Geçtiğimiz haftalarda kabul edilen tartışmalı yeni yasa kapsamında, kuruluşların kendilerini 'yabancı ajan' olarak beyan etmeleri için açılan kayıt penceresi 2 Eylül'de kapandı.
REKLAMGürcistan'da sivil toplum kuruluşlarının (STK) büyük çoğunluğu, "Şeffaflık Yasası" olarak adlandırılan tartışmalı "Yabancı Etkinin Şeffaflığı Yasası" kapsamında kendilerini "yabancı ajanlar" veri tabanına kaydettirmeyi reddetti.
Yaklaşık 30 günlük kayıt süresi 2 Eylül'de sona erdiğinde, ülkede faaliyet gösteren yaklaşık 30.000 STK'dan sadece 469'u kayıt yaptırmıştı.
Geri kalan kuruluşlar, yasanın liberal olmayan Rus mevzuatından esinlendiğini ve ifade özgürlüğü ile demokrasiyi tehdit ettiğini iddia ederek yasaya uymayı reddetti.
Yasa uyarınca, fonlarının yüzde 20'sinden fazlasını yabancı bağışçılardan alan STK'ların "yabancı bir gücün çıkarlarını temsil eden" kuruluşlar olarak kayıt yaptırmaları gerekiyor. Bunun yapılmaması halinde, başlangıçta 8,399 euronun biraz üzerinde para cezası ve ardından aylık yaklaşık 6,712 euro para cezası gibi ağır cezalar söz konusu olacak.
Sosyal Adalet Merkezi Program Direktörü Guram Imnadze Euronews'e yaptığı açıklamada, "Kayıt yaptıran tüm kuruluşlar hem kayıtların hem de 'Rus tarzı yasanın' kendi değerleriyle çeliştiğini söylüyor," dedi. "Kendi özgür iradeleriyle kayıt yaptırmadılar, bunu sadece kısa vadede varlıklarını sürdürmek için yaptılar."
"Yasalara göre kayıtlı ve kayıtsız kuruluşlar arasında bir fark yok. Bu da bu ülkede demokrasi ve adaletin korunması için çalışanlar açısından sorun yaratıyor," diye ekledi.
Avrupa Birliği (AB), yasanın Gürcistan'ın bloğa katılma yolundaki ilerlemesini tehlikeye atabileceği uyarısında bulundu.
Hukuki mücadeleler sürüyor
Yasaya Gürcistan Anayasa Mahkemesi'nde itiraz edilmiş durumda. Davalar 121 sivil toplum ve bağımsız medya kuruluşu, bazı muhalif milletvekilleri ve iki gazeteci tarafından açıldı.
Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili de yasanın Gürcistan'ın AB ve NATO'ya katılma yönündeki anayasal taahhüdünü ihlal ettiği iddiasıyla dava açtı.
Ağustos ayında Anayasa Mahkemesi'nde bir ön duruşma yapıldı ancak anayasa hukuku uzmanı ve eski Gürcü milletvekili Vakhtang Khmaladze bu süre zarfında yasanın askıya alınacağını düşünmüyor.
Euronews'e konuşan Khmaladze, "Mahkemenin davayı kısmen ya da tamamen kabul edeceğini düşünüyorum ancak yasal süreye uyacağından şüpheliyim," dedi.
Yasal itirazlar 26 Ekim'de yapılacak parlamento seçimleri öncesinde geldi.
Ana muhalefet partileri seçilmeleri halinde yasayı yürürlükten kaldırma niyetlerini dile getirirken, iktidar partisi yasanın sadece şeffaflık ve hesap verebilirliği artırmaya hizmet ettiği yönündeki görüşünü koruyor.