Filistin Kurtuluş Örgütü'ne ait güvenlik güçleri, Batı Şeria'nın kuzeyindeki diğer Filistinli militan gruplara karşı baskı kurarak, 'kanun ve düzen' getirmek istediğini savunuyor.
REKLAM
Batı Şeria'daki Cenin mülteci kampından günlerdir silah sesleri yükseliyor. Ancak bu kez silahlı gruplarla karşı karşıya gelenler İsrail güçleri değil, Filistinli silahlı kişilerle çatışan Filistin Yönetimi güçleri.
İşgal altındaki toprakların bir bölümünü yöneten Filistin Yönetimi, bu ayın başlarında Filistinliler arasında son yılların en kötü silahlı çatışmalarından birine yol açan şaşırtıcı bir baskı yöneltti.
Filistin otoritesi, uzun zamandır militanlığın yuvası olan ve çok az kontrolünün olduğu bu bölgeye kanun ve düzen getirmek istediğini savunuyor.
Buradaki silahlı grupları kontrol altına alma becerisi Batı Şeria'nın çok ötesinde yankı bulacak.
Filistin Yönetimi, Gazze'deki savaş sona erdiğinde yönetimi devralmak için pozisyon almak istiyor.
Ancak pek çok Filistinlinin bu otoriteyi İsrail'in taşeronu olarak gördüğü bir dönemde Filistinlilerle yüzleşmek, toplumdaki bölünmeleri derinleştirme ihtimalini barındırıyor.
Sokaklarda çatışmalar sürüyor ve en az 5 kişi öldü
Bu ayın başlarında Filistin Yönetimi'ne bağlı güvenlik güçleri, Filistinli militanların kalelerinden biri olan Cenin mülteci kampına baskın düzenleyerek silahlı gruplara karşı bir baskı süreci başlattı.
Kampın sokaklarında çatışmalar şiddetlendi ve zırhlı araçların devriye gezdiği görüldü.
Birleşmiş Milletler'e (BM) göre Filistinli güvenlik güçleri bir hastanenin bir bölümünü ele geçirerek burayı üs olarak kullandı ve içeriden ateş açtı.
Filistinli güçlere göre Filistin İslami Cihat örgütünden en az bir militan ve aralarında Çarşamba günü öldüğü açıklanan istihbarat servisinden bir yüzbaşının da bulunduğu üç güvenlik gücü mensubu öldürüldü. Yaklaşık 50 kişi tutuklandı.
Olaya karışmayan en az iki sivil öldü ve bazıları da yaralandı. Çatışmalar, BM'nin Filistinli mültecilere yönelik ana ajansı UNRWA'nın hizmetlerini askıya almasına yol açtı.
Şiddet olayları, Filistinlilerin sağlık ve diğer temel hizmetlere güvenli erişimini de sekteye uğrattı. Ayrıca İsrail'in daha önce kampa düzenlediği baskınlarda tahrip edilen hizmetlerin onarılmasını da zorlaştırdı.
Cenin mülteci kampı açıkladı
Batı Şeria'nın kuzeyinde yer alan mülteci kampı Cenin, İsrail'in kuruluşuna yol açan 1948 savaşında aileleri yerinden edilen Filistinlilere ev sahipliği yapıyor.
Cenin mülteci kampı, uzun zamandır Filistinli militanların merkezi ve İsrail'e karşı silahlı mücadelenin kalesi oldu.
Militan gruplar olan Filistin İslami Cihat Örgütü ve Hamas, Cenin'de serbestçe faaliyet gösteriyor. Bölgedeki sokaklar, öldürülen savaşçıların Filistin mücadelesinin şehitleri olarak tasvir edildiği posterlerle kaplı.
İsrail ile 1990'larda yapılan geçici barış anlaşmaları çerçevesinde Batı Şeria'daki başlıca Filistin nüfus merkezlerini yöneten Filistin Yönetimi ise Cenin'de çok varlık gösteremiyor.
Birçok kişi Filistin Yönetimi güçlerine şüpheyle bakıyor ve İsrail'in Filistinlilere yönelik baskılarını kolaylaştıran güvenlik koordinasyonu nedeniyle İsrail'in çıkarlarına hizmet ettiklerini düşünüyor.
Mülteci kampı ve bitişiğindeki Cenin şehri uzun zamandır İsrail'in militanları yok etmek için hedef aldığı yerler arasında gösteriliyor.
Batı Şeria'da bir şiddet dalgasına yol açan Gazze'deki İsrail-Hamas savaşının başlamasından bu yana Cenin'e birçok kez baskın yapıp, hava saldırısı düzenleyen İsrail, onlarca kişinin ölümüne ve ağır yıkıma yol açtı.
Filistinli sağlık yetkilileri İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Batı Şeria'da düzenlediği baskınlarda 800'den fazla Filistinlinin öldüğünü söylüyor.
İsrail bunların çoğunun militan olduğunu iddia ederken, çatışmalara karışmayan birçok insan da öldürüldü.
Filistin Yönetimi'nin baskısı savaş sonrası Gazze ile bağlantılı
Filistin güvenlik güçleri sözcüsü Tuğgeneral Anwar Rajab'a göre baskın kanun ve düzeni sağlamak, barış ve güvenliği yeniden tesis etmek amacını taşıyor.
Sözcü Rajab, birliklerin 'kaos ve anarşi' yaratmaya çalışan İran destekli grupları “ortadan kaldırmaya” odaklandığını da sözlerine ekledi. Güvenlik güçlerine göre bu hedeflere ulaşıldığında baskın sona erecek.
Ancak baskın aynı zamanda Filistin Yönetimi'nin huzursuz bir bölgede düzen ve güvenliği sağlama becerisine de ışık tutuyor.
Savaş sonrası Gazze'yi kimin yöneteceğine dair net bir vizyonun olmadığı bir ortamda yapılan operasyonlar, otoritenin Filistin bölgesini yönetmek için gerekenlere sahip olduğu konusunda şüphe duyanları ikna edebilir.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Hamas ile İsrail arasındaki savaştan sonra Gazze Şeridi'ni yönetmek üzere siyasi açıdan bağımsız teknokratlardan oluşan bir hükümet veya komite kurulmasını öngören bir anlaşma yapmayı düşünüyor.
ABD'de Joe Biden yönetimi, 'rehabilite edilmiş' bir Filistin Yönetimi'ni savaş sonrası Gazze'yi yönetmek ve güvenliğini sağlamak için en iyi seçenek olarak görüyor.
Yıllarca Filistin güvenlik güçlerinin eğitimine büyük yatırımlar yapan ABD, Filistin yönetimini 2007'de Hamas tarafından bozguna uğratıldıktan sonra Gazze'ye yeniden girebilecek ve Hamas'ın yerine geçebilecek en uygun seçenek olarak görüyor.
İsrail, Filistin Yönetimi'nin Hamas'ı kontrol altına alamayacak kadar zayıf olduğunu düşünerek bu fikri reddediyor ve Gazze üzerinde açık uçlu güvenlik kontrolünü sürdüreceğini söylüyor.
ABD Başkanı seçilen Donald Trump yönetimi savaş sonrası Gazze'ye ilişkin düşüncelerini henüz ortaya koymadı ancak Trump'ın ilk dönemi İsrail'in tutumunu büyük ölçüde destekliyordu.
Filistinliler için baskın, kendi içlerindeki bölünmeleri vurguluyor
Filistinliler kendi toplumları içindeki bölünmelere yabancı değiller; Hamas ile Mahmud Abbas'ın El Fetih partisi arasındaki ayrılık en belirgin olanı.
Hamas, El Fetih'i bölgeden çıkarmadan önce taraflar Gazze'de kanlı sokak savaşları yaptı ve o zamandan beri uzlaşmayı başaramadı.
O zamandan bu yana El Fetih'in hakimiyetindeki Filistin Yönetimi, çoğu zaman İsrail'in de yardımıyla Hamas'ın Batı Şeria'daki etkisini azaltmaya çalıştı.
Yıllardır süren iç çekişmelerden dolayı sarsılan Filistinliler genel grevler ve birlik çağrısı yapan protestolar düzenledi.
Ancak bu baskın, Filistin Yönetimi'nin İsrail'in işini kolaylaştıran bir kurum olarak algılanmasına neden olabilir ve Gazze'yi yeniden etkin bir şekilde yönetmesi yönündeki halk desteğini zayıflatabilir.