Türkiye Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payında Avrupa’da orta sıralarda yer alıyor. Türkiye’nin Ar-Ge’ye ayırdığı pay ise Avrupa Birliği (AB) ortalamasının altında.
REKLAMAraştırma-Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri bir ülkenin gelişiminde hayati role sahip. Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) içindeki payı bu alanda önemli bir kriter. Bu oranının yüksek olduğu ülkelerde kişi başına gelirin ve refahın yüksek olması dikkat çekiyor.
Türkiye Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payında Avrupa’da orta sıralar yer alıyor. Türkiye’nin Ar-Ge’ye ayırdığı pay ise Avrupa Birliği (AB) ortalamasının altında.
Peki, Ar-Ge’ye en çok kaynak ayıran ülkeler hangisi? Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payında Türkiye kaçıncı sırada yer alıyor?
AB İstatistik Ofisi Eurostat’ın verilerine göre 2021 yılında Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payının en yüksek olduğu ülkeler İsveç (yüzde 3,35), Avusturya (yüzde 3,22) ve Belçika (yüzde 3,19) oldu. AB ortalaması ise yüzde 2,27
Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payının en düşük olduğu ülkeler ise Bosna-Hersek (yüzde 0,21), Kuzey Makedonya (yüzde 0,38) ve Romanya (yüzde 0,48) oldu. Bu oran Almanya’da yüzde 3,13; Fransa’da ise yüzde 2,21.
Türkiye’nin payı yükseliyor
Türkiye Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payını son yıllarda arttırıyor. 2004’te bu oran yüzde 0,5 iken 2011 yılında yüzde 0,79’e yükseldi. 2021 yılında ise yüzde 1,13’e ulaştı.
Harcamalar çoğu şirketlerden
Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler yüzde 61,3 ile en büyük paya sahip olurken, bunu yüzde 34,2 ile yükseköğretim takip etti. Kâr amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı ise yüzde 4,5 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde personel harcamaları yüzde 48,9 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.
TÜİK verileri revize etti
TÜİK 6 Mart 2023 tarihli basın bülteninde verilerin revize edildiğini açıkladı. TÜİK’in bülteninde hem revize edilen hem de daha önceki veriler yer alıyor. Grafiklerde revize edilmeyen, önceki verileri kullandık.
Revize edilen verilere göre ise Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) içindeki payı 2021 yılında yüzde 1,40 oldu. Bu oran 2009 yılında yüzde 0,8 idi.
TÜİK’in revize açıklaması şöyle: “Ar-Ge verilerine ilişkin güncel idari kayıt veri sayısı ve çeşitliliği son yıllarda artmıştır. Bu nedenle uluslararası referans kaynağı olan Frascati Kılavuzu'nun önerilerine uygun olarak hesaplama yöntemi yeniden gözden geçirilmiş ve güncel veriler doğrultusunda yöntem değişikliğine gidilmiştir. Yeni hesaplama yöntemine uygun olarak 2015-2021 yılı arasındaki veriler güncellenmiştir.”