1989 seçimlerinden sonra ilk kez İstanbul, Ankara ve İzmir belediyelerini aynı parti kazandı. 1989 öncesinde ise partiler değişse de beş seçim üst üste hep aynı partiler bu üç büyük şehri kazanmıştı.
REKLAM31 Mart 2019 yerel seçimlerinin en büyük sonucu İstanbul ve Ankara büyükşehir belediye başkanlıklarının el değiştirmesi oldu. İstanbul, Ankara ve İzmir büyükşehir belediye başkanlığı seçimlerini Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) adayları kazandı. Bu, aynı zamanda 30 sene sonra ilk kez üç büyük şehri aynı partiden adayların kazanması anlamına geliyor. En son 1989 seçimlerinde Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) adayları İstanbul, Ankara ve İzmir’de belediye başkanı seçilmişti.
24 Haziran 2018 milletvekili genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) yürürlüğe koyduğu seçim ittifakı 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde resmi olmasa da pratikte hayata geçti. İttifakların etkisiyle iktidar partisi İstanbul ve Ankara’da büyükşehir belediye başkanlıklarını uzun zaman sonra kaybetti. CHP “üç büyük şehir” olarak adlandırılan İstanbul, Ankara ve İzmir’i kazanarak 1989’dan sonra bunu başaran ilk parti oldu.
1989 öncesi “üç büyük şehir - aynı parti” geleneğine dönüldü
Üç büyük şehri uzun zaman sonra aynı partinin yönetmesi Türk siyaseti için çok önemli bir gelişme olsa da 1989 öncesinde aslında bu durum bir gelenek idi. 1968-1989 yılları arasında gerçekleşen beş yerel seçimde partiler değişse de üç büyük şehri hep aynı partinin adayları kazandı. 1968 seçimlerini üç büyük şehri merkez sağ olarak tanımlanan Adalet Partisi (AP) kazandı. 1973’de ise üç büyük şehir CHP adayları kazandı. CHP bu başarısını 1977 seçimlerinde de tekrarladı.
12 Eylül darbesinden sonra gerçekleşen 1984 seçimlerinde ise Anavatan Partisi adayları İstanbul, Ankara ve İzmir’de belediye başkanlıklarını kazandı. Ancak Anavatan 1989’da seçimlerde bu üç şehri kaybetti. SHP adayları buralarda belediye başkanı seçildi.
1994’ten sonra İzmir farkı
1994 seçimlerinden itibaren gerçekleşen üst üste beş seçimde ise üç büyük şehri hiç bir zaman aynı parti kazanamadı. Bunda en önemli faktör İzmir oldu. 1994’ten itibaren İstanbul ve Ankara’yı Milli Görüş çizgisindeki ve devamındaki partiler bu iki şehirde etkili oldu. İstanbul ve Ankara’yı Refah ve Fazilet partilerinin ardından üst üste üç dönem AK Partili başkanlar yönetti. Milli Görüş İzmir’de ise hiç başarılı olamadı. İzmir’i 1994’te Doğruyol Partisi (DYP) kazanırken 1999’da Demokratik Sol Parti (DSP) adayı başkan seçildi. Ardından üst üste dört dönem CHP adayları belediye başkanı seçildi.