Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi'nin geçtiğimiz mart ayında yapılan yerel seçimlere ilişkin raporunda, seçim kampanyasının ulusal siyasete fazla odaklandığı ve kamu kaynaklarının kötüye kullanıldığı iddialarının yaygın olduğu ifade edildi.
REKLAM
Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi tarafından Türkiye'de 31 Mart'ta gerçekleştirilen yerel seçimlere ilişkin kaleme alınan rapor yayınlandı.
Perşembe günü basın kuruluşlarıyla paylaşılan raporda, Türkiye'nin oy kullanma ve seçimlerde aday olma hakkına getirilen kısıtlamaları, ifade özgürlüğüne yönelik sınırlamaları gözden geçirmesi, seçmen listelerinin doğruluğunu artırması, kadın ve gençlerin seçimlere katılımını güçlendirmesi ve oy kullanma merkezlerinin erişilebilirliğini sağlamaya yönelik çabalarını sürdürmesi gerektiği vurgulandı.
Bu öneriler, son yerel seçimleri gözlemleyen Kongre heyetinin raporuna dayalı olarak kabul edildi.
Slovenyalı Vladimir Prebilic ve İsviçreli David Eray tarafından kaleme alınan Türkiye raporunda, seçimlerin, seçim öncesi dönemdeki eksikliklere ve zorlu ekonomik koşullar ile Şubat 2022 depremi sonrası yeniden inşa sürecine rağmen sakin ve profesyonel bir şekilde gerçekleştirildiğine dikkat çekildi.
Seçmenler ve adayların yerel demokrasiye olan bağlılıklarını övülürken, sonuçların geniş kabul görmesi memnuniyetle karşılandı. Seçim kampanyasının "oldukça rekabetçi geçtiği, seçmenlere önemli alternatifler sunduğu ve seçim sonrası gelişmelerin demokratik bir güç geçişini gösterdiği" görüşü dile getirildi.
Bununla birlikte, Kongre heyeti, 2019 yılında sunulan önerilerin büyük çoğunluğunun hâlâ ele alınmadığını tespit etti. Özellikle, tüm adaylar için eşit şartların sağlanmasının yerel ve bölgesel düzeyde gerçek demokratik seçimlerin ön koşulu olmaya devam ettiği vurgulandı.
Seçim kampanyasının ulusal siyasete fazla odaklandığı ve kamu kaynakları ile resmi pozisyonların kötüye kullanıldığı iddialarının yaygın olduğu da ifade edildi.
Son olarak Kongre heyeti, İçişleri Bakanlığı’nın seçilmiş bir belediye başkanı yerine kayyum atama kararını eleştirdi.
İçişleri Bakanlığı, Hakkâri Belediyesi'ne haziran ayında kayyum atamıştı. Bakanlık, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi'nden (DEM) Hakkâri Belediye Başkanı Mehmet Sıddık Akış'ın görevden uzaklaştırıldığını, yerine Hakkâri Valisi Ali Çelik'in Belediye Başkan Vekili olarak atandığını duyurmuştu.
DEM Partisi ise belediyeye kayyum atanmasını "irade gaspı" olarak nitelendirmişti.
Van'da oyların yüzde 55'ini alan DEM Partili Abdullah Zeydan'ın yerine de kayyum atanması gündeme gelmiş olsa da daha sonra bu planın "rafa kaldırıldığı" ifade edilmişti.
İmamoğlu'na 'ahmak' davası
Ekrem İmamoğlu, ilk kez İstanbul Büyükşehir Belediye başkanlığına seçildiği 2019 yılının kasım ayında Fransa'nın Strazburg kentinde düzenlenen Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi'ne davetli olarak katılmış ve bir konuşma yapmıştı.
O dönem Türkiye İçişleri Bakanı olarak görev yapan AK Parti İstanbul Milletvekili Süleyman Soylu, İmamoğlu için "Avrupa Parlamentosu'na gidip, Türkiye'yi şikayet eden ahmağa söylüyorum. Bunun bedelini bu millet sana ödetecek," demişti.
İmamoğlu ise Soylu'ya "31 Mart'ta seçimi iptal edenler ve dünyada, Avrupa'da, onların gözünde nereye düştüğümüz noktasında, o olan şeylere, biten şeylere baktığımızda, tam da işte 31 Mart'ta seçimi iptal edenler ahmaktır. Önce ona bir odaklansın." cevabını vermişti.
Bunun üzerine Türkiye'deki seçimleri organize eden Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) üyeleri hakarete uğradıklarını ve mağdur olduklarını belirterek İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı'na yazılı suç duyurusunda bulunmuştu.
Başsavcılığın hazırladığı iddianamede "kurul halinde çalışan kamu görevlilerine karşı görevlerinden dolayı alenen hakaret" suçundan İmamoğlu'nun 1 yıl 3 ay 15 günden 4 yıl 1 aya kadar hapis cezasına çarptırılması istenmişti.
İstanbul Anadolu 7. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın ilk ayağında Ekrem İmamoğlu'na 2 yıl 7 ay 15 gün hapis ve siyasi yasak cezası verilmişti.
Dava, son iki yıldır Türkiye'de "Temyiz Mahkemesi" olarak da kabul edilen Yargıtay'ın bir alt basamağı İstinaf Mahkemesi'nde görülmeye devam ediyor.
Mart 2024 yerel seçimleri
Türk siyasetinde pek çok önemli ilklere ve enlere sahne olan 31 Mart yerel seçimlerinde ana muhalefet Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 1977'den bu yana ilk kez birinci parti oldu.
Katılım oranının yüzde 77 olarak gerçekleştiği seçimlerde, çok sayıda kentte 2019 seçimlerine kıyasla ülkenin siyasi haritasının rengi değişti. İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) 22 yıldır girdiği 18 seçimin ardından ilk kez ikinci sırada yer aldı.
CHP 14'ü büyükşehir olmak üzere 35 belediye kazanırken, AK Parti ise 12'si büyükşehir olmak üzere 24 ilde kaldı. Bir önceki yerel seçimlerde CHP 11'i büyükşehir 21 il, AK Parti ise 15'i büyükşehir 24 ilde seçimleri kazanmıştı.
Adıyaman gibi AK Parti'nin kalesi olan illerin büyük çoğunluğu CHP'li yönetimlere geçerken, Bursa'da 2004'ten bu yana ilk defa CHP, AK Parti'den yönetimi devraldı. Balıkesir ve Kırıkkale'de de CHP yerel seçimleri ilk defa kazandı. Kilis 1995'ten bu yana ilk kez CHP'ye geçti.
Üç büyükşehir CHP'de kalırken, 2019 seçimlerine kıyasla AK Partili adaylarla CHP'li adaylar arasındaki oy farkının önemli ölçüde açıldığı gözlemlendi.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu seçim yarışında AK Partili rakibi Murat Kurum'u geride bırakırken, kent genelinde de CHP 2019'da kazandığı hiçbir ilçeyi kaybetmedi, bunlara 12 ilçe daha eklemeyi başardı. CHP'li adaylar toplam 24 ilçede sandıktan ilk sırada çıktı.
Ankara'da ise oy oranını yüzde 60'lara ulaştıran CHP adayı Mansur Yavaş, AK Partili rakibi Turgut Altınok'a yüzde 30 civarında fark atarak seçimi kazandı.
"CHP'nin kalesi" olarak bilinen İzmir'de ise sandıktan yine CHP çıksa da AK Parti ile oy farkının 2019'a göre azaldığı görüldü.
Kadın belediye başkanı sayısında artış
Son seçimlerde kadın belediye başkanı sayısında da önemli artış yaşandı. Kadın belediye başkanlarının sayısı 2019 seçimlerine kıyasla 2 katından fazla artarak 11'e çıktı.
2019 yılındaki yerel seçimlerde 81 ilin 4'ünde kadın belediye başkanı seçilebilmişti.