Dünya genelinde çeşitli ülke ve kurumların liderleri de Şam'daki son gelişmelerle ilgili açıklamalarda bulundu.
REKLAM
Suriye'de Heyet Tahrir Şam (HTŞ) liderliğindeki isyancı güçlerin Pazar erken saatlerde başkent Şam'a girmesi üzerine dünyadan çeşitli tepkiler geliyor.
Şam ve ülkenin diğer bölgelerinde, muhalifler kutlamalar yaparken, Suriye'de 13 yıldır devam eden iç savaş nedeniyle ülkeyi terk eden çok sayıda Suriyelinin de geri dönme kararı aldığı bildirildi.
Bu arada dünya genelinde çeşitli ülke ve kurumların liderleri de Şam'daki son gelişmelerle ilgili açıklamalarda bulundu.
Trump: 'Rusya, Esad'ı korumakla ilgilenmedi'
ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Rusya'nın desteğini kaybetmesinin ardından "ülkesinden kaçtığını" söyledi.
Kendi sosyal medya platformu Truth Social'da yazdığı bir mesajda Trump, "Koruyucusu, Vladimir Putin liderliğindeki Rusya, artık onu (Esad'ı) korumakla ilgilenmedi," dedi.
"Rusya'nın orada olmasının ilk etapta hiçbir nedeni yoktu. Ukrayna yüzünden Suriye'ye olan tüm ilgilerini kaybettiler, orada 600.000'e yakın Rus askeri, asla başlamaması gereken ve sonsuza kadar sürebilecek bir savaşta yaralı veya ölü yatıyor."
Halihazırda Joe Biden yönetimindeki Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada ise, "Başkan Biden ve ekibi Suriye'deki olağanüstü olayları yakından izliyor ve bölgesel ortaklarla sürekli temas halinde," ifadelerine yer verdi.
Çin: 'Suriye'de istikrar umuyoruz'
Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan gelen açıklamada ise Çinli yetkililerin Suriye'deki gelişmeleri yakından izlediği ve ülkenin kısa sürede istikrara kavuşmasını umduğunu dile getirdi.
Bakanlık, "Suriye'deki ilgili tarafları, oradaki Çinli kuruluşların ve personelin güvenliğini sağlamak için sert önlemler almaya çağırıyoruz," açıklamasında bulundu.
South China Morning Post'a göre, Çin Büyükelçiliği de vatandaşlarının Suriye'den ayrılmalarına yardımcı oluyor.
"Şu anda Suriye'deki Çin Büyükelçiliği güçlü bir şekilde varlığını sürdürüyor ve ihtiyaç sahibi Çin vatandaşlarına tam yardım sağlamaya devam edeceğiz."
BM: 'Önemli olan, siyasi çıkış bulabilmek'
Birleşmiş Milletler (BM) Suriye temsilcisi Geir Pedersen, "Önemli olan, bu durumdan siyasi bir çıkış yolu bulabilmemizdir," ifadelerini kullandı.
"Bu politik yolun daha önce olduğundan çok farklı olması gerekiyor, herkesi kapsayan bir süreç olması gerekiyor ve gerçekten birlik, istikrar, Suriye'nin egemenliğini ve topraklarını yeniden tesis edebilmesi ihtiyacına odaklandığımız bir süreç lazım. İyileştirilmesi gereken çok yara var."
İsrail: 'Kutlama sebebi olmaktan uzak'
İsrail Diaspora İşleri Bakanı Amichai Chikli, muhaliflerin Suriye'deki ilerleyişinin ülkesi için "kutlama sebebi olmaktan uzak" olduğunu belirterek, işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki Hermon Dağı'nda İsrail'in kontrolünün yenilenmesi ve Suriye ile 1974'teki ateşkes hattı temelinde yeni bir savunma hattının kurulması çağrısında bulundu.
İsrail'in Hayom gazetesine konuşan bir yetkili, "Suriye'nin büyük bir kısmı artık El Kaide ve IŞİD'e bağlı örgütlerin kontrolü altında," dedi.
İtalya'dan acil toplantı çağrısı
İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, X hesabından yaptığı açıklamada, "Şam'daki büyükelçiliğimiz ve Başbakanlık ofisi ile sürekli temas halindeyim. Acil bir toplantı çağrısı yaptım," dedi.
BAE: 'Siyasi başarısızlık'
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı'nın diplomatik danışmanı Enver Gargaş, devlet dışı aktörlerin siyasi boşluklardan yararlanma fırsatı elde etmemesi gerektiğini söyledi.
Gargaş, Bahreyn'in başkenti Bahreyn'de düzenlenen Manama Diyalog güvenlik forumunda yaptığı konuşmada, "Suriye'de yaşananlar aynı zamanda siyasi başarısızlığın ve çatışma ile kaosun yıkıcı doğasının açık bir göstergesidir," dedi.
'Yemenliler de yapabilir'
Yemen'in uluslararası alanda tanınan hükümetinin Enformasyon Bakanı Muammer el-Eryani, X'te yaptığı açıklamada, "Yemenliler, bilgelikleri ve kararlılıklarıyla, İran ve onun Husi maşasının topraklarına tecavüz etme ve kaderlerine müdahale etme planlarını, tıpkı Suriye ve Lübnan'da bu planların başarısızlığa uğraması gibi, boşa çıkarabilirler," ifadelerini kullandı.
Al Jazeera'nin aktardığına göre, Eryani, İran'ın "yayılmacı projesinin" çöktüğünü de sözlerine ekledi.
Filipinler şiddetin durdurulması çağrısı yaptı
Filipinler Dışişleri Bakanlığı'ndan gelen açıklamada ise, "Filipinler, daha fazla sivil kaybı ve ölümünü önlemek için ilgili tüm tarafları itidal göstermeye ve daha fazla şiddetten kaçınmaya çağırıyor," dendi.
"Suriye’deki Filipinlilerimizin durumuyla ilgili endişelerimizi dile getiriyoruz ve gerekli önlemleri almalarını ve Şam’daki Filipinler Büyükelçiliği ile iletişim halinde kalmalarını tavsiye ediyoruz."
Ürdün: 'Saygı duyuyoruz'
Ürdün Kralı II. Abdullah, "Suriyeli kardeşlerinin yanında durduklarını ve onların iradesine ve tercihlerine saygı duyduklarını" dile getirdi.
Kraliyet açıklamasına göre Abdullah, ulusal güvenlik konseyine, istikrar için çalışılması ve kaosa yol açabilecek her türlü çatışmadan kaçınılması gerektiğini söyledi.
Ürdün İçişleri Bakanı, ülkenin "Suriye'nin güneyindeki güvenlik koşulları" nedeniyle sınırın kendi tarafını kapattığını duyurdu. Bakan ayrıca, vatandaşlarını en kısa sürede Suriye'yi terk etmeye çağırdı
Katar: 'Suriye kaosa sürüklenmemeli'
Katar Dışişleri Bakanlığı'ndan gelen açıklamada ise Suriye'nin kaosa sürüklenmesine izin verilmemesi gerektiği uyarısında bulunuldu.
Körfez emirliği, "Suriye'deki gelişmeleri yakından takip ettiğiklerini" belirterek, "ülkenin kaosa sürüklenmesini önlemek için kurumların ve devletin birliğinin korunması gerektiğini" vurguladı.
Mısır: 'Kurumlar korunmalı'
Mısır Dışişleri Bakanlığı, Suriye'deki tüm taraflara seslenerek devleti ve ulusal kurumları koruma çağrısında bulundu.
Dışişleri Bakanlığı, durumu büyük bir dikkatle takip ettiğini belirterek, Suriye halkına ve ülkenin egemenliğine ve birliğine desteğini vurguladı.
Fransa: 'Barbar devlet düştü'
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Esad'ın devrilmesi haberini memnuniyetle karşıladı ve Fransa'nın Ortadoğu'daki herkesin güvenliğine bağlı kalmaya devam edeceğini söyledi.
X'te paylaştığı bir gönderide Macron, "Barbar devlet düştü. Sonunda. Suriye halkına, cesaretlerine, sabırlarına saygılarımı sunuyorum. Bu belirsizlik anında onlara barış, özgürlük ve birlik diliyorum," dedi.
Almanya: 'İyi bir haber'
The Guardian'ın aktardığına göre Almanya Başbakanı Olaf Scholz, "Beşar Esad kendi halkına acımasızca zulmetti, onun sorumluluğunda sayısız cana kıyıldı ve birçok insanı Suriye'den kaçmaya zorladı, bunların çoğu Almanya'ya geldi. Suriye halkı korkunç acılar çekti. Bu nedenle Esad'ın Suriye'deki yönetiminin sonu iyi bir haber," dedi.
"Şimdi önemli olan, Suriye'de kanun ve düzenin hızla yeniden sağlanmasıdır. Tüm dini topluluklar, tüm azınlıklar şimdi ve gelecekte korumadan yararlanmalıdır. BM Güvenlik Konseyi Kararı 2254 uyarınca Suriye'deki çatışmaya siyasi bir çözüm hala mümkündür."