ABD Başkanı Donald Trump, televizyonda canlı yayınlanan eşi benzeri görülmemiş bir tartışmada Ukraynalı mevkidaşına "müteşekkir olması" gerektiğini söyledi. Volodimir Zelenskiy'yi "saygısız" olmakla ve "III. Dünya Savaşı üzerine kumar oynamakla" suçladı.
Washington ve Kiev arasında haftalardır süren yoğun planlamalar ve açıklamaların ardından ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna Lideri Volodimir Zelenskiy'nin ilk görüşmesi için beklentiler yükseldi.
Ancak Cuma günü başlayan görüşme, televizyonda canlı yayında hararetli bir tartışmaya dönüştü.
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Zelenskiy'e Ukrayna'nın savaşmaya devam etmek için yeterli sayıda insana sahip olmadığını söylediğinde görüşmenin tonu değişti ve daha az diplomatik bir hal aldı.
Ukrayna Lideri ise JD Vance'in Ukrayna'ya gelmediğini ve bunu söyleyemeyeceğini savunarak, "Gel ve gör," dedi.
Bu andan itibaren işler giderek kızışmaya başladı.
Zelenskiy, Kiev'in ısrar ettiği güvenlik garantilerine duyulan ihtiyacı vurguladı. Trump ise Zelenskiy'nin sözünü keserek ABD'nin Ukrayna'ya için halihazırda yaptıklarına "minnettar olmasını" söyledi.
Trump, "Daha müteşekkir olmalısınız. Elinizde kart yok. Bizimle birlikte kartlarınız oluyor. Ama biz olmadan, hiç kartınız yok," dedi.
"Ülkenizin başı büyük belada" diye devam eden ABD Başkanı, "Bunu kazanamazsınız," diye ekledi.
ABD'nin askeri yardımı sayesinde Ukrayna'nın üç yıldır kendini savunabildiğini yineleyen Trump, "Eğer askeri teçhizatımız olmasaydı bu savaş iki haftada biterdi," ifadelerini kullandı.
Zelenskiy ise "Putin'den duyduğum kadarıyla üç gün içinde," diye karşılık verdi.
'Sadece teşekkür et'
JD Vance de ayrıca Ukrayna liderine "sadece teşekkür etmesini" söyledi ve Zelenskiy'i saygısızlıkla suçladı.
"Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) ve ülkenizi kurtarmaya çalışan başkana birkaç takdir sözcüğü söyleyin."
İki liderin görüşmenin ardından yapması planlanan basın toplantısı da iptal edildi ve Zelenskiy ani biçimde Beyaz Saray'ı terk etti.
Öte yandan Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Ukrayna lideri Zelenskiy'nin Trump ve müttefikleriyle artan gerginliği nedeniyle, Ukrayna liderinden ABD büyükelçisini görevden almasını istedi.
Ziyaretin ardından Johnson, Ukrayna'nın ABD büyükelçisi Oksana Markarova'nın derhal görevden alınmasını talep eden bir mektup göndererek, büyükelçiyi ABD Başkanlık Seçimleri'ne müdahale etmekle suçladı. Zelenskiy'nin Ekim ayında ABD'ye yaptığı ziyareti "Demokratlara yardım etmek için tasarlanmış partizan bir kampanya etkinliği" olarak nitelendirdi.
Zelenskiy geçen sonbaharda Pensilvanya'daki bir mühimmat fabrikasını ziyaret etmişti. Zelenskiy, Rusya'ya karşı savaşta en çok ihtiyaç duyulan mühimmatlardan birini üreten bu fabrikayı gezerek çalışanlara teşekkür etmişti.
Louisiana temsilcisi Cumhuriyetçi, "Tesis, siyasi açıdan çekişmeli bir eyaletteydi, Kamala Harris'in en üst düzey siyasi vekili tarafından yönetiliyordu ve tek bir Cumhuriyetçi bile davet edilmemişti," diye yazdı.
'Putin benimle çok zor zamanlar geçirdi'
Trump-Zelenskiy görüşmesi sırasında gazetecilerden biri, Rusya'nın ateşkesi ihlal etmesi halinde ABD'nin ne yapacağını sordu.
Trump, "Ya bir şey olursa? Ya tam şu anda kafanıza bir bomba düşerse? Ya ateşkesi bozarlarsa? Bilmiyorum. (Eski ABD Başkanı Joe) Biden döneminde bozdular, çünkü ona saygı duymuyorlardı. (Eski ABD Başkanı Barack) Obama'ya saygı duymuyorlardı. Bana saygı duyuyorlar," diye cevapladı.
Görevdeki ABD Başkanı ayrıca, 2016 ABD seçimlerinde Rus müdahalesine ilişkin şüpheleri ve Biden'ın oğlu Hunter Biden'a yönelik soruşturmayı da gündeme getirdi.
Trump, 2016 ABD seçimlerine yönelik Rus müdahalesiyle ilgili soruşturmaya atıfta bulunarak, "Size söyleyeyim, Putin benimle çok şey yaşadı. Kendisini ve Rusya'yı kullandıkları sahte bir cadı avına çıktılar. Rusya, Rusya, Rusya," diye ekledi.
Trump, Hunter Biden'a ait dizüstü bilgisayarı da hatırlattı; bu dizüstü bilgisayardaki veriler daha sonra medya tarafından Biden ailesinin yolsuzluk iddialarının kanıtı olarak gösterilmişti.
"Ve sonra dediler ki, 'Ah, cehennemden gelen dizüstü bilgisayar Rusya tarafından yapıldı'. Bütün bunlar bir dolandırıcılıktı ve o (Putin) buna katlanmak zorundaydı. Bütün bunlarla suçlanıyordu."
"Söyleyebileceğim tek şey şu: Obama ve Bush ile anlaşmaları bozmuş olabilirler ve Biden ile de bozmuş olabilirler. Belki de sadece bozmuştur, ne olduğunu bilmiyorum. Ama benimle bozmadı. Bir anlaşma yapmak istiyor."
Trump'ın, 2019'daki ilk başkanlık döneminde Ukrayna lideriyle yaptığı bir telefon görüşmesi nedeniyle görevden azli istenmişti. Görüşme sırasında Trump'ın Zelenskiy'den başlıca siyasi rakibi Joe Biden ve oğlu hakkında bir soruşturma açılmasını istediği iddia edilmişti.
Bazı yetkililer, Trump'ın Ukrayna hükümetinin Biden'ları soruşturması talebi nedeniyle Ukrayna'ya yapılan yardımı geciktirdiğini savunuyor.