Çin koronavirüs salgınını ne zaman öğrendi, kaç gün sakladı?

AP haber ajansının elde ettiği yazışmalara göre Çin hükümetinin 6 gün boyunca salgını gizlediği iddia edildi
AP haber ajansının elde ettiği yazışmalara göre Çin hükümetinin 6 gün boyunca salgını gizlediği iddia edildi © AP
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Çin hükümetinin salgının ilk görüldüğü kritik günlerde kamuoyunu bilgilendirmediği ve virüsün bu süreçte daha fazla yayıldığı ortaya çıktı.

REKLAM

Dünyayı küresel bir ekonomik krizle baş başa bırakan ve on binlerce kişinin hayatını kaybetmesine neden olan koronavirüs (Covid-19) salgınının tam olarak insana nasıl bulaştığı ve ne zaman çıktığı konusu gizemini korurken, Çin hükümetinin salgının ilk görüldüğü kritik günlerde kamuoyunu bilgilendirmediği ve virüsün bu süreçte daha fazla yayıldığı ortaya çıktı.

AP haber ajansının elde ettiği iç yazışmalar ve analistlerin Çin verilerini baz alarak yaptıkları değerlendirmelere göre Çin hükümeti, ciddi bir salgına dönüşecek yeni tip koronavirüs ile karşı karşıya kaldıklarını saptadıktan 6 gün sonra yani 7. gün halkı bilgilendirdi.

Ancak aradan geçen 6 günde salgının ilk ortaya çıktığı Vuhan kentinde yemekli organizasyonlar düzenlenmiş ve milyonlarca kişi Çin yeni yılı için başka kentlere ya da ülkelere tatile gitmeye başlamıştı bile.

AP'nin "Çin, kilit 6 günde pandemiye karşı halkı uyarmadı" başlıklı haberinde Çinli yetkililerin 14 Ocak'ta "virüsün ciddi bir pandemi haline gelebileceği" uyarısı yapmasına rağmen Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in halkı uyarmak için 20 Ocak'a kadar beklediğine işaret edilerek, "Elimize geçen belgeler ve geriye dönük değerlendirmeler yapan uzmanların görüşlerine göre, Çin yönetiminin yaklaşık 1 haftalık sessizliği boyunca, 3 bin kişi enfekte olmuştu." denildi.

"Çin Yeni Yılı kutlamaları virüsün yayılmasına kapı araladı"

AP'nin haberine göre aynı dönemde Çin Yeni Yılı kutlamaları nedeniyle seyahat eden ve toplu kutlamalara katılan on binlerce kişinin virüsün yayılmasında katkısı var.

Pekin yönetiminin kayıtlarına geçmemesine rağmen 5-17 Ocak tarihlerinde sadece Vuhan'da değil Çin genelinde yüzlerce kişinin hastalandığı da AP'ye gönderilen belgelerde görülüyor.

Uzmanlar, Çin yönetiminin, bazı doktorlara "dedikodu yaymak" suçlamasıyla verdiği cezaların ardından, Vuhan'daki doktorların durumu konuşmaktan çekinmiş olabileceğine işaret ederek, "Çin'in bilgi paylaşımı konusunda sert kontrolü, bürokratik engeller, emir-komuta zincirinde kötü haberleri yaymaya yönelik isteksizlik erken uyarıların yapılmasının önüne geçti." ifadesini kullandı.

"Tayland'ın uyarısıyla Çinli yetkililer harekete geçti"

Ancak, 13 Ocak'ta Çin dışında ilk vakanın görüldüğü yer olan Tayland'ın salgın ihtimalini ciddiye alarak uyarılar yapması üzerine Çinli yetkililer harekete geçti.

Halka herhangi bir açıklama yapılmasa da Çin yönetimi vakaların bulunması için sağlık yetkililerine test ve gözlemleme talimatları verdi.

"Sars salgınından bu yana en ciddi durumla karşı karşıyayız"

Çin Ulusal Sağlık Komisyonu Başkanı Ma Xiaowei'in 14 Ocak'ta sağlık yetkileri ile yaptığı telekonferansın notları da ele geçirildi.

Notlara göre, Ma telekonferansta, "Salgın durumu çok ciddi ve karmaşık, 2003'teki Sars salgınından bu yana en ciddi durumla karşı karşıyayız ve virüs halkı etkileyen bir sağlık olayına dönüşüyor." uyarısı yaptı.

Ayrıca söz konusu notlarda, vakaların bazı alanlarda topluca görülmesinin virüsün insandan insana bulaşıyor olabileceği ihtimalini desteklediği ve yetkililerin muhtemel bir salgın için hazır olması gerektiği vurgulandı.

"6 gün önce yapılan bir uyarı ile Vuhan sağlık sisteminin çökmesi engellenebilirdi"

Haberde, yapılan araştırmaların Çin halkının uyarılması ve sosyal mesafe, maske takılması, seyahat kısıtlamaları gibi adımların bir hafta daha erken atılması durumunda, vakaların üçte bir oranında daha az olabileceğini ortaya koyduğu anımsatıldı.

California Üniversitesi Epidemiyolojisti Zuo-Feng Zhang, AP'ye yaptığı açıklamada, "Bu büyük bir olay, Çin yönetimi 6 gün önce harekete geçseydi çok daha az hasta olurdu ve sağlık kuruluşları yetersiz kalmazdı. Belki de 6 gün önce yapılan bir uyarı ile Vuhan sağlık sisteminin çökmesi engellenebilirdi." diye konuştu.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi Çin Ofisinin Kurucu Başkanı Ray Yip ise, "Çin doğruyu söylememiş olabilir ancak doğru olanı yapıp sağlık uzmanlarını uyarmış." değerlendirmesinde bulundu.

Haberde ayrıca, Çin yönetiminin 20 Ocak'ta "ciddi bir sağlık tehlikesi" uyarısı yapmış olmasına rağmen, bazı ülkelerin önlem almak için ayak sürüdüğüne de işaret edildi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian ise, AP'nin haberine ilişkin bir soruya, "Çin'e yönelik şeffaf ve açık olmama suçlamaları adil değil." yorumunu yaptı.

Ek kaynaklar • AP, AA

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Çin koronavirüs aşısını Papua Yeni Gine'deki işçileri üzerinde denedi

Covid-19 hastaları arasında sigara tüketenlerin oranı daha mı düşük?

Covid-19: Dünyanın en büyük 20 ekonomisinden yoksul ülkelere bir yıllık borç erteleme kararı