Bolivya'da 14 yıllık koltuğunu bırakan Morales hakkında bilmemiz gereken 4 konu
REKLAMBolivya'da ordunun ve göstericilerin baskısıyla istifa eden Devlet Başkanı Evo Morales, iltica teklifini kabul ettiği Meksika'ya gitmek üzere ülkeyi terk etti.
14 yıl süreyle iktidarda kalmayı başaran ve ülkesinde “sivil bir darbeye” maruz kaldığını söyleyen Morales hakkında bilmemiz gereken 4 konuyu şu şekilde özetleyebiliriz:
Fakirlik içinde geçen çocukluk ve gençlik yılları
26 Ekim 1959 yılında ülkenin batısındaki Oruro bölgesindeki fakir bir köyde doğan Morales, yoksul bir çiftçi olan ailesine bakmak için okulu erken yaşta terk etmek zorunda kaldı.
Çobanlık, çiftçilik, çıraklık, fırın işçiliği gibi işlerin dışında bir orkestrada trompet bile çalan Bolivyalı liderin babası, ailesini geçindirmek için Arjantin’e bir süre çalışmaya gitmek zorunda kaldı.
Evo Morales, siyasi kariyeri boyunca, gençlikte geçirdiği zorlu yılları hiç unutmadı ve iktidardayken gerçekleştirdiği sosyal projelerde bunu sürekli gündeme getirdi.
6 erkek kardeşinden 4‘ünü daha iki yaşına basmadan fakirlik ve sağlık sorunları yüzünden kaybeden Morales, daima herkesin eşit şartlarda sağlık hizmetlerinden faydalanmasını savundu.
Siyasete giriş ve yükseliş
Çocukluk ve gençlik yıllarında yaşadığı zorluklar, Morales’in siyasete atılmasındaki en önemli etkenlerin belki başında geliyor.
1978 yılında zorunlu askerliğin ardından koka bitkisi tarlalarında çalışan Morales, daha sonra aktif bir sendikacı olarak ilk siyaset derslerini aldı.
Uyuşturucu ile mücadele adına ABD’nin kokain yapımında kullanılan kokanın, ülkesinde üretimine son verilmesi konusunda yaptığı baskılara karşı çıkmasıyla ülkede adını duyururken, bir kaç kez tutuklandı. 1997 yılında ise ilk kez Meclis’e seçildi.
2006 yılında Devlet Başkanı seçildi
Kendisi de Kızılderili kökenli olan Morales, bu ülkedeki 11,3 milyonluk nüfusun yüzde 63’ünü oluşturan Kızılderili halkın kısa zamanda umudu oldu.
İlk kez 2001 yılındaki seçimlere katılan Morales, bu halkın gurur ve övünç kaynağı olmayı başardı.
2006 yılındaki seçimi kazanan Morales, aynı zamanda ülkenin ilk Kızılderili kökenli Devlet Başkanı oldu.
Bolivya’da Moralesli yıllar
Bolivya, Evo Morales döneminde çok büyük ekonomik ilerlemeler sağladı. Fakat bu süreci Morales’in kendisi, 2016 yılında yapılan bir referandumla, cumhurbaşkanının görev süresini uzatma çabalarıyla sona erdirdi.
Bolivya 2005-2014 yılları arasında, önceki 35 yılından daha hızlı bir ekonomik büyüme yaşadı ve halk bunu günlük yaşamında hissetti. Ülkedeki fakirlik oranı yüzde 45 oranında azaldı, sosyal harcamalar yüzde 43 civarında arttı. Bunun yanında asgari ücret yaklaşık yüzde 88 civarında artarken, uluslararası kuruluşlar “gelir dağılımı adaletsizliğini düşürebilen nadir ülkelerden biri” olarak Bolivya’nın hakkını verdi.
Fakat tekrar seçilebilmek için 2016 yılında yaptığı referandumda, halk buna küçük bir farkla onay vermedi. Daha sonra Morales Anayasa Mahkemesi üzerinden bir karar aldırarak tekrar seçilebilmenin önünü açtı; fakat sosyal taban bundan hiç mutlu olmadı.
İlk yıllarında ekonomik ve sosyal politikalar alanında (özellikle de petrol fiyatlarının katkısıyla) son derece başarılı bir grafik, sonrasında ise hem iktidarda kalmaya devam etmek için anayasal sınırları zorlama hem de ekonomik ve sosyal anlamda artık eskisi gibi işlerin iyi gitmemesi sebebiyle kendi tabanında eleştirinin artması, bir anlamda Evo Morales’in siyasi açıdan sonunu getirdi.
Bolivya'da 20 Ekim'de düzenlenen başkanlık seçimlerinin ardından, muhalefet seçimlerde "hile" yapıldığını iddia etti ve taraflar karşılıklı olarak destekçilerini sokak gösterilerine çağırdı.
Tartışmalı seçim sonuçlarının ardından günlerdir seçimlerin iptal edilmesini ve tekrar seçime gidilmesini isteyen muhalifler, Evo Morales'in yeniden seçim yapılacağı duyurusunun ardından, Morales'in katılmadığı seçimler düzenlenene kadar protestoların devam edeceğini açıkladı.
REKLAMMorales, ülkedeki muhalif gösteri ve şiddet eylemlerine müdahale etmeyen ordunun talebi ve sokak olayları çıkaran muhaliflerin baskısıyla istifa ettiğini duyurdu.