Cumhuriyetçi Senatör Rand Paul, Trump'ın sözlerinin "söylenecek en aptalca şey" olduğunu söyledi.
REKLAMABD başkanlık seçimleri için aday adayı olan eski Başkan Donald Trump’ın, NATO'ya borcunu ödemeyen ülkelere Moskova'nın saldırmasını "teşvik edeceğini" açıklamasına ittifak ülkeleri, AB ve Beyaz Saray ile birlikte kendi partisinden de sert tepki geldi.
NATO ve AB yönetimi ise Trump'ı sert bir dille eleştirmeyi ihmal etmedi.
Cumhuriyetçi Parti eski başkan adayı Chris Christie NBC’ye yaptığı açıklamada , Trump’ın son açıklamasına atıfta bulunarak, "Bu yüzden uzun zamandır onun ABD başkanı olmaya uygun olmadığını söylüyorum.” dedi.
Cumhuriyetçi Parti’nin başkanlık adaylığı için Trump'ın kalan tek rakibi Güney Carolina eski Valisi Nikki Haley, "Görmek istediğimiz son şey ülkelerin Rusya'nın yanında yer alması." diyerek tepkisini dile getirdi.
CBS kanalına konuşan Haley, “Putin gibi başka bir ülkeyi işgal edip, yarım milyon insanın ölmesine ya da yaralanmasına yol açan bir ülke yanında yer almayın.” dedi.
Trump’a yakınlığıyla bilinen Cumhuriyetçi senatör Lindsey Graham, Reuters’e yaptığı açıklamada, Trump’ın bu konuşma biçimiyle aynı fikirde olmadığını söylemekle birlikte, “Trump’ın başkanlık döneminde Rusya kimseyi işgal etmedi ve o yine işbaşına gelirse yine başka ülkeler işgal edilmeyecek.” dedi.
Cumhuriyetçi senatör Thom Tillis, bu tür bir konuşma yapmasına izin verdikleri gerekçesiyle Trump’ın danışmanlarını suçlayarak, “Trump'ın danışmanları eski başkanın ABD'nin bir NATO üyesi olarak ittifakın saldırıya uğrayan herhangi bir üyesini korumaya kararlı olduğu açıklamasını yaptırmaları gerekirdi.” dedi.
Cumhuriyetçi Senatör Rand Paul, Trump'ın sözlerinin "söylenecek en aptalca şey" olduğunu söyledi.
NATO'dan tepki gecikmedi
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise yaptığı yazılı bir açıklamada, "Müttefiklerin birbirlerini savunmayacağına dair herhangi bir öneri, ABD dahil tüm güvenliğimizi baltalar ve Amerikalı ve Avrupalı askerleri daha fazla risk altına sokar." dedi.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel, NATO'nun güvenliği ve 5. madde dayanışmasına ilişkin pervasız açıklamalar yalnızca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in çıkarına hizmet etmektedir." dedi.
Trump ne demişti?
Başkanlığı sırasında NATO savunma harcamaları hedeflerini tutturamayan üye ülkelerin ABD tarafından korunmayacağını vurgulayan Cumhuriyetçi aday adayı, bu ülkelerin Rusya tarafından saldırıya uğraması gibi bir senaryoda Moskova'yı "ne isterse yapması" için "cesaretlendireceği"ni belirtti.
Güney Carolina'daki bir miting sırasında NATO liderleriyle yaptığı bir toplantıdan alıntı yapan Trump, ismini vermediği bir ülke liderinin "Peki eğer ödeme yapmazsak ve Rusya tarafından saldırıya uğrarsak bizi koruyacak mısınız?" sorusuna verdiği şu yanıtı aktardı:
"Dedim ki: Borcunuzu ödemediniz mi?' Diyelim ki öyle oldu. Hayır, sizi korumam. Hatta onları istedikleri her şeyi yapmaları için teşvik ederim. Ödemek zorundasın."
Beyaz Saray: Trump'ın yorumları dehşet verici ve akıl dışı
Beyaz Saray sözcüsü Andrew Bates ise Trump'ın yorumlarını "dehşet verici ve akıl dışı" olarak nitelendirerek "En yakın müttefiklerimizin işgalini teşvik etmek... Amerikan ulusal güvenliğini, küresel istikrarı ve ekonomimizi tehlikeye atar." dedi.
Rusya'nın 2014 yılında Ukrayna'nın Kırım Yarımadasını ilhak etmesinin ardından NATO ülkeleri 2024'e kadar GSYH'lerinin yüzde 2'sini savunmaya harcamayı kabul ederek Soğuk Savaş'tan bu yana yapılan kesintileri tersine çevirmişti.
Almanya'dan da tepki
Trump'ın açıklamalarına Almanya Dışişleri Bakanlığı'ndan da tepki geldi. Dışişleri Bakanlığının sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, "Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için. Bu NATO inancı Anchorage'dan (Alaska) Erzurum'a 950 milyondan fazla insanı güvende tutuyor." denildi.
Avrupa'da ABD desteği endişesi
Trump'ın açıklaması, Demokrat Başkan Joe Biden'ın Kiev'e gittikçe daha fazla ihtiyaç duyduğu ABD desteğini gönderme çabalarının aşırı sağcı muhalefet nedeniyle Kongre'de engellendiği sırada geldi.
Trump'ın başkanlık seçimlerinden zaferle çıkması bu sebeple de Avrupa ülkelerinde endişe ile karşılandı.
REKLAMAyrıca Trump'ın ilk döneminde Avrupa ülkelerine mesafe koyup Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı övmesi Avrupalı müttefiklerle yeni Washington yönetiminin nasıl bir bağ kuracağı konusundaki endişeleri daha da artırıyor.
Trump kampanya konuşmalarında sürekli olarak NATO gibi uluslararası örgütleri eleştiriyor ve Washington'un bu örgütler için milyarlarca dolar harcamasına karşı çıkıyor.
Her ne kadar Trump başkanlık görevi sırasında NATO'nun bir veya daha fazla üyesine yönelik silahlı bir saldırının tüm üyelere yönelik olduğunu kabul eden 5. Maddeyi onaylamış da olsa, NATO müttefiklerini "ABD ordusuna yapışmış sülükler" olarak tanımlıyor.
NATO, şu anda 31 olan NATO üyesi ülkelerin yedisinin, yüzde 2'lik savunma harcaması yükümlülüğünü yerine getirdiğini bildirdi.