Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi'nin, Afganistan'a sürpriz ziyaret gerçekleştirdi. Wang'ın ziyareti, Taliban'ın kızların eğitim gördüğü okulların açılmayacağını ilan ettiği güne denk geldi.
REKLAMÇin Dışişleri Bakanı Vang Yi'nin, Afganistan'a sürpriz ziyaret gerçekleştirdi. Wang'ın ziyareti, Taliban'ın kızların eğitim gördüğü okulların açılmayacağını ilan ettiği güne denk geldi.
Konuk olduğu İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Zirvesi'nin düzenlendiği Pakistan'ın başkenti İslamabad'dan Kabil'e giden Vang'ın ziyareti, Taliban'ın Afganistan'da iktidara gelmesinden bu yana Çin'in ülkedeki en üst düzey teması oldu.
Taliban'ın kontrolündeki Afgan devlet ajansı Bakhtar'ın haberine göre Wang'ın "siyasi ilişkilerin genişletilmesi, ekonomik ve transit işbirliği de dahil olmak üzere çeşitli konuları görüşmek üzere" Taliban liderleriyle bir araya geleceği belirtildi.
Kabil'deki büyükelçiliğini kapatmayan Çin, ABD öncülüğündeki NATO güçlerinin çekilmesinin ardından Taliban tarafından kurulan geçici hükümetle olumlu ilişkiler kurma yolunu izliyor.
Geçici hükümete insani yardım alanında destek sağlayan Pekin yönetimi, şu ana kadar resmi tanıma anlamına gelecek adımlar atmadı.
Çinli yetkililer, Taliban'ın ülkenin kontrolünü ele aldığını ve savaşın sona erdiğini ilan ettiği ilk günlerde, "Çin'in Afgan halkının kendi kaderini bağımsız olarak belirleme hakkına saygı göstereceğini" belirterek Afganistan ile dostane ve iş birliğine dayalı ilişkileri sürdürmek istediklerini vurgulamıştı.
Taliban yönetiminin hayal kırıklığı
Taliban'ın kurduğu geçici hükümet, Batı'nın bıraktığı boşlukta ülkenin zengin yer altı kaynağı potansiyelini değerlendirecek altyapıyı oluşturmak için Çin'den beklediği ekonomik desteği bulamadı.
Çin'in devlet şirketi MJAM-MCC'nin 2008'de 30 yıllığına kiraladığı Afganistan'ın en büyük bakır madenlerinden Mis-i Aynek Madeni'nin işletilmesindeki tıkanıklık Taliban döneminde de sürdü.
Afganistan'da Taliban yönetimi Maden ve Petrol Bakan Vekili Şehabeddin Dilaver, 19 Aralık 2021'de yaptığı açıklamada, Logar vilayetindeki bakır madenini işletme hakkını elinde tutan Çinli şirketin verdiği sözleri yerine getirmediğini belirtti.
Çin'in çıkarttığı bakırı Afganistan'da işleyeceği, 400 kilovatsaat elektrik üreten termik santral ve bir de demir yolu hattı inşa edeceği sözünü verdiğini hatırlatan Dilaver, bu konuda adım atılmadığını dile getirdi.
Öte yandan Afganistan’daki lityum rezervlerini incelemek üzere saha incelemeleri yapan Çinli şirketler, bölgedeki güvenlik durumunun uygun olmaması nedeniyle yatırım konusunda olumsuz raporlar verdi.
Çin'in Afganistan'a ilgisi
Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında bölgede tarihi İpek Yolu güzergahında ulaştırma ve altyapı projeleri geliştiren Çin, Afganistan'da siyasi ve ekonomik istikrarın sağlanmasını çıkarına uygun görüyor.
Afganistan ile Doğu Türkistan'dan geçen dar bir sınır koridoru bulunan ülke, buradaki istikrarsızlığın kendi sınır bölgelerini etkilemesinden endişe ediyor.
Afganistan, dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin'e, sanayi üretimi için ihtiyaç duyduğu, aralarında elektrikli araçlar ve mobil cihazlarda kullanılan pillerin üretildiği lityum gibi nadir metallerin bulunduğu bazı kritik ham madde ve kaynaklarına coğrafi açıdan en elverişli şekilde sağlama fırsatı sunuyor.
Vang'ın ziyaretinin söz konusu alanlarda değişim yaratıp yaratmayacağı merak ediliyor.