Fransa Cumhurbaşkanlığı Seçimleri: Sandıkta son durum
REKLAM
Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimi için oy verme işlemi sona erdi. 48,7 milyon seçmenin bulunduğu ülkede düzenlenen ilk turda 12 aday yarıştı.
İlk sandık çıkış sonuçlarına göre Emmanuel Macron yarışı yüzde 28 ile önde götürüyor. Mevcut tabloya göre seçimler ikinci tura kalacak.
Tüm gelişmeleri aşağıdaki canlı yayınımızdan takip edebilirsiniz.
${title}
Canlı anlatım sona erdi
2022 Fransa Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'nin ilk turuna damgasını vuran 5 başlık
1. 2017 seçimleri ile benzer tablo
Tıpkı 2017'deki Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'nde olduğu gibi 2022'de de ikinci turda mevcut Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile aşırı sağcı lider Marine Le Pen karşı karşıya gelecek.Sandık çıkış anketlerine göre Macron oyların yüzde 28'ini alma yolunda ilerliyor. Bu oran 2017'ye oran ile (yüzde 24) cumhurbaşkanının 4 puan daha yüksek bir skora imza attığını gösteriyor.
İkinci defa seçimlerin ikinci turuna adını yazdırmayı başaran Marine Le Pen de oylarını 2017'ye göre (yüzde 21) 3 puan artırmış durumda. Aşırı sağ Fransa'da üçüncü defa seçimlerde ikinci tura kalmayı başardı. Marine'den önce babası Jean-Marie de 2002 seçimlerinde ikinci turda mücadele etme başarısını göstermişti.
2. Üçüncü aday: Aşırı solcu Melenchon
2017'de olduğu gibi Jean-Luc Melenchon yine birkaç puan farkla ikinciliği kaçırdı. Son haftalarda önemli bir yükseliş yakalayan aşırı solcu politikacı, seçmenlerin yüzde 20'sinin onayını almışa benziyor. Beş yıl önce de Melenchon oyların yüzde 19,6'sını elde etmişti.
3. Geleneksel partilerde deprem
Son seçimler hem sağcı hem de solcu partilerin çıkardığı adayların hiç görülmemiş derecede düşük skorlara imza atmasına sahne oldu. Merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisi'nin (LR) adayı Valerie Pecresse beklenmedik bir yüzde 5 sınırında kendini buldu. 5 yıl önce Cumhuriyetçiler'in adayı François Fillon oyların yüzde 20'sini kazanmıştı.
Sağdaki hezimet solda da yaşandı. Sosyalist Parti adayı mevcut Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, 2017'deki adaydan 3 kat daha az oy alarak yüzde 2'de kaldı.
Yeşiller de sağ ve sol kanatla aynı seçim kaderini paylaştı. Adayları Yannick Jadot sadece yüzde 5 oy alabildi.
4. Aşırı sağa "baraj" çağrısı
Yine 5 yıl önce olduğu gibi Fabien Roussel, Anne Hidalgo ve Yannick Jadot gibi isimler Emmanuel Macron'a ikinci turda oy verilmesi için çağrıda bulundu. "Marine Le Pen'e bir oy bile verilmemeli" diyen Jean-Luc Mélenchon da Macron'a doğrudan oy çağrısında bulunmasa da Le Pen'e oy verilmemesini isteyenler tarafında yer aldı.
Merkez sağdaki Pecresse Macron'a "vicdan oyu" atacağını belirtirken, son dönemin aşırı sağdaki yükselen ismi Eric Zemmour ise kendisine ilk turda oy verenlerin ikinci turda Le Pen'i tercih etmesini istedi.
5. Düşük katılım oranı
Fransa'da seçmenin sandığa "küslüğü" son seçimlerde de görüldü. 2017'ye göre ortalama 4-6 puan artan sandığa gitmeme oranı yüzde 28 civarında oldu. Bu oran 2002'deki rekor olan yüzde 28,4'e çok yaklaştı.
Oyların yüzde 92'si sayıldı; Macron ve Le Pen ikinci turda
- Emmanuel Macron --- yüzde 27.4
- Marine Le Pen --- yüzde 24.37
- Jean-Luc Melenchon --- yüzde 21.18
- Eric Zemmour --- yüzde 6.94
- Valerie Pecresse --- yüzde 4.76
- Yannick Jadot --- yüzde 4.44
- Jean Lassalle --- yüzde 3.29
- Fabien Roussel --- yüzde 2.35
- Anne Hidalgo --- yüzde 1.73
- Philippe Poutou --- yüzde 0.78
- Nathalie Arthaud --- yüzde 0.58
"Melenchon ile Le Pen arasındaki fark azalıyor"
Fransa'da Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'nde sandık çıkış anketleri ikinci sıradaki aşırı sağcı lider Marine Le Pen ile üçüncü sıradaki aşırı solcu lider Jean-Luc Melenchon arasındaki oy farkının 0,8 puana indiğini işaret etmeye başladı.
Ipsos France'ın Türkiye saati ile 23.30'da yaptığı son ankette solcu lider yüzde 22,2 oy alırken sağcı lider ise yüzde 23'lük bir oy oranına sahip.
Macron: Avrupa ve Fransa'nın özgürlük projesini uygulamaya sokmak için bana güvenebilirsiniz
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, seçimlerin ilk ayağında alınan sonucun ardından yaptığı açıklamada "farklılıkların ötesinde büyük bir siyasi birlik ve faaliyet hareketi" inşa edilmesi çağrısında bulundu.
"Benim yanımda 6 yıldan beri çalışan herkesi, farklılıklarını aşarak ülkemiz için büyük bir siyasi birlik ve faaliyet hareketinde birleşmeye çağırıyorum" diyen Macron, Avrupa ve Fransa için karar anı, henüz sonuca varmadık" dedi.
Prof. Paul Bacot: Bu gece siyasi bir üzüntü tablosu ortaya çıktı
Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'nin ilk ayağındaki sonuçları değerlendiren Lyon Sci Po profesörlerinden Paul Bacot euronews İngilizce'den Lauren Chadwick'in sorularını yanıtladı.
Seçim sonuçları hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce sürpriz oldu mu?
Sürpriz olmadı. Çünkü birçok anket çok sayıda senaryonun olabileceğine işaret etmişti. Bunlardan olasılığı en yüksek olan Macron-Le Pen düellosuydu. Seçmenler 3 aday etrafında toplanmış gibi görünüyordu ve bu üç aday yarışı lider bitirdi.
Bu durum belki de bilim dışı, komplocu, aşı ve iklim krizi karşıtı söylemlerden, yalan ya da hata yapan kamuoyu yoklamalarından kurtulmamızı sağlayacak.
Marine Le Pen oylarını 2017'ye oranla artırdı. Sizce Macron karşısında daha büyük bir tehdit mi oluşturuyor?
Aşırı sağ oyların üçte birini topladı. Bu da Le Pen'in ikinci tura daha sağlam bir temelde gitmesini sağlayacak. Aynı zamanda da Macron için büyük bir başarısızlığı da simgeliyor. Zira aşırı sağı en büyük düşmanı olarak gören cumhurbaşkanı, onu azaltacağını vaat etmişti.
Ama paradoksal olarak, Le Pen'in ikinci turda seçilme ihtimalinin kuvvetlenmesi, oylarının çok ağır sonuçlar doğurabileceğini düşünecek birçok seçmenin Le Pen için oy kullanmasını engelleyecek.
Macron'u işaret eden Pecresse, Hidalgo, Jadot ve Roussel bu durumu çok net bir şekilde ifade etti. Melenchon doğrudan yeşil ışık yakmasa da Macron karşıtı oy kullanmayı isteyen seçmenlerinin cesaretini kıracak bir açıklamada bulundu.
Sosyalist Parti ve Cumhuriyetçiler'in aldığı sonuçları nasıl yorumluyorsunuz?
Çevrecileri de eklemek lazım. Bu üç parti tıpkı Komünist Parti gibi yüzde 5 barajının altında kaldı. Finansal açıdan bu tam bir felaket. Genel seçimlerde de olumlu sonuçlar beklenmemesi kendilerini varoluşsal bir riske sürüklüyor. Bunun yanından Macron ve Melenchon'un da ellerinin altında yerel seçimlerde başarı kazanmış bir parti bulunmuyor. Kişisel anlamda da Melenchon artık bir gelecek vaat etmiyor. Zemmour kampanyasını ödemek zorunda kalacak, bu da partisinin güçlenmesini olumsuz etkileyecek. Le Pen'in partisi Ulusal Cephe tabii ki çok daha iyi bir pozisyonda. Ama bu seçimlerde yaşanılan birçok krizden dolayı yara almış durumda. Bu yüzden de bu gece siyasi bir üzüntü tablosu ortaya çıkmış durumda.
Eski Belçika Başbakanı Verhofstadt: Fransa Seçimleri'nde savaş yeni başlıyor
Belçika'nın eski başbakanlarından Avrupa Parlamentosu milletvekili Guy Verhofstadt, Fransa Seçimleri'nden çıkan sonuç hakkında "Savaş yeni başlıyor" yorumunu yaptı.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline atıfta bulunan Verhofstadt, "Putin'in müttefiklerini Elysee Sarayı'ndan uzak tutmak, otoritarizm ve kine karşı kardeşlik, eşitlik ve özgürlüğü güçlendirmek için iki haftamız var" dedi.
Aşırı sağcı Salvini'den Le Pen'e tebrik mesajı
İtalya'da aşırı sağcı Lig Partisinin lideri ve eski İçişleri Bakanı Matteo Salvini Twitter üzerinden Marine Le Pen'e tebrik mesajı gönderdi.
Hem İtalyanca hem de Fransızca kaleme alınan mesajda Salvini, "Muhteşem Marine, başarından dolayı mutlu, çalışmalarından, cesaretinden, fikirlerinden ve dostluğundan dolayı gururluyuz" ifadelerini kullandı.
Zemmour: İkinci turda Le Pen'e oy verin
Sandık çıkış anketlerine göre yüzde 7 oyla sandıktan dördüncü sırada çıkarak önemli bir başarıya imza atan aşırı sağcı aday Eric Zemmour destekçilerini Marine Le Pen'e oy vermeye çağırdı.
Le Pen: Macron'a oy vermeyen tüm seçmenler bana oy versin
İkinci defa Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'nde ikinci tura kalmayı başaran aşırı sağcı lider Marin Le Pen sonuçların ardından yaptığı ilk konuşmada "kendisine güvenen milyonlarca seçmene teşekkür" etti.
Le Pen, Macron'a oy vermeyen ya da çekimser kalan tüm seçmenleri kendisine oy vermeye çağıran lider, "Zafere ulaşmak için birleşelim" talebinde bulundu.
Valerie Pecresse: Sonuçlar kişisel bir hayal kırıklığı
Cumnurbaşkanlığı Seçimleri'nde Cumhuriyetçi Parti ve selefi UMP'nin tarihindeki en düşük puanı alan Valerie Pecresse, sonuçların "kişisel bir hayal kırıklığı" olduğunu açıkladı.
Aşırıcılığa karşı olduğunu ve Marine Le Pen'in seçimlerin ilk turundaki başarısından endişe duyduğunu da sözlerine ekleyen eski Kültür Bakanı, "Çok derin farklılıklara rağmen ikinci tur seçimlerinde Emmanuel Macron'a vicdan oyu vereceğim" dedi.
Hidalgo: İkinci turda oylarınızı Macron'a atın
Cumhurbaşkanı adaylarından mevcut Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, sandıkların kapanmasının ardından gelen ilk sonuçlarda yüzde 2-3 aralığında oy alacağının öngörülmesi sonrası seçmenlere ikinci turda Emmanuel Macron için oy kullanmaları çağrısında bulundu.
Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'ne Sosyalist Parti'den katılan adaylar arasında en düşük oyu elde eden Hidalgo, ikinci turda Macron'a karşı yarışacak aşırı sağcı aday Marine Le Pen'e karşı oy kullanılmasını istedi.
"Bir kadın politikacı ve vatandaş olarak tüm enerjimi daha güçlü ve daha güzel bir cumhuriyet Fransa'sı için kullanmaya devam edeceğimi çünkü bunun daha adil olduğunu söylemek istiyorum" diyen Paris Belediye Başkanı, "Düşüş yaşayan ve bir türlü nasıl toparlanacağını bilmeyen dağılmış Sol'u yeniden bir araya getirmek için çalışmalarımı sürüdüreceğim dedi.
Fransa Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'nde ilk sandık çıkış sonuçları:
Emmanuel Macron: %28,1
Marine Le Pen: (Aşırı sağ) %23,3
Jean Luc Melenchon: (Aşırı sol) %20
Eric Zemmour (Aşırı sağ) %7
Valérie Pécresse : %5
Yannick Jadot : %4,4
Jean Lassalle : %3,3
Fabien Roussel : %2,7
Nicolas Dupont-Aignan : %2,3
Anne Hidalgo : %2,1
Nathalie Arthaud : %0,8
Philippe Poutou : %0,7.
İlk sonuçlar geldi. Buna göre Macron, önemli oranda Le Pen'in önünde yer alıyor. Ancak şu anki tahminlere göre Le Pen ikinci tura kalmayı garantiliyor.
Oyunu Paris'te kullanan aşırı sağcı Zemmour için anketler yüzde 10 civarında oy alacağını gösteriyor
Seçimin ilk turuna ilişkin kamuoyu yoklamalarında Macron ile Le Pen önde görünüyor. Anketlere göre Macron'un yüzde 26, Le Pen'in yüzde 22, Melenchon'un yüzde 17, Pecresse ve Zemmour'un yüzde 9 oy alması bekleniyor.
Cumhuriyetçi Parti adayı Valerie Pecresse oyunu Paris'te kullandı
Fransa'da cumhurbaşkanı ne kadar güçlü?
“Fransa'da cumhuriyete başkanlık eden, hükümeti kontrol eden, parlamentoyu kontrol eden, Anayasa Mahkemesini kontrol eden bir başkanımız var. Yani bir süper başkan."
Bu sözler Lyon 2 Üniversitesi kamu hukuku öğretim görevlisi Christophe Chabrot'ya ait.
Bunun nedeni kısmen 'genel oy hakkı' ve cumhurbaşkanının hükümeti yöneten bir başbakan atama yetkisi.
Fransa cumhurbaşkanının gücü, yaklaşık bir ay sonra yapılacak olan parlamento seçimleriyle pekiştiyor ve bu da cumhurbaşkanlığını kazananın meclis çoğunluğunu kazanacağını garanti ediyor.
Chabrot, "Bir kişinin siyasi görüşünü bir ayda değiştirmiyorsunuz. Bu nedenle cumhurbaşkanlığını kazanan, yasama çoğunluğunu da elde ediyor.” dedi.
Fransız seçmen Gaspard: "İnsanlar destekledikleri adaya oy vermiyorlar, desteklemedikleri adaya karşı oy kullanıyorlar"
Euronews'e konuşan Gaspard, oy vermek istemediğini çünkü insanların genellikle destek verdiği adaylar yerine desteklemediği adaylara karşı oy verdiğini söylüyor.
24 yaşındaki Gaspard, el emeğiyle çalışan politikacıların olmadığını, bu nedenle yoksulların halinden anlamadıklarını düşünüyor.
Gaspard, politikacıların seçim öncesi söyledikleri sözleri yerine getirmemelerine de kızgın.
Le Pen, kamuya açık alanlarda başörtüsünü yasaklamak istiyor
RTL radyosuna konuşan Le Pen, başörtüsünü tüm kamusal alanlarda yasaklama taahhüdünü yineledi ve bunun polis tarafından arabalarda emniyet kemerini kontrol etme ile aynı şekilde uygulanacağını söyledi.
Le Pen, "Emniyet kemerinizi takmamak nasıl yasa dışı ise, bu konuda da insanlara para cezası verilecek. Bence polis bunu çok rahatça uygulayabiliyor” dedi.
Fransa seçim sistemi nasıl işliyor?
Fransa'da potansiyel bir adayın seçimlere resmen aday olabilmesi için belediye başkanlarından veya yerel politikacılardan 500 imza toplaması gerekiyor.
Anayasa Konseyi, 7 Mart'ta yayımladığı bildiride seçimlere aday olanların isimlerinin yer aldığı nihai listeyi duyuruyor.
Resmi seçim kampanyası 28 Mart'ta başlıyor. Kampanya döneminde aralarında Euronews'ün de olduğu medya kuruluşları her adaya eşit şekilde yayın süresi tanımak zorunda.
Seçimlerin ilk turu 10 Nisan'da yapılıyor, ilk turda en çok oyu alan iki aday, iki hafta sonra 24 Nisan'da yapılacak ikinci turda karşı karşıya gelecek.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a karşı hangi adaylar yarışıyor?
Fransa’da Anayasa Mahkemesi, ilk turu 10 Nisan’da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine 12 adayın katılacağını duyurdu.
Adaylardan herhangi biri ilk turda salt çoğunluğu sağlayamazsa en fazla oyu alan iki aday 24 Nisan'da düzenlenecek ikinci turda yarışacak.
Son kamuoyu yoklamaları Macron'u rakiplerinin önünde işaret ediyor. Aşırı sağcı siyasetçi Marine Le Pen’in yüzde 14,5 ile yarışın ilk turunu ikinci sırada tamamlaması bekleniyor.
Göçmen ve İslam karşıtlığıyla tanınan aşırı sağcı gazeteci yazar Eric Zemmour yüzde 13, radikal solun adayı Jean-Luc Melenchon’un ise yüzde 12 oy oranında oy alacağı tahmin ediliyor.
Anketler, Macron’un, ikinci turda bütün adaylara karşı üstünlük sağlayacağını gösteriyor.
Macron'a karşı yarışan isimler.
Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'ne ilk turda katılım oranı yüzde 4 düştü
Fransa'da İçişleri Bakanlığı'ndan alınan rakamlara göre, Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'nin ilk turuna katılım oranı, 2017'ye göre yüzde 4,4 puan (yüzde 69,42) düşerek yüzde 65'te kaldı.
Bununla birlikte, katılım oranı seçimlerin ilk turunda rekor seviyede düşük katılım oranının gerçekleştiği 2002'den (yüzde 58,45) 6,5 puan daha yüksek bulunuyor.