Ukrayna Cumhurbaşkanı, böyle bir adımın NATO'ya üyelikle sonuçlanabileceğini düşünüyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Rusya ile neredeyse üç yıldır süren savaşı sona erdirmeye yönelik geniş çaplı bir çabanın parçası olarak ülkenin güvenliğini garanti altına almak için Batılı birliklerin Ukrayna'da konuşlandırılmasına açık olduğunu söyledi.
Zelenskiy Telegram kanalında yaptığı paylaşımda, böyle bir hamlenin Ukrayna'nın NATO'ya katılmasıyla sonuçlanabileceğini belirtti.
Ukraynalı lider, “Ancak bundan önce, Ukrayna'nın ne zaman Avrupa Birliği'nde ve ne zaman NATO'da olacağına dair net bir anlayışa sahip olmalıyız,” dedi.
Zelenskiy'nin önerileri, Rusya'nın çatışmalarda üstünlük sağladığı bir dönemde, Avrupa'nın II. Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşadığı en büyük çatışmayı sona erdirmenin bir yolunu bulmaya yönelik uluslararası çabaların ortasında hassas bir diplomatik yola giriyor.
Seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump, bir ateşkes sağlama arayışında olduğunu belirtmiş ve cumartesi günü Paris’te Zelenskiy ile bir araya gelmişti.
Ancak Zelenskiy, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunda hâlâ görevde olan ABD Başkanı Joe Biden ile görüşeceğini, çünkü Trump’ın henüz “yasal haklara” sahip olmadığını söyledi.
Trump ise New York Post’a Pazar günü verdiği demeçte Zelenskiy’nin ateşkes istediğini belirtmişti: “Barış istiyor. Detayları konuşmadık.”
Trump ayrıca, Rus güçlerinin Ukrayna’da ağır kayıplar verdiğini ifade ederek, “Bu saçma savaşı bitirmenin bir konseptini oluşturuyorum,” demişti.
Ukrayna’nın 32 üyeli NATO askeri ittifakına katılma ihtimali, Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlattığı tam kapsamlı işgalden bu yana derin tartışmalara neden oldu.
Temmuz ayında Washington’da yapılan NATO zirvesinde, Ukrayna’nın “geri dönülmez” bir şekilde üyelik yolunda olduğu ilan edilmiş, ancak ittifaka davet etmekten kaçınılmıştı.
ABD ve Almanya, Ukrayna’nın Rusya ile savaş halindeyken NATO’ya katılmasına karşı çıkıyor.
Engellerden biri, Ukrayna’nın sınırlarının net bir şekilde belirlenmesi gerektiği görüşüydü. Bu, ittifakın karşılıklı savunma paktının nerede devreye gireceği konusunda karışıklığı önlemek için önemli görülüyor. Nitekim Ukrayna topraklarının yaklaşık beşte biri işgal altında.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, geçen Şubat ayında Ukrayna’da Batılı askerlerin konuşlandırılması fikrini ortaya atmıştı. Ancak bu, Batılı liderlerin silah tedarikine ve bunların kullanım izinlerine sınır koymasına neden olan aynı tırmanma endişelerini beraberinde getirdi.
Avrupa’nın askeri açıdan güçlü ülkeleri Almanya ve Polonya, Ukrayna’ya asker göndermeyeceklerini açıkladı. Macron, hangi ülkelerin asker göndermeyi düşündüğü konusunda detay vermekten kaçınarak, “stratejik bir belirsizliği” tercih ettiğini söyledi.
Ukrayna güçleri, Donetsk bölgesine odaklanan ve aylardır devam eden bir Rus saldırısını savuşturuyor.
Zelenskiy, X platformunda yaptığı paylaşımda, sadece geçen hafta Rusya’nın Ukrayna’ya yaklaşık 500 güçlü güdümlü bomba, 400’den fazla drone ve yaklaşık 20 farklı türde füze fırlattığını belirtti.
Ukrayna lideri, “Bu savaşı bitirmeyi en çok Ukrayna’nın istediğine şüphe yok. Diplomatik bir çözüm hayat kurtarır ve bunu istiyoruz,” dedi.
Zelenskiy ayrıca, ABD’nin son askeri yardımı olan yaklaşık 1 milyar dolar (34,8 milyar Türk Lirası) için Başkan Biden’a teşekkür etti.
Trump’ın askeri desteği sürdürüp sürdürmeyeceği konusundaki şüphelerle birlikte Biden yönetimi, bu yılın başlarında kabul edilen büyük bir dış yardım paketinden kalan her doları harcayarak Ukrayna’yı en güçlü pozisyona taşımaya çalışıyor.
Bu arada, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’un yaklaşan seçimdeki rakibi Friedrich Merz, Almanya’da Ukrayna’ya askeri yardımın devam etmesi konusunda “temel bir uzlaşı” olduğunu söyledi.
Zelenskiy ile görüşen Merz, Fransa, Birleşik Krallık ve ABD’nin mevcut Alman hükümetinden farklı bir pozisyona sahip olduğunu ifade etti.
Rusya, ilk olarak 2014 yılında Ukrayna'nın Karadeniz kıyısındaki Kırım yarımadasını işgal etmişti.
Kırım'ın işgalinden kısa sonra, Donbas'ta yer alan, nüfusu etnik Rus ağırlıklı olan Luhansk ve Donetsk oblastları da Rusya'nın desteğiyle Ukrayna yönetimine savaş açmış ve tanınmayan iki cumhuriyet kurmuştu. Sonrasında Rusya, Ukrayna işgali kapsamında bu iki cumhuriyeti de ilhak etmişti.
2022 yılının şubat ayına gelindiğinde ise Rusya, Ukrayna'nın "Nazilerden arındırılması gerektiğini" öne sürerek ülkeye karşı geniş çaplı bir işgal başlatmıştı. Bilhassa Ukrayna'nın doğusunda çatışmalar hala sürüyor.