Fransa'nın AB dönem başkanlığı kapsamında başkent Paris'teki Versailles Şatosu'nda düzenlenen gayriresmi AB Liderler Zirves, kapsamında Paris'e gelen Estonya Başbakanı Kaja Kallas, Global Conversation programına konuk oldu ve euronews muhabiri Efi Koutsokosta'nın sorularını yanıtladı
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali devam ederken, Avrupa Birliği üyesi ülklerin liderleri Moskova'ya karşı daha fazla yaptırım olasılığını ve bloğun savunma ve enerji bağımsızlığını artırmaya yönelik ek önlemleri görüşmek üzere bir araya geldi.
Fransa'nın AB dönem başkanlığı kapsamında başkent Paris'teki Versailles Şatosu'nda düzenlenen gayriresmi zirve kapsamında Paris'e gelen Estonya Başbakanı Kaja Kallas, euronews'in Global Conversation programına konuk oldu ve Efi Koutsokosta'nın sorularını yanıtladı.
euronews muhabiri Efi Koutsokosta:
Sayın Başbakan, hemen konuya gireyim. Sınırlarınızda daha fazla askeri varlığı şiddetle savunan liderlerden birisiniz. Putin'in Ukrayna'da başarılı olması halinde sıradaki ülkeninz siz olacağından korkuyor musunuz?
Estonya Başbakanı Kaja Kallas:
"Sorunun doğrusu, 'Putin'in Ukrayna'da başarılı olması halinde sıra NATO'ya mı gelecek?' olmalı. Çünkü biz de NATO'nun parçasıyız. Dolayısıyla NATO üyesi herhangi bir ülkeye yapılan saldırının herkese yapılmış olduğunu öngören Beşinci Maddemiz var. Bu da bize saldırılırsa ABD, Fransa veya Almanya'nın da saldırıya uğradığı anlamına geliyor. Bence bu, Rusya için çok büyük bir lokma. Korkmuyoruz ama hazırlanıyoruz. Şu anda NATO'da caydırıcı bir duruşumuz var. Ama artık savunma planına geçmeliyiz. Gerektiğinde savunmaya gerçekten ne kadar hazırız."
euronews:
Peki Ukrayna'daki çatışmanın Avrupa'ya sıçrama riski bir realite mi?
Estonya Başbakanı Kaja Kallas:
"Tabii ki. Kendi ülkelerini korumaları ve savunmaları için elimizdeki tüm imkanlarla Ukrayna'ya yardım etmeye çalışıyoruz. Amacımız savaşı bitirmek. Bu savaşın durdurulması ve daha ileriye gitmemesi için her şeyi yapmak. Elbette hiçbirimiz geleceği ve yol üzerindeki neyin doğru neyin yanlış karar olduğunu göremiyoruz. Ancak bizim yapmaya çalıştığımız, Ukrayna'daki bu savaşı bitirmek ve tabii ki yayılmamasını önlemek."
euronews:
Avrupa Parlamentosu'nda daha önce Avrupa Birliği'nin, Ukrayna'yı üyeliğe kabul etmesinin ahlaki bir görevi olduğunu söylediniz. Neden? AB adaylığı savaşın ortasındaki Ukrayna'ya nasıl yardımcı olabilir?
Estonya Başbakanı Kaja Kallas:
"Ukrayna'ya Avrupa perspektifi vermemiz gerektiğini söyledim. Ukrayna'ya umut vermemiz gerekiyor. Kelimenin tam anlamıyla Avrupa için savaşıyorlar. Bu nedenle, onlara Avrupa ailesine katılmaları için somut bir yol sunmalıyız. Elbette bir gecede olmuyor ama bunu da tartışacağız. Yani atılması gereken adımlar var. Bunu biz de yaptık. Bu yüzden pratikte çok şey biliyoruz. Ancak Avrupa'nın daha müreffeh, daha istikrarlı ve daha hukuk odaklı bir Ukrayna'dan yararlanacağını düşünüyorum."
euronews
Meslektaşlarınızın hepsi böylesi bir genişlemeye yönelik aynı isteğe sahip değil. Bunun, boş vaatler yerine Ukraynalılara açıkça söylenmesi gerekmiyor mu?
Estonya Başbakanı Kaja Kallas:
"Kesinlikle boş vaatler vermemeliyiz. Ancak yeniden altını çizmemiz ve Ukraynalılara umut verme yolunda bazı somut adımlar atmamız gerekiyor. Çünkü umut da güç verir. Bu nedenle, bu umudu vermenin ahlaki görevimiz olduğunu düşünüyorum. Bu, en azından yapabileceğimiz bir şey."
euronews:
Mevcut kriz sırasında Avrupa Birliği'nin Rusya'ya karşı daha önce eşi görülmemiş yaptırımlar uyguladığını ve müttefiklerin birleştiğini gördük. Peki AB daha ne kadar önlem alabilir ve şu anda masada ne var?
Estonya Başbakanı Kaja Kallas:
"Avrupa'nın ivedilikle adım attığı ve yaptırımları uygulama konusunda çok hızlı hareket ettiği doğru. Yani Avrupa şu ana kadar pek de hızlı bir yapı değildi. Putin'i şaşırttığımızı düşünüyorum. Dünyayı da şaşırttık ama bu konuda bu kadar güçlü ve hızlı olmamıza kendimiz de şaşırdık. Bu, 2014'ten beri yürürlükte olan yaptırımların üzerine konulan dördüncü (yaptırım) paket. Elbette, Putin'in savaş makinesine daha fazla baskı yapmanın ve bu savaşa devam edememesi için mali kaynaklarını kesmenin ilave yollarını araştırıyoruz. Yaptırımlar can yakıyor, ancak yaptırımların devreye girmesi ve gerçekten etkilerini göstermesi için stratejik sabra da ihtiyacımız var."
euronews:
Peki tüm bunlar için AB vatandaşlarının ödemesi gereken bedel nedir? Onlara ne söylersiniz?
Estonya Başbakanı Kaja Kallas:
"Gazın pahalı olabileceği söylenebilir ama özgürlük paha biçilemez. Özgürlüğün olmadığı bir ülkeden geliyorum. Sovyetler Birliği'nde doğdum. Ne anlama geldiğini çok iyi biliyorum. Özgürlüğün değerini ancak elinizden alındığında anladığınız söylenir. İşte bu yüzden bu durumu o ülkelere veya bunu hiç tecrübe etmemiş insanlara açıklamak çok zor. Ama tabii ki zor olacak ve vatandaşlarımıza karşı da dürüst olmalıyız ki zor günler bizi bekliyor. Avrupa Birliği'nde tartışmalarımızı yaptık ve aslında Putin'in savaş makinesini hedef almaya ve insanları çok fazla incitmemeye odaklandık çünkü kararların arkasında halkın desteğine de ihtiyacımız var. Ve bu eğer insanlar için tahammül edemeyecekleri bir şeyse, yaptırımları sürdürmek de zor."
euronews:
Sayın Başbakan, yıllardır eşit muamele görmediğinden şikayet eden Rusça konuşan bir azınlık olduğu düşünüldüğünde bu çatışma ülkenizdeki gerilimi arttırdı mı?
Estonya Başbakanı Kaja Kallas:
"Bu şikayetler son zamanlarda çok yüksek sesle dile getirilmedi. 300 bin civarında Rusça konuşan vatandaşımız var ama homojen bir grup değil. Çoğunluğu Estonya vatandaşı ve Estonya ile duygusal bağları var. Şu anda savaş nedeniyle gelen Ukraynalı (mülteci) azınlık da var. Dolayısıyla, bu gruplar arasında gerilimler görüyoruz. Kimin hakkında konuştuğumuzla ilgili çok dikkatli olmamız gerekiyor. Bildiğiniz gibi bu Putin'in savaşı ve bunu yapan da Kremlin. Rusça konuşanlar değil. Putin'le Rusları aynı kefede değerlendiremeyiz. Bağlantı da kuramayız. İnsanları ayrı tutmalıyız."
euronews:
Sayın Başbakan, röportaj için çok teşekkür ederiz.
Estonya Başbakanı Kaja Kallas:
"Ben teşekkür ederim."