Netanyahu'nun savaş kabinesini feshetmesinin ardından savaşa yönelik kararlar artık ateşkes karşıtı Güvenlik Kabinesi tarafından alınacak. Bu da ateşkes ihtimaline yönelik umutları iyice azaltıyor.
REKLAMİsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırıları sonrası kurulan savaş kabinesini feshetmesinin ardından bu durumun devam eden ateşkes çabalarına yansıması merak ediliyordu.
Kabinenin dağılması genel olarak ateşkes ihtimalini azaltan bir gelişme olarak yorumlanırken, kabineden istifa eden Benny Gantz, Netanyahu'yu mevcut iktidarını sağlamlaştırmak için savaşı körüklemekle suçladı.
Netanyahu, ülkedeki baş rakibi Benny Gantz'ın üç ana üyeli kabineden çekilmesinden bir hafta sonra kabineyi dağıttığını açıklamıştı. Emekli bir general ve milletvekili olan Gantz, kabinede daha ılımlı bir figür olmasıyla öne çıkıyordu.
Kabinenin feshedilmesi ile birlikte savaş kararları Netanyahu'nun Güvenlik Kabinesi tarafından alınacak. Güvenlik Kabinesi, ABD destekli ateşkes önerisine karşı çıkan ve savaşı sürdürmek isteyen katı görüşlülerden oluşuyor. Kabinenin bu tutumu ateşkes çabalarının zora gireceği şeklinde yorumlanıyor.
İsminin açıklanmaması kaydıyla medyaya konuşan İsrailli bir yetkili, medyaya açıklama yapma yetkisine sahip olmadıkları için Netanyahu'nun bazı kararlar konusunda yakın müttefikleriyle istişarede bulunmasının beklendiğini söyledi.
Savaş kabinesinin arka planı ve ateşkes umutları
"Savaş kabinesi" olarak bilinen olağanüstü hal hükümeti, Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e saldırmasının ardından, muhalefet partisi lideri Gantz'ın, Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant ile birlikte hareket etmesi sonucu kuruldu.
O dönemde Gantz, Netanyahu hükümetinin aşırı sağcı üyelerini saf dışı bırakmak amacıyla küçük bir karar alma organının savaşı yönlendirmesini talep etmişti.
Ancak Gantz, İsrail'in Gazze'deki stratejisine ilişkin aylarca artan gerilimin ardından “Maalesef Netanyahu, gerçek bir zafer kazanmamazı engelliyor; şu anki krizin nedeni de bu” diyerek kurulan savaş kabinesinden ayrıldı.
Hamas'ın elinde tuttuğu onlarca İsrailli rehineyi kurtarma konusunda ilerleme sağlanamamasından bıktığını söyleyen Gantz, Netanyahu'yu yeni seçimleri ve yolsuzluk davasını önlemek için savaşı körüklemekle suçluyor.
İsrail'in savaş politikaları nasıl değişecek?
Savaş kabinesinin dağılması, Netanyahu'yu Hamas ile ateşkes anlaşmasına ihtimal sağlayan merkezci politikacılardan daha da uzaklaştırıyor. Aylardır süren ateşkes görüşmelerinde Hamas ile İsrailli yetkililer arasında ortak bir zemin bulunamadı.
Son olarak Amerika Birleşik Devletleri (ABD) destekli bir Gazze ateşkes planı Hamas yetkililerine sunuldu. ABD Başkanı Joe Biden, İsrail’in kabul ettiğini belirttiği ateşkes planını 31 Mayıs 2024’te kamuoyuna duyurmuştu.
Bu ateşkes planına göre; ilk olarak rehine ve mahkum takası ile kısa süreli ateşkes uygulanması planlanıyor. İkinci aşamada kalıcı olarak düşmanlıkların sona erdirilmesi ve İsrail güçlerinin Gazze’den çekilmesi var. Üçüncü aşamada ise savaş boyunca neredeyse tamamen yok olan Gazze’nin yeniden inşası yer alıyor.
Hem İsrail hem de Hamas, ABD destekli bir planı tam olarak onaylama konusunda isteksiz gözüküyor. Netanyahu, ateşkes anlaşmalarına karşı çıkan ve Gazze'nin yeniden işgaline destek veren güvenlik kabinesi üyeleriyle hareket edecek.
Gantz'ın ayrılmasının ardından İsrail'in aşırı milliyetçi ulusal güvenlik bakanı Itamar Ben-Gvir, yenilenecek savaş kabinesine dahil olmayı talep etti. Bu hamle aynı zamanda Netanyahu'ya iktidarda kalma mücadelesini uzatma fırsatı veriyor.
Zira savaşın sona ermesi 7 Ekim'de hükümetin başarısızlıklarının soruşturulması anlamına gelecek ve başbakanın popülaritesinin düşük olduğu bir dönemde yeni seçimlerin yapılması ihtimalini arttıracak.
REKLAMKudüs İbrani Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü Başkanı Gideon Rahat, "Bu, tüm kararları kendisinin veya güvendiği ve ona meydan okumayan insanlarla vereceği anlamına geliyor. Ve onun arzusu, yavaş yavaş yıpranan bir savaş yürütmek" diye konuştu.