Üst düzey bir Komisyon yetkilisi Pazartesi günü yaptığı açıklamada, AB'nin savunma konusunda 'güçlü bir transatlantik ortaklık' sözü vereceğini ancak yabancı tedarikçilere olan bağımlılığın uzun vadede kaçınılmaz olarak ele alınması gerekeceğini söyledi.
REKLAM
AB Komisyonu'nun Savunma ve Uzaydan sorumlu üyesi Andrius Kubilius Salı günü yaptığı açıklamada, yeni Komisyon'un, özellikle güvenlik ve savunma konularında, Trump yönetimiyle daha fazla iş birliği ve diyalog içinde olmayı beklediğini, ancak uzun vadede bloğun bağımlılığını azaltmaya odaklanacağını söyledi.
Avrupa Parlamentosu'nda Amerikan Ticaret Odası tarafından düzenlenen bir etkinlikte konuşan Kubilius, "Otoriter düşmanlar birleşiyorsa - Rusya, İran, Kuzey Kore ve Çin'i kastederek - demokrasiler de birleşmelidir" dedi.
Eski Litvanya Başbakanı, hem ABD gibi AB üyesi olmayan tedarikçilerin kilit rol oynayacağı kısa vadede hem de sektörün kabiliyetlerini, yatırımlarını ve yabancı tedarikçilerden bağımsızlığını daha da arttırmadan önce garantiler talep edeceği uzun vadede, Avrupa'nın savunma sanayinde "Büyük Patlama (Big Bang)" niteliğinde bir revizyona ihtiyaç olduğunu belirtti.
Avrupa Havacılık, Güvenlik ve Savunma Sanayii'ne (ASD) göre, Şubat 2022 ile 2023 ortaları arasında, AB savunma sektörü için kamuya açıklanan yeni siparişlerin yüzde 75'i Avrupa dışından geldi.
Savunma sanayi politikası birimi başkanı Guillaume de La Brosse, AB yönetiminin savunma sanayi bağımlılığını bir sorun olarak kabul ettiğini ve savunma alanında "güçlü bir transatlantik ortaklık" sağlamaya kararlı olduğunu belirterek, bu dengesizliğin eninde sonunda giderilmesi gerekeceğini söyledi.
"Gerçekten yapmamız gereken şey uzun vadede bağımlılıklarımızı azaltmaktır. Vergi mükelleflerimize savunmaya yaptığımız büyük yatırımları bu şekilde haklı gösterebiliriz," diyor de La Brosse.
Ancak kısa vadede, Konsey'deki üye devletler üçüncü ülkelerin yeni AB fonlarına erişimi için koşulların ne kadar katı olması gerektiği konusunda hala bölünmüş durumda; Polonya ve Hollanda gibi ülkeler yabancı savunma şirketlerinin AB fonlarına erişimi için daha fazla esneklik getirilmesini istiyor.
AB delegasyonları şu anda, önerilen 1.5 milyar euroluk (55 milyar Türk Lirası) Avrupa Savunma Sanayi Programı'ndan (EDIP) fon alabilmek için savunma projelerinin bileşenlerinin en az yüzde 65'inin blok içinden temin edilmesini şart koşmak üzere müzakereler yürütüyor.
Euronews'e konuşan üst düzey bir AB diplomatı, Macaristan dönem başkanlığının EDIP konusunda yıl sonuna kadar bir anlaşmaya varmaya kararlı olduğunu ve büyükelçilerin yarın dosyayı tekrar görüşeceklerini söyledi.
Programın uygunluk kriterleri noktasında üye ülkeler arasında yaşanan gerilime rağmen üst düzey AB yetkilisi Komisyon'un korumacı bir tutum sergilemediği konusunda kararlı.
"Kale inşa etmiyoruz. Üye devletlerin tedarik politikalarına bir etkimiz yok. Üye devletler hala istedikleri şekilde tedarik yapmakta özgürler," dedi Brosse.
Eylül ayı sonlarında aralarında Leonardo, SAAB, Airbus, Rheinmetall ve Indra'nın da bulunduğu Avrupa'dan 28 savunma şirketi, üye ülkelere bir pozisyon belgesi göndererek AB mali desteğinin yerel sektöre yönelik olmasını talep etti.
Finansmanın en az yüzde 65'inin blok içinden gelen ürünlerle sınırlandırılmasını isterken, Fransız şirketleri bu rakamın yüzde 80'e kadar çıkmasını talep etti.
İmzacılar, "Bu yaklaşım, üye devletlerin AB üyesi olmayan tedarikçilerden alım yapmasını ya da AB tarafından finanse edilen bu aracın çerçevesi dışında İngiltere gibi diğer benzer düşünen ortak olmayan Avrupalı ortaklarla işbirliği yapmasını engellemeyecektir" diye ekledi.