ABD'nin Orta Doğu'daki askeri varlığı 2011'de Afganistan'da 100 bini, 2007'de Irak'ta 160 bini geçerek zirve yapmıştı.
ABD’nin Ürdün’deki askeri üssüne yönelik geçen hafta düzenlenen saldırıda üç askerin hayatını kaybetmesi, Washington’un Orta Doğu'da konuşlandırdığı askerlerle ilgili tartışmayı da beraberinde getirdi.
ABD’nin Orta Doğu'da nerede askeri üssü bulunuyor?
ABD’nin Orta Doğu'da askeri üsse sahip olmasının tarihi oldukça uzun.
ABD'nin Orta Doğu'daki askeri varlığı 2011'de Afganistan'da 100 bini, 2007'de Irak'ta 160 bini geçerek zirve yaptı.
2021'de Afganistan'dan çekildikten sonra bu sayı çok daha düşük olsa da hala bölgeye dağılmış yaklaşık 30 bin ABD askeri bulunuyor.
Ayrıca İsrail-Gazze savaşının başladığı ekim ayından bu yana ABD, savaş gemileri de dahil olmak üzere bölgeye ilave binlerce asker sevk etti.
Orta Doğu'daki en büyük ABD üssü Katar'da, Al Udeid Hava Üssü olarak biliniyor. ABD bu üssü 1996 yılında kurdu.
ABD'nin Suriye'de, çoğunlukla ülkenin kuzeydoğusunda bulunan El Omar Petrol sahası ve El Şaddadi gibi küçük üslerde yaklaşık 900 askeri bulunuyor.
ABD’nin ayrıca Suriye’nin Irak ve Ürdün sınırı yakınında Al Tanf garnizonu olarak bilinen küçük bir karakolu var.
ABD’nin Irak'ta Birlik III ve Ayn el-Esad hava üssü gibi askeri tesislere dağılmış 2 bin 500 personeli bulunuyor.
Ancak Bağdat bu birliklerin artık ülkeden ayrılmasını istiyor.
ABD birlikleri neden bölgede konuşlandı?
ABD askerleri, Orta Doğu'da farklı nedenlerle konuşlanmış durumda ve Suriye hariç her ülkenin hükümetiyle yapılan anlaşmalar sonucu Washington bu bölgede asker bulundurabiliyor.
Irak ve Suriye gibi bazı ülkelerde ABD birlikleri IŞİD’e karşı savaşmak için bulunurken, aynı zamanda yerel güçlere danışmanlık hizmeti veriyor.
Ancak son birkaç yıldır İran destekli güçlerin saldırısına uğrayan ABD birlikleri, şu anda onlara karşı da mücadele veriyor.
ABD'nin bölgedeki önemli müttefiklerinden biri olan Ürdün'de yüzlerce ABD'li askeri eğitmen bulunuyor ve yıl boyunca bu personel Ürdün ordusuyla kapsamlı tatbikatlar düzenliyor.
Katar ve BAE'de olduğu gibi diğer durumlarda, ABD birlikleri müttefiklere güvence ve eğitim vermek ve bölgedeki operasyonlarda ihtiyaç duyulduğunda kullanılmak üzere varlığını sürdürüyor.
Washington'un müttefikleri bazen birliklerini ABD’de eğitmek veya onlarla çalışmak için bu ülkeye gönderirken, ABD içinde yabancı askeri üsler bulunmuyor.
Ürdün’de saldırıya uğrayan ABD üssü “Kule 22”
Ürdün'de geçen hafta saldırıya uğrayan ABD üssü “Kule22”, Suriye içindeki Tenef'te bazı muhaliflere ve kuzeyde ABD'nin diğer üslerine lojistik destek olmak, İran'ın bölgedeki faaliyetlerine karşı koymak için kullanılıyor.
Üste yüzlerce ABD askerinin yanı sıra saldırı, nakliye ve eğitim helikopterleri ile zırhlı askeri araçlar yer alıyor.
Hakkında çok az şey bilinen üs, 2016'da ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçlerince "IŞİD’'le mücadele" adı altında kurulan Tenef Üssü'ne yakınlığıyla dikkati çekiyor.
ABD, Tenef Üssü'nde Suriye rejimine destek veren İran'ın bölgedeki askeri faaliyetlerini sınırlamak amacıyla istihbarat faaliyetlerinde bulunuyor. Kule 22, karşısındaki Tenef üssünü Ürdün sınırları içinden korumayı amaçlıyor.
Ürdün sınırları içindeki Kule 22 ile Suriye'deki Tenef Üssü arasında 22 kilometrelik mesafe bulunuyor.
Tenef'te 200 civarında ABD askerinin bulunduğu bilinirken, Kule 22'de konuşlu ABD askeri sayısına ilişkin ise kesin veri bulunmuyor.
ABD, 2017 ve 2018'de genişlettiği Tenef Üssü'nden kaldırılan gözetleme balonlarıyla Ürdün sınırı ile Fırat Nehri arasındaki yüzlerce kilometrelik alanda İran destekli grupların askeri faaliyetlerini gözetliyor.
Tenef Üssü'nden, Suriye'de PKK/YPG işgalindeki alanlarda bulunan diğer ABD üslerine Ürdün üzerinden hava yoluyla lojistik destek malzemeleri ulaştırılıyor.
Zaman zaman İran destekli grupların saldırılarına maruz kalan Tenef'te, ağır silahların yanı sıra helikopter pistleri de yer alıyor.
ABD destekli Suriyeli muhalif gruplardan Özgür Suriye'nin Ordusu'na, eğit-donat programı kapsamında Tenef üssünde sık sık askeri eğitim veriliyor.
Üste ABD askerlerine ait 7 bina, gözetleme balonlarının kamufle edilip korunması amacıyla 3 hangar yer alıyor.
Ayrıca üste ABD askerlerinin yanı sıra İngiltere, Fransa ve Hollanda askerleri de bulunuyor.
ABD üsleri hava savunma sistemleriyle korunuyor
ABD üsleri, füzelere veya insansız hava araçlarına karşı koruma sağlayan hava savunma sistemleri de dahil olmak üzere yüksek düzeyde korunan tesisler.
Katar, Bahreyn, Suudi Arabistan, Kuveyt gibi ülkelerdeki tesislere genellikle saldırı düzenlenmiyor.
Ancak Irak ve Suriye'deki ABD birlikleri son yıllarda sık sık saldırıya uğradı.
7 Ekim'den bu yana ABD birlikleri İran destekli milisler tarafından 160'tan fazla kez saldırıya uğradı ve bu saldırılarda yaklaşık 80 asker yaralandı.