ABD Başkanı Biden'ın Orta Doğu ziyareti başladı; programda neler var?

REKLAM

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden'ın, 13-16 Temmuz tarihleri arasında İsrail, Batı Şeria ve Suudi Arabistan'ı kapsayan Orta Doğu ziyareti başladı. 

Körfez'deki müttefikleri petrol üretimini arttırmaya ikna etme ve İsrail'le Suudi Arabistan'ı birbirine yakınlaştırma çabalarının yanı sıra İran'ın nükleer programının engellenmesinin ana gündem maddeleri olacağı ziyaretin ilk durağı İsrail oldu. 

Kudüs'te iki gün kalması ve İsrailli liderlerle görüşmesi öngörülen Biden, cuma günü işgal altındaki Batı Şeria'ya geçecek ve burada Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'la bir araya gelecek. 

Daha sonra, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın da aralarında bulunduğu Suudi yetkililerle görüşmek ve Körfez İşbirliği Konferansı'na katılmak üzere cuma günü İsrail'den direkt uçuşla Suudi Arabistan'ın Cidde kentine gidecek. 

ABD'li yetkililer, Biden'ın başkan olarak Orta Doğu'ya yaptığı ilk ziyaretinin, Suudi Arabistan ile İsrail arasında normalleşme yönünde daha fazla adım atılmasına katkı sağlayabileceği değerlendirmesinde bulundu. 

İsrailli yetkililer de, İran'ın hızla gelişen nükleer programının ABD Başkanı ile görüşmelerinde gündemlerinin en üst sırasında yer alacağını dile getirdi. 

Biden, göreve gelirken, 2015'te Barack Obama tarafından imzalanan ve 2018'de Donald Trump tarafından terk edilen İran nükleer anlaşmasını yeniden canlandırmayı temel bir öncelik haline getirmişti. Bu tutumu, İsrail tarafından eleştiriliyor. 

İsrail'e varışından kısa bir süre sonra Biden'ın ülkenin yeni "Iron Beam" (demir kiriş) lazer füze savunma sistemi hakkında bir brifing alması ve Yad Vashem Holokost Anıtı'nı (Soykırım Müzesi) ziyaret etmesi bekleniyor. 

Ayrıca ABD Başkanı'na lazer savunma sisteminin yanı sıra Arrow, David's Sling ve Iron Dome füzesavar sistemleri hakkında bilgi verilecek.

Aralarında eski Başbakan Binyamin Netanyahu'nun da bulunduğu İsrailli siyasilerle yapacağı görüşmelerin yanı sıra kendisine İsrail Başkanlık Onur Madalyası takdim edilmesi de planlanıyor. 

İran'a karşı Kudüs Deklarasyonu

Biden'ın salı günü Washington'dan ayrılmasından önce gazetecilere bilgi veren İsrailli yetkililer, ABD ve İsrail'in İran'ın nükleer programına karşı sert bir duruş sergileyecek geniş kapsamlı bir "Kudüs Deklarasyonu" yayınlayacağı bilgisini paylaştı.

Adının açıklanmasını istemeyen bir İsrailli yetkiliye göre deklarasyon, her iki ülkeye de "İran'ın nükleer tehdidine karşı ulusal güçlerinin tüm unsurlarını" kullanma imkanı sağlayacak. 

Söz konusu 'deklarasyonla' ilgili ABD tarafından gelen bir açıklama henüz bulunmuyor. 

Biden, ülkeyi ziyaret eden 7'nci ABD Başkanı olacak

ABD Başkanı Joe Biden'ın İsrail ziyareti, ABD başkanlarının İsrail'e yönelik resmi ziyaretleri listesinde 7'nci sırada yerini alıyor.

Joe Biden'ın Mart 2016'da Başkan Barack Obama'nın yardımcısı olarak İsrail'e yaptığı son ziyarette ABD ile İsrail arasında büyük bir kriz ortaya çıktı.

Binyamin Netanyahu başkanlığındaki dönemin İsrail hükümeti, Doğu Kudüs'ün kuzeyindeki Ramat Shlomo Yahudi yerleşim biriminde 108 yeni konut inşa etme kararı aldığını duyurdu.

Joe Biden'ın ziyareti, o dönemden bu yana binlerce konutu kapsayacak şekilde genişleyen bu yerleşim birimini kapsamıyor.

Ancak yerleşim birimi meselesinin, İsrail tarafı ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'la cuma günü Batı Şeria'nın Beytüllahim kentinde yapacağı görüşmede gündeme geleceği belirtiliyor.

REKLAM

Halihazırdaki ABD yönetimi, selefi Donald Trump başkanlığındaki yönetimin aksine, yerleşim birimlerine, ev yıkımlarına ve Filistinlilerin Doğu Kudüs'te on yıllardır yaşadıkları evlerden tahliyesine defalarca karşı olduğunu açıkladı.

Biden'ın İsrail'e 10. ziyareti

Biden, 1973'te ABD Senato üyesi olduğu dönemde başlayan siyasi kariyerinden bu yana İsrail'e 10'uncu ziyaretini gerçekleştirecek.

ABD'nin İsrail Büyükelçisi Tom Nides, geçen hafta büyükelçilikte düzenlediği törendeki konuşmasında, Biden'in iki ülke arasındaki "kritik ortaklık" çerçevesinde benzersiz bir başkan olduğunu, İsrail'i bildiğini ve sevdiğini belirtti.

Nides, Biden'ın 1973'te Senato üyesi iken yaptığı ilk ziyaretinden başlayarak Golda Meir'den bu yana her İsrail cumhurbaşkanı ve başbakanıyla dostluk kurduğunu ifade etti.

Biden'ın kendisini gururla 'Siyonist' olarak ilan ettiğini kaydeden Nides, İsrail'in güvenliği ve Orta Doğu'daki entegrasyonu için tavizsiz desteği de somutlaştıran bir başkan olduğunu aktardı.

REKLAM

Yoğun güvenlik önlemleri

Öte yandan, Başbakanlığa bağlı İsrail Hükümeti Basın Ofisi, "Ziyareti takip etmek için dünyanın dört bir yanından 200 gazetecinin ülkeye geldiğini" duyurdu.

Açıklamada, ABD'li 100 gazetecinin de Biden'e ziyareti sırasında eşlik edeceği kaydedildi. Ziyarete adeta bir güvenlik ordusu koruma sağlayacak.

İsrail polis şefi Kobi Shabtai, yaptığı açıklamada, bunun "İsrail polisi öncülüğünde karada, havada ve denizde 16 binden fazla polisin yanı sıra İsrail'deki tüm güvenlik birimlerinin katıldığı ulusal bir kampanya ve stratejik bir ziyaret" olduğunu belirtti.

Shabtai, ABD Başkanı'nın İsrail'de olacağı günlerde İsrail polisinin saha güçlerinin çoğunun bu ziyareti güvence altına almak için çalışacağını aktardı.

İsrail polisinin ana görevinin, ziyaretin olağandışı olaylar olmadan güvenli ve tabii seyrinde yürütülmesini sağlamak olduğunu kaydeden Shabtai, bununla birlikte ABD Başkanı'nın İsrail'e geldiği andan Suudi Arabistan'a hareket ettiği ana kadar ziyaretin ve kişilerin güvencesini sağlamak olduğunu ekledi.

REKLAM

Biden "King David" otelinde konaklayacak

Biden'in Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesine bakan Batı Kudüs'teki tarihi "King David" otelinde iki gece kalması planlanıyor.

İsrail'i ziyaret eden devlet başkanları ve krallar burada kalmayı tercih ettikleri için otel, "Başkanlar ve Krallar Oteli" olarak da anılıyor.

Otelin ismi ilk kez, Temmuz 1946'da İngiliz mandasını protesto eden İsrail Ulusal Askeri Örgütü (İrgun) militanlarının oteli bombalaması ve 91 kişinin ölümüne neden olması neticesinde duyulmuştu.

Biden'in ziyaret programı

Biden, ABD başkanlarını taşıyan "Air Force 1" tipi uçakla İsrail'e gidecek.

İsrael HaYom gazetesi, olağanüstü büyük boyutu ve ağırlığı nedeniyle "canavar" olarak adlandırılan özel başkanlık limuzininin de arasında olduğu 80 aracın ziyarete eşlik edeceğini kaydetti.

REKLAM

İsrail Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Biden, İsrail ziyaretine ülkenin merkezindeki Palmachim Askeri Hava Üssünü ziyaret ederek başlayacak.

Nazilerin 2. Dünya Savaşı sırasında gerçekleştirdiği Yahudi soykırımı (Holokost) kurbanlarının anıldığı Batı Kudüs'teki Yad Vaşem'i (Soykırım Müzesi) ziyaret edecek Biden'in burada Holokost'tan kurtulan iki kişiyle görüşeceği belirtildi.

Biden perşembe günü ise İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'la görüşerek İsrail Cumhurbaşkanlığı Onur Nişanı alacak, Başbakan Yair Lapid ve muhalefet lideri Binyamin Netanyahu ile de bir araya gelecek.

İsrail Başbakanı Lapid, önceki gün, haftalık kabine toplantısında yaptığı konuşmada,"Tarihi bir haftanın başlangıcına tanık oluyoruz. İsrail'in, kuruluşundan bu yana ABD siyasi arenasında sahip olduğu en iyi dostlardan biri olan ABD Başkanı Joe Biden çarşamba günü ülkeye gelecek" ifadesini kullanmıştı.

Biden'in, ziyaretinin son gününde Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde Mısır, Irak ve Ürdün'ün yanı sıra Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) liderlerinin olduğu bir zirveye katılması bekleniyor.

REKLAM