İngiltere merkezli Mali Araştırmalar Enstitüsü (Institute for Fiscal Studies - IFS) adlı düşünce kuruluşuna göre, 40 milyar sterlinlik vergi artışı ekonomik çıktının yüzde 1,25'ine denk geliyor
REKLAM
İngiltere'de çiçeği burnunda İşçi Partisi hükümeti yıllık 40 milyar sterlin olacak şekilde yüksek bir vergi artışı yapılacağını açıkladı. Kabinenin yeni Maliye Bakanı Rachel Reeves'in hazırladığı ilk bütçe planıdaki vergi artırımı son otuz yılın en büyük vergi artışı olarak kayıtlara geçti.
Temmuz ayında yapılan seçimleri zaferle tamamlayan İşçi Partisi, 14 yıllık Muhafazakâr Parti iktidarına son vermişti. Seçimin kazanılmasından sonra yeni hükümette Maliye Bakanı olarak göreve gelen Reeves, bir önceki Muhafazakar Parti iktidarını kamu hizmetlerini aksatmakla suçladı.
Reeves, İşçi Partisi'nin devraldığı 22 milyar poundluk açığı, tazminat ödemelerinin eksikliğini ve kamu hizmetlerinin yetersiz finansmanını kapatmak için vergileri yılda 40 milyar sterlin artıracağını söyledi.
Bütçe konuşmasında Reeves, “Bugün burada bulunan her bakan bu gerçekle yüzleşirdi. Ve sorumluluk sahibi her bakan harekete geçerdi. İşte bu nedenle bugün kamu maliyemize yeniden istikrar kazandırıyor ve kamu hizmetimizi yeniden inşa ediyorum” ifadelerini kullandı.
Reeves, eski Muhafazakar Başbakan Liz Truss'un iki yıl önce finanse edilmeyen vergi indirimi planlarıyla tahvil piyasasını nasıl dibe vurdurduğunu hatırlatarak, kamu borcunun artmasına izin vermeyeceğini söyledi.
Bu vergi artışı ekonomik çıktının yüzde 1,25'i
Reeves'in konuşmalarına piyasadan olumlu tepkiler gelirken, parlamentoya hitap ettiği sırada devlet tahvili fiyatları daha da yükseldi.
İngiltere merkezli vergilendirme ve kamu politikası konusunda uzmanlaşmış Mali Araştırmalar Enstitüsü (Institute for Fiscal Studies - IFS) adlı düşünce kuruluşuna göre, 40 milyar sterlinlik vergi artışı ekonomik çıktının yüzde 1,25'ine denk geliyor ki bu rakam yakın tarihte sadece 1993'te Muhafazakârların resesyon ve döviz krizinin ardından kamu maliyesini desteklemek için vergileri artırdığı bütçe planında aşılmıştı.
Reeves, işverenler tarafından ödenen sosyal güvenlik katkı paylarının oranını gelecek yıl Nisan ayından itibaren 1.2 puan artırarak yüzde 15'e çıkaracağını ve firmaların bu katkı payını ödemeye başladığı eşik değerini düşüreceğini söyledi. Bu hamlelerin beş yıl içinde yılda 25 milyar sterlin daha fazla gelir sağlayacağı tahmin ediliyor.
Şirket patronları, işçiler için planlanan yeni korumalar ve asgari ücretin arttırılmasıyla birlikte daha yüksek vergilerin, İşçi Partisi'nin İngiltere'yi en hızlı büyüyen Yedili Grup (G7) ekonomisi haline getirme vaatlerini baltalayabileceği uyarısında bulundu.
Reeves, sermaye kazançları ve miraslara ilişkin vergi kurallarında yapılan değişiklikler ile özel sermaye yöneticileri ve yerleşik olmayan kişiler tarafından ödenen vergiler de dahil olmak üzere bir dizi başka gelir artırıcı hamle açıkladı.
Reeves Temmuz ayındaki genel seçimlerin ardından gazetecilere verdiği demeçte, Muhafazakârlardan devralınan ekonomik yüke yönelik olarak "gerçekten korkunç bir seviyede" demişti.
"Her şeyi hemen düzeltme sözü veremeyeceğini," söyleyen Reeves, ayrıca İngiltere'nin borç yükünün ülkenin milli gelirinin neredeyse yüzde 100'üne ulaştığını ve vergi yükünün de 17 yılın en yüksek seviyesinde olduğunu belirtmişti.
Başbakan Keir Starmer “en geniş omuzlara sahip olanlar” olarak nitelediği "zenginlerin" daha fazla vergi ödemek zorunda kalacağı uyarısında bulunmuştu.
Ancak Starmer, 2028/29 vergi yılında sona ermesi planlanan ödeme eşiğinin dondurulmasını uzatarak daha fazla bireyin temel ve yüksek gelir vergisi oranlarını ödemesini engellemiş oldu.
Ayrıca akaryakıt vergisinin dondurulmasını ve barlarda servis edilen biradan alınan verginin düşürülmesini de uzattı.
Reeves ayrıca Britanya ekonomisinin bu yıl ve 2025'te beklenenden daha fazla, ancak sonraki üç yılda daha önce tahmin edilenden daha az büyüyeceğinin tahmin edildiğini belirtti.
Reeves'in hükümetin bütçe yönetmeliklerinde altyapıya yatırım yapmak ve İngiltere'nin ekonomik büyüme hızını arttırmak için daha fazla borçlanmasına izin verecek değişiklikleri duyurması bekleniyordu.
Tahvil stratejistleri, eski bir İngiltere Merkez Bankası ekonomisti olan Reeves'in, büyük vergi kesintisi planları 2022'de borçlanma maliyetini düşüren ve bunun istifasına yol açtığı eski Başbakan Liz Truss'tan daha temkinli olacağından emin olduklarını söylüyor.