Olga Stefanishyna, AB'nin bu hafta giriş müzakerelerine resmen başlamayı kabul etmesinin ardından Ukrayna'nın Batı ile bütünleşme yolunda "geri dönülmez" bir yolda olduğunu söyledi.
Avrupa ve Avrupa-Atlantik entegrasyonundan sorumlu Ukrayna Başbakan Yardımcısı Olga Stefanishyna, katılım müzakerelerinin bu hafta başlatılması kararının ülkesi için "büyük bir gün" olduğunu söyledi ve ülkesinin Avrupa Birliği (AB) üyelik taahhütlerinde bir "ayrıcalık istemeyeceğini" belirtti.
Stefanishyna, Pazar günü Kiev'de yaptığı konuşmada, "Bu Ukrayna halkının en yüksek iradesidir. Bundan geri dönüş yoktur. Ukraynalılar'ın tercihleri için ayağa kalktığını gördünüz," dedi.
Stefanishyna, AB'ye katılım için baş müzakereci olarak atanmasından bu yana ilk röportajını verdi.
AB ülkeleri Cuma günü, 1 Temmuz'da AB dönem başkanlığını devralacak olan Macaristan'ın yoğun muhalefetini aşarak Ukrayna ve Moldova ile üyelik müzakerelerine başlama kararı aldı. Üyelik süreci her ülke için farklılık göstermekle birlikte yıllar sürebiliyor. Türkiye katılım müzakerelerine neredeyse yirmi yıl önce başladı ve hala tam üyelik için bekliyor.
'Tarihi bir adım'
Stefanishyna, Salı günü Lüksemburg'da yapılacak olan katılım müzakerelerinin açılışına başkanlık edecek ve birçok üst düzey hükümet yetkilisi de ona eşlik edecek. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin açılış töreninde bir konuşma yapması bekleniyor. Stefanishyna, Zelenskiy'nin konuşmayı çevrimiçi mi yapacağı yoksa programa doğrudan mı katılacağı konusunda bilgi vermedi.
Zelenskiy, Cuma günkü kararı "tarihi bir adım" olarak nitelendirdi ve X hesabından yaptığı paylaşımda şunları ifade etti: "Halkımız, Avrupa hayallerini gerçekleştiriyor. Ukrayna Avrupa'ya geri dönüyor."
Bu yılın başlarında Avrupa Parlamentosu tarafından yapılan bir kamuoyu yoklaması, AB vatandaşlarının Ukrayna'nın üyelik teklifini genel olarak desteklediğini ancak sürecin hızlandırılmasını daha az desteklediğini ortaya koydu.
Stefanishyna, Ukrayna'nın AB'ye katılım konusunda özel bir ayrıcalık istemediğini de vurguladı.
"Ukrayna, sürecin hiçbir unsurunu atlamadan ve herhangi bir ayrıcalık istemeden hızlı hareket ediyor" dedi.
Rusya, düşman olarak gördüğü Batı ittifaklarına Ukrayna'nın katılma isteğine önce ekonomik baskıyla, sonrasında da geniş kapsamlı bir işgalle cevap verdi.
On yıl önce ölümle sonuçlanan Euromaidan (Yevromaydan) protestolarında, hükümetin AB ile daha yakın bağlar kurma sözüne sadık kalması talep edilmiş ve bu eylemler ülkeyi Rusya ile karşı karşıya getirmişti.
Entegrasyon sürecini anlatırken sık sık duygulandığı gözlenen Stefanishyna, "Bugün herkes için büyük bir gün," dedi. "Ukrayna üyelik başvurusunda bulunalı yaklaşık iki yıl oldu. Savaş hala devam ediyor ama katılım süreci şu anda başlıyor."
Yirmili yaşlarının başından bu yana kamu hizmeti ve hükümette çeşitli pozisyonlarda çalışan 38 yaşındaki avukat Stefanishyna, AB ile müzakerelerde Ukrayna'nın 35 kişilik delegasyonuna liderlik edecek.
AB hedefleri
Ukrayna 2019'da anayasasını AB hedeflerini içerecek şekilde değiştirdi ve 28 Şubat 2022'de - Rusya'nın geniş çaplı işgalini başlatmasından beş gün sonra - AB'ye katılmak için resmen başvurdu.
AB üyeleri Polonya, Slovakya, Macaristan ve Romanya ile sınır komşusu olan Ukrayna, AB'ye katılması halinde Fransa'yı geride bırakarak bloğun en büyük üyesi olacak ve ağırlık merkezini daha da doğuya kaydıracak.
Moldova, Arnavutluk, Bosna Hersek, Gürcistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan ve Türkiye de AB'ye girmeyi bekliyor.
Ukrayna 2030 yılına kadar birliğe katılmayı umuyor.
Başvurusundan bu yana kaydettiği ilerlemeden övgüyle söz edilen Ukrayna'nın üyelik için gerekli onlarca kurumsal ve yasal reformu gerçekleştirmesi gerekiyor. Yolsuzlukla mücadeleye yönelik adımların başı çektiği bu liste, kamu yönetimi, yargı ve piyasa kurallarına yönelik geniş kapsamlı reformları da içeriyor.
Ukrayna'da halihazırda 1000'den fazla kişi yaz tatili olmaksızın devam edecek olan katılım sürecine dahil olmuş durumda.
"Önümüzdeki altı ay müzakerecilerimiz için çok önemli olacak" diyen Stefanishyna, Ukrayna'nın net bir reform yol haritası ortaya koyması gerektiğini de sözlerine ekledi.
"Katılım süreci ve Ukrayna'nın üyeliği Başkanımızın en önemli önceliğidir" ifadesini kullanan Stefanishyna sözlerine şöyle devam etti: "Ukrayna AB katılım süreci konusunda biraz çılgın ve takıntılı."