Üç ABD vatandaşı, aralarında üç Çin vatandaşının da bulunduğu dört kişiyle takas edildi.
Üç ABD vatandaşı, Pekin ve Beyaz Saray arasında kararlaştırılan nadir bir mahkum takası ile Çin'de birkaç yıl hapis yattıktan sonra evlerine dönüyor.
Çin hükümeti tarafından perşembe günü yapılan açıklamada, ABD'nin mahkumlar karşılığında Çin'e dört kişiyi iade ettiğini, bunların arasında "siyasi amaçlarla" tutulduğunu söylediği üç Çin vatandaşı ve Pekin tarafından iddia edilen suçlar nedeniyle aranan bir kişinin de bulunduğu belirtildi.
Çin'de serbest bırakılan ABD vatandaşlarının isimleri Mark Swidan, Kai Li ve John Leung olarak açıklandı. Swidan uyuşturucu suçlamasıyla Çin'de idam cezasıyla karşı karşıyayken, Li ve Leung casusluk suçlamasıyla hapisteydi.
Her üçü de ABD hükümeti tarafından "haksız yere alıkonulmuş" olarak tanımlandı.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, "Yakında geri dönecekler ve uzun yıllar sonra ilk kez aileleriyle bir araya gelecekler" denildi.
Çin Dışişleri Bakanlığı, perşembe günü üç Çin vatandaşının Çin'e geri döndüğünü doğruladı ve ülkenin "ABD'nin Çin vatandaşlarına yönelik baskı ve zulmüne" karşı olduğunu ekledi.
Bu adım, Kaliforniyalı bir Hristiyan papazın "sözleşmede dolandırıcılık" suçlamasıyla neredeyse 20 yılını parmaklıklar ardında geçirdikten sonra Çin hapishanesinden serbest bırakılmasından birkaç ay sonra gerçekleşti.
Nadir görülen anlaşma
Çin'de tutuklu bulunan ABD vatandaşlarının serbest bırakılması, ABD Başkanı Joe Biden'ın bu ay Peru'daki bir zirve sırasında Çinli mevkidaşı Xi Jinping ile konuyu gündeme getirmesi de dâhil olmak üzere, yıllardır ABD ve Çin arasındaki görüşmelerin en önemli gündem maddelerinden biri olmuştu.
Çarşamba günü çıkan haberler üzerine ABD Dışişleri Bakanlığı, Çin'i ziyaret eden ABD vatandaşlarına yönelik seyahat uyarısını düşürdü.
ABD'de hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi partilerden senatörler takas haberini kutladı.
Li'nin serbest bırakılmasını sağlamak için yıllardır çalıştığını söyleyen Demokrat Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer yaptığı açıklamada, "Bay Li'nin bir gün evine döneceğine olan inancımızı hiç yitirmedik" dedi.
Çinli bir göçmen olan Li, Eylül 2016'da Şanghay'a uçtuktan sonra gözaltına alındı. FBI'a devlet sırlarını yollamakla suçlanmış ve 10 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Çarşamba günkü gelişme, Çin hükümetinin gelecek yıl ocak ayında Donald Trump'ın görevi devralmadan önce görevden ayrılan Biden yönetimiyle ilişki kurmaya istekli olduğunu gösteriyor.
ABD ve Çin yıllardır ticaret, insan hakları ve güvenlik konularında anlaşmazlıklar yaşarken, Trump kendisini Çin'e karşı özellikle "sert" olarak konumlandırdı.
İlk döneminde ticaret ve diplomasi konularında Çin'e karşı önemli adımlar attı ve bunları sürdüreceğine söz verdi.
Pazartesi günü Truth Social platformunda Çin'i kapsamlı yeni gümrük vergileri uygulamakla tehdit ederek, iki ülkenin yakında uluslararası ekonomi için büyük sorunlar yaratabilecek bir ticaret savaşına girebileceği endişelerini körükledi.