Karar, yüksek oranların iş faaliyetlerini engellediğini ve büyümeyi önlediğini söyleyen etkili iş dünyası temsilcilerinin eleştirilerine neden oldu.
REKLAM
Rusya Merkez Bankası, etkili iş dünyası liderlerinden gelen şiddetli tepkilere rağmen gösterge faiz oranını yüzde 21 gibi rekor bir seviyede tutacağını açıkladı.
Bu karar, Kremlin'in Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaş için yapılan askeri harcamaların körüklediği yüksek tüketici enflasyonuna rağmen alındı.
Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina bu hamleye gerekçe olarak, ekim ayında yapılan faiz artırımı nedeniyle şirketlere verilen kredilerin beklenenden daha fazla daraldığını ve bunun da gösterge faiz oranını mevcut rekor seviyesine getirdiğini açıkladı.
Merkez bankası bir sonraki toplantısında faiz artırımı olasılığını açık tuttu ve enflasyonun şu anki yüzde 9,5 seviyesinden gelecek yıl yıllık yüzde 4'e düşmesinin beklendiğini söyledi.
Fabrikalar, araçlardan giysilere kadar ordunun ihtiyaç duyduğu her şeyi üretirken, iş gücü açığı ücretleri artırıyor. Büyük askere alma ikramiyeleri de insanların banka hesaplarına harcamak için daha fazla ruble ekliyor ve tüm bunlar fiyatları artırıyor.
Ayrıca zayıf Rus rublesi, Batı'nın yaptırımlarının Avrupa ve ABD ile ekonomik ilişkileri bozmasından bu yana Rusya'nın en büyük ticaret ortağı haline gelen Çin'den ithal edilen otomobil ve tüketici elektroniği gibi malların fiyatlarının artmasına yol açtı.
Rusya'nın askeri harcamaları büyük ölçüde, Avrupa'dan Hindistan ve Çin'deki yeni müşterilere kayan ve Rus petrol satışlarına varil başına 57 euro fiyat sınırı getiren yaptırımlara daha az uymaya istekli olan petrol ihracatıyla sağlanıyor.
Eleştirmenler yüksek faiz oranlarının iş faaliyetlerini ve ekonomiyi frenlediğini söylüyor.
Yüksek faiz oranları enflasyonu düşürebilir ama aynı zamanda işletmelerin faaliyet göstermek ve yatırım yapmak için ihtiyaç duydukları krediyi almalarını da daha pahalı hale getirir.
Eleştirenler arasında devlet kontrolündeki savunma ve teknoloji şirketi Rostec'in başkanı Sergei Chemezov'un yanı sıra çelik patronu Alexei Mordashov da bulunuyor.
Karar, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i zor durumda bıraktı zira bu hamleyi eleştirenlerin çoğu Kremlin'in içinden geliyor.
Başkan ile merkez bankası arasındaki uyumsuzluk da giderek daha belirgin hale gelirken Putin eleştirileri kabul ederek, "Bazı uzmanlar merkez bankasının daha etkili olabileceğine ve bazı araçları daha erken kullanmaya başlayabileceğine inanıyor," dedi.
Centre for European Policy Analysis'de kıdemli araştırmacı olan Alexander Kolyandr, Putin'in ekonominin büyümesini sürdürmesi ve sosyal istikrarı sağlaması gerektiğini söylüyor. "Enflasyon, toplumda istikrar sağlamak için iyi bir reçete değil. Bunun da ötesinde, savaşını sürdürmesi gerekiyor ve devlette üç hedefi de (büyüme, istikrarlı fiyatlar ve askeri harcamalar) karşılayacak yeterli kaynak yok."
Kolyandr, Nabiullina'nın "iş insanlarından gelen baskıları pek umursamadığını" söylüyor. "Kendisi oldukça bağımsız ve arkasında Putin'in olduğunu biliyor. Ancak ekonominin genel olarak yavaşlaması kesinlikle bir rol oynadı."
Merkez bankası geçtiğimiz ay enflasyonu düşürmek için bankalara daha sıkı kredi standartları ve düzenleyici gereklilikler uygulamak gibi kredileri sıkılaştırmanın diğer yollarına yöneldi.
"Bunun başarılı olup olmadığını gelecek yıl göreceğiz. Ancak şimdilik Nabiullina'ya faiz oranını değiştirmeme, sanayicileri, politikacıları ve bizzat Başkan Putin'i memnun etme ve sadece oturup bekleme fırsatı verdi."
"Bence bir sonraki toplantıda faiz oranının yükselme ihtimali oldukça yüksek."
Ancak yüzde 9.3'lük enflasyon oranına rağmen Putin perşembe günü düzenlediği yıllık basın toplantısına ekonominin bu yıl yaklaşık yüzde 4 büyüme yolunda olduğunu söyleyerek başladı.
Enflasyon "endişe verici bir işaret" olsa da ücretlerin aynı oranda arttığını ve "genel olarak bu durumun istikrarlı ve güvenli olduğunu" da sözlerine ekledi.
Merkez Bankası bir sonraki politika toplantısını 14 Şubat 2025 tarihinde gerçekleştirecek.