Virüsün yayılma hızını bir çok farklı faktörün etkilemiş olabilir ancak el yıkama kültürü Covid-19’un yayılma seviyesinin iyi bir öngöstergesi
REKLAMTuvaletten sonra el yıkama kültürünün düşük olduğu ülkelere yeni tip koronavirüs Covid-19 oranının daha yüksek olduğu ortaya çıktı. İngiltere’de yapılan araştırmaya göre tuvaletten sonra ellerini sabunla yıkama ile Covid-19’un görülmesi arasında güçlü bir bağlantı tespit edildi. Buna göre el yıkama kültürünün düşük olduğu ülkeler koronavirüse daha çok maruz kalıyor.
Birmingham Üniversitesi’deki araştırmacılar virüsün yayılma hızını bir çok farklı faktörün etkilemiş olabileceğini ancak el yıkama kültürünün Covid-19’un yayılma seviyesinin iyi bir ön göstergesi olduğunu bildirdi.
Araştırma 8 Mart verilerine dayalı, vaka sayısı değişti
Ancak bu araştırma 8 Mart'ta açıklanan verilere dayanıyor ve üniversite tarafından 24 Mart tarihinde duyuruldu. Son haftalarda vaka sayısı başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere bir çok ülkede ciddi oranda değişti.
Sağlık yetkilileri Covid-19’dan korunmak için elleri en az 20 saniye boyunca sabunla yıkamanın çok önemli olduğunu bildiriyor. El yakıma virüsün yayılmasını önlemek için tedbirlerin başında geliyor. Peki, el yıkamanın düşük olduğu ülkelerde Covid-19 daha yüksek olabilir mi? İngiltere’deki Birmingham Üniversitesi’ndeki akademisyenlere göre bu sorunun cevabı “evet”.
Birmingham Üniversitesi Davranışsal Ekonomi ve Veri Bilimi Profesörü Ganna Pogrebna ile Aston Üniversitesi’nden Dr. Alexander A. Kharlamov’un yaptığı çalışma Gallup International’un 2015 tarihli araştırmasına dayanıyor. Bu araştırma 63 ülkede tuvaletten sonra ellerini sabunla yıkayanların oranını gösteriyor.
Türkiye'de el yıkama oranı kaç?
İngiltere’deki iki akademisyen Çin, Japonya, Güney Kore ve Hollanda’da halkın yarıdan fazlasının tuvaletten sonra ellerini sabunla yıkamadığını bildirdi. Bu oran Çin’de yüzde 77, Japonya’da yüzde 70, Güney Kore’de yüzde 61, Hollanda’da yüzde 50 ve İtalya’da yüzde 43. Aynı oran İngiltere’de yüzde 25 ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yüzde 23. El yıkamayanların oranının en düşük olduğu ülke ise yüzde 3 ile Suudi Arabistan. Bir başka ifadeyle Suudi Arabistan’da halkın yüzde 97’si tuvaletten sonra ellerini sabunla yıkıyor.
Türkiye’de ise halkın yüzde 94’ü ellerini sabunla yıkıyor. Bunu yapmayanların oranı sadece yüzde 6.
Araştırmacılar 8 Mart itibariyle ülkelerde açıklanan Covid-19 vaka sayısı ile el yıkama kültürünü karşılaştırdı. Milyon başına düşen vaka sayısı ile el yıkama kültürü arasında güçlü bir korelasyon tespit ettiler. Grafikte el yıkama kültürünün düşük olduğu Çin, Güney Kore ve İtalya'da koronavirüs oranının daha yüksek olduğu görülüyor.
Pogrebna ile Kharlamov bulgularını açıkladıkları araştırmanın sonuç bölümünde yeni koronavirüsünün yayılmasında bir çok faktörün etkili olabileceğini belirtirken el yıkama kültürünün bunu anlamada önemli bir unsur olduğunu açıkladı. Ancak araştırma Covid-19’un bu ülkelerde yüksek olmasının ana sebebinin el yıkama kültürü olduğuna dair bir iddiada bulunmuyor.
Birmingham Üniversitesi’ndeki açıklamaya göre Profesör Pogrebna araştırmalarıyla ilgili “İnsanların ellerini otomatik olarak yıkama alışkanlığının olmadığı ülkelerde Covid-19’a maruz kalma daha yüksek.” dedi.
Dr. Alex Kharlamov ise “Covid-19’un yayılmasında bir çok faktör etkili olmuş olabilir ancak el yıkama kültürü tek başına; bu salgının neden bazı ülkeleri daha sert vurduğunu açıklamak için önemli bir faktör olarak görünüyor.” yorumu yaptı.