Kazakistan, toplam rezervlerin yüzde 12'sine sahip olması ve küresel uranyum üretiminin yüzde 40'ından fazlasını gerçekleştirmesiyle dünyanın en büyük uranyum madencisi konumunda
REKLAMKazakistan, Nijer'de yaşanan askeri darbenin ardından otaya çıkan arz açığını kapatmak için gerekirse Avrupa'ya daha fazla uranyum sevk etmeye hazır olduğunu bildirdi.
Ülkenin en büyük devlet nükleer şirketi Kazatomprom CEO'su Yerzhan Mukanov, Nijer'deki darbenin yol açtığı arz risklerine ilişkin endişeler nedeniyle Kazakistan'ın uranyum sevkini arttırabileceğini söyledi.
"Şu an için talep görmüyoruz" diyen Mukanov, ayrıca şirketin bloğa nükleer yakıt ihracatını arttırmaya da hazır olduğunu dile getirdi.
Batı Afrika ülkesi Nijer, geçen yıl Kazakistan'dan sonra AB'nin en büyük ikinci ham uranyum ihracatçısıydı ve kıtanın arzının dörtte birini karşılıyordu.
Temmuz ayındaki askeri darbenin ardından cunta, Fransa başta olmak üzere Avrupa'ya uranyum ticaretini yasakladı. Bu durum, uranyuma erişim endişelerine yol açtı.
Politico'nun haberine göre, Nijer'in eski sömürgecisi olan Fransa'nın da ülkede uranyum madenciliği dahil nükleer ile ilgili ticari çıkarları bulunuyor.
Nijer'deki kargaşaya rağmen, enerji santrallerinin stoklarında genellikle iki yıllık stok bulundurmaları nedeniyle AB arzına yönelik acil bir tehdit şimdilik söz konusu değil.
"Darbe, AB'yi Rusya'ya yaptırım uygulamaktan vazgeçirebilir"
Jacques Delors düşünce kuruluşundan enerji uzman Phuc-Vinh Nguyen, "Uzun vadede, durumu doğru değerlendirdiğimiz ve alternatif tedarikçiler için plan yaptığımız sürece sorun yok" diyor.
Ancak Nguyen, Nijer'deki darbenin AB ülkelerini Rusya'nın nükleer sektörüne yaptırım uygulamaktan vazgeçirebileceği değerlendirmesinde bulunuyor.
Ukrayna ve ve bazı blok ülkeleri buna şiddetle karşı çıkıyor.
AB, Rus petrol ve petrol ürünlerini yaptırımlarla vurdu ama nükleer sektör bundan muaf tutuldu.
Macaristan, Slovakya, Bulgaristan, Finlandiya ve Çek Cumhuriyeti hala Rus nükleer yakıtına bağımlı.
Bu ülkeler Moskova'ya yaptırım uygulama konusunda da isteksiz.
Nguyen, bu ülkelerden bazılarının "Nijer darbesinin belirsizlik yarattığı argümanının üzerine kolayca atlayabileceklerini" ve Rusya'ya yönelik nükleer yaptırımlara ilişkin tartışmaları da rafa kaldırabilecekleri" değerlendirmesinde bulunuyor.
Küresel uranyum üretiminin yüzde 40'ı Kazakistan'dan
Kazakistan, dünyadaki toplam rezervlerin yüzde 12'sine sahip olması ve küresel uranyum üretiminin yüzde 40'ından fazlasını gerçekleştirmesiyle dünyanın en büyük uranyum madencisi konumunda.
Nguyen, Nijer'den gelen arzın azalması halinde Kazakistan'dan ihracatı arttırmasını istemenin "çözüm olabileceğini" ve bunun madencilik üretimini arttırmak için ek yatırım gerektireceğini belirtiyor.
Ancak Nguyen, AB'nin tedarik kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışırken, Avustralya ve Kanada gibi "benzer değerlere sahip daha demokratik ülkelere" yönelmeyi tercih edebileceğinin de altını çiziyor.
Mukanov ise, Batı Afrika ülkesinin nispeten küçük üretim payına (Nijer geçen yıl küresel uranyum üretiminin yüzde 4'ünü gerçekleştirdi) ve ordunun yönetime el koymasının ardından piyasanın büyük ölçüde sessiz kalmasına atıfta bulunarak şimdilik "Nijer'deki durumun büyük bir olumsuz etki yaratmasını beklemediğini" dile getiriyor ve ekliyor:
REKLAM"Bu durumun çok yakın gelecekte başarıyla çözüleceğinden eminim."