Ukrayna savaşının yarattığı gerilimle birlikte belirsizliğe düşen uzaydaki Amerikan ve Rus işbirliğinde yeni bir adım atıldı. NASA ve Roscosmos, Uluslararası uzay İstasyonu mürettebatlını taşımak için araç paylaşımına olanak veren anlaşmayı imzaladı.
REKLAMUkrayna savaşının yarattığı gerilimle birlikte belirsizliğe düşen uzaydaki Amerikan ve Rus iş birliğinde yeni bir adım atıldı. NASA astronotlarının ve Rus kosmonotların hem Rus roketleri hem de Amerikan yapımı uzay araçları ile eylül ayından itibaren Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) gidebileceği açıklandı.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi (NASA) ve Rus uzay ajansı Roscosmos uzun zamandır beklenen araç paylaşım anlaşmasına imza attı. Anlaşma ile Rus kozmonotlar Amerikan şirketi Space X ile seyahat edebilecek, karşılığında da Amerikalı astronotların Rus Soyuz roketleri ile ulaşımına izin verilecek.
Anlaşma sayesinde ISS'de en az bir Amerikalı ve bir Rus mürettebat bulunması sağlanacak. Uzun süredir tamamlanmaya çalışılan anlaşma, son dönemde Roscosmos'un yönetim kadrosundaki değişim nedeniyle gölgelenmesine ve Ukrayna konusundaki gerginliklere rağmen cuma günü imzalandı.
Roscosmos'tan yapılan açıklamada "Anlaşma Rusya ve ABD'nin çıkarlarına hizmet verecek ve ISS programı çerçevesinde iş birliğinin geliştirilmesini teşvik edecek" denildi ve bunun dış uzayın barışçıl amaçlar için keşfini de kolaylaştıracağının altı çizildi.
NASA'dan yapılan açıklamada ise anlaşmanın ISS'deki güvenli operasyonların devamının sağlanması ve ISS'de yaşayanların korunması açısından önemli olduğu vurgulandı.
ISS'de halen Space X ile ulaşan üç Amerikalı ve bir İtalyan ile Soyuz'la giden üç Rus astronottan oluşan yedi kişilik mürettebat bulunuyor
İlk uçuşlar eylülde
20 yıllık ISS'nin iki temel ortağı NASA ve Roscosmos yıllardır uzay ajanslarının sivil ittifakı kapsamında rutin bütünleşik mürettebatlı uçuşların yenilenmesi arayışındaydı.
İki ülke arasındaki iş birliğinin son halkasını oluşturacak olan ilk uçuş eylül ayında gerçekleştirilecek. NASA'dan verilen bilgiye göre Amerikalı astronot Frank Rubio, Rus kosmonotlar Sergey Prokopyev ve Dmitry Petelin'le birlikte Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden havalanacak olan Soyuz roketi ile ISS'ye gidecek.
Eylül'de ayrıca Rus kozmonot Anna Kikina, iki Amerikalı ve bir Japon astronota katılarak ABD'nin Florida eyaletindeki Keddedy Uzay Merkezi'nden fırlatılacak olan Space X Crew Dragon ile ISS'ye gidecek. Mürettebat değişimi altı ay sonra yapılacak.
NASA, bu değişimden dolayı para alışverişi olmayacağını açıkladı.
Rus kozmonotlar 2000'lerin başlarında NASA'nın araçlarını kulanarak ISS'ye uçmuştu. Bundan önce, 1990'larda astronotlar ve kozmonotlar birbirlerinin araçları içinde Rusya'nın Mir uzay istasyonundan havalanıp, ISS'ye gitmiş ve geri dönmüştü.
Putin, cepheleşen Rogozin'i görevden aldı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, birkaç gün önce, Rocosmos'un başındaki Dimitry Rogozin'i görevden alarak, yerine eski başbakan ve savunma bakanı yardımcısı Yuri Borisov'u atadı. Yeni atamayla ilgili Kremlin'den bir açılama yapılmadı.
2018'de göreve atanan Rogozin, Rusya'nn Ukrayna'ya birliklerini göndermesinin ardından Batılı devletler tarafından getirilen ve Rus savunma sanayini vuran yaptırımlara karşı cepheleşen bir tavır almıştı.
Roscosmos'u ISS'den çekme tehdidinde bulunan Rogozin, Batı ile iş birliğinin "imkansız" olduğunu söylemiş ve başkanlığı döneminde test edilen sarmat füzesi ile Rusya'nın nükleer potansiyelini övmüştü. Rogozin ayrıca, yaptırımlar sonucunda ISS'nin Amerika ya da Avrupa'ya düşebileceğini de öne sürmüştü.
Rogozin'in ayrılışının ardından Roscosmos bir video yayımlayarak eski başkanın başarılarını övdü. Videoda, bu dönemde arka arkaya 86 başarılı fırlatış gerçekleştirildiği, ISS'nin Rus bölümünün inşa edildiği ve güçlü kıtalararası balistik füze deneme uçuşu yapıldığı belirtildi.
Rogozin ayrıca milyarder Elon Musk'a Twitter'da savaş açarak açıkça Rusya'nın nükleer kapasitesinden bahsetmiş ve Batılı savunma alanlarının koordinat ve uydu görüntülerini paylaşarak hedef haline getirilebileceği imasında bulunmuştu.