda bulunmuştu. Bu açıklamanın ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı ekiplerince soğan fiyatlarındaki hareketlilik nedeniyle birçok şehirde toptancı hali, soğan depoları ve nakliye kamyonları denetlendi.