Beyaz Saray, Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeyi amaçlayan Avrupa güdümlü bir girişimi desteklediğini ifade etti, ancak ABD'nin önerilen planda nasıl bir rol oynayacağını belirtmekten kaçındı.
REKLAM
ABD Başkanı Donald Trump bir kez daha Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy'i hedef alarak Rusya ile bir barış anlaşması müzakere etme konusundaki isteksizliğini eleştirdi.
Tayvanlı dev çip firması TSMC'nin ABD'de 100 milyar dolarlık (3,6 trilyon TL) yatırım yapacağını duyurduğu Beyaz Saray'da düzenlenen basın toplantısında konuşan Trump, Zelenskiy'nin istekli olması halinde böyle bir anlaşmanın hızlı bir şekilde sağlanabileceğini ifade etti.
Trump ayrıca Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın müzakerelere katılmayı reddetmesinin nihayetinde kendisinin düşüşüne yol açabileceğini ima ederek, "Eğer birisi anlaşma yapmak istemiyorsa, çok uzun süre ortalıkta kalamayacaktır," dedi.
Bu arada Zelenskiy, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e güvenme konusunda şüphelerini dile getirdi ve herhangi bir ateşkesin ABD ve Avrupa'dan güvenlik garantileri içermesi gerektiğinde ısrar etti.
Zelenskiy ayrıca çatışmanın sona ermesinin hâlâ "çok ama çok uzakta" olduğunu öne sürdü ki ABD Başkanı da Truth Social'da yaptığı bir paylaşımda bunu "olabilecek en kötü" şey olarak nitelendirdi.
Trump ve Zelenskiy arasındaki ilişki, Beyaz Saray'da Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance'in Zelenskiy'yi ABD'nin Ukrayna'ya verdiği desteği yeterince takdir etmediği için azarladığı çekişmeli bir toplantının ardından gerildi.
Trump'ın Kongre'de yapacağı konuşmada, nadir toprak minerallerini içeren ABD-Ukrayna anlaşmasının geleceğini değinmesi bekleniyor.
Daha önce Cumhurbaşkanı Zelenskiy'nin takdir etmediğini gerekçe göstererek Ukrayna ile anlaşmayı imzalamayı reddeden Trump, anlaşmayı "harika" olarak tanımlamaya devam etti. Salı günü yapacağı konuşmada daha fazla ayrıntı vermesi bekleniyor.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy ile yaptığı telefon görüşmesinde İngiltere'nin Avrupa'yı savunmasını güçlendirmeye teşvik etme çabalarından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, ABD'nin Rusya-Ukrayna çatışmasını sona erdirmek için müzakere etmeye kararlı olduğu konusunda İngiliz yetkililere güvence verdi.
Tırmanan ticari gerilimler
Başkan Trump ayrıca ABD'nin Salı gününden itibaren hem Kanada hem de Meksika'dan yapılan ithalata yüzde 25 gümrük vergisi uygulamaya başlayacağını açıkladı.
Duyuru, enflasyonu şiddetlendirebilecek ve ekonomik büyümeyi yavaşlatabilecek yeni bir Kuzey Amerika ticaret çatışması potansiyeline ilişkin endişeleri arttırdı.
Beyaz Saray'ın Roosevelt Salonu'nda gazetecilere konuşan Trump, "Yarın, Kanada ve Meksika'ya yüzde 25 gümrük vergisi başlayacak," dedi. Trump bu gümrük vergilerinin her iki ülkeye de fentanil kaçakçılığı ve yasa dışı göçe karşı daha güçlü adımlar atmaları yönünde baskı yapmak için gerekli olduğunu da sözlerine ekledi.
Trump ayrıca Çin'in ABD'ye devam eden fentanil ihracatına bir yanıt olarak tüm Çin ithalatına uygulanan gümrük vergilerini yüzde 10'dan yüzde 20'ye çıkarma planını yineledi. Trump, Çin'i devam eden yasa dışı uyuşturucu krizini ele almak için yeterli adım atmamakla eleştirdi.
Trump ayrıca gümrük vergilerinin, ticaret dengesizliklerini ele almak ve üretimin ABD'ye taşınmasını teşvik etmek için daha geniş gündeminin bir parçası olduğunu belirtti.
Duyuru kısa sürede borsada türbülansa neden oldu ve S&P 500 endeksi, pazartesi öğleden sonraki işlemlerde yüzde 2 düştü.
Bu hamle, Trump'ın hedefleri doğrultusunda almaya istekli olduğu siyasi ve ekonomik risklerin altını çizerken, bu tarifeler daha yüksek enflasyona ve Kanada ve Meksika ile uzun süredir devam eden ticari ilişkilerin potansiyel olarak bozulmasına yol açabilir.
Trump daha önce Meksika ve Kanada'ya taviz vermeleri için bir aylık bir erteleme süresi tanımıştı, ancak şimdi müzakereye yer olmadığını ilan ederek her iki ülkeye yönelik yeni gümrük vergilerinin devam edeceğinin sinyalini verdi.
Petrol ve elektrik gibi Kanada enerji ürünleri de yüzde 10'luk bir gümrük vergisiyle karşı karşıya kalacak.
Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly, Kanada'nın 155 milyar dolar (5,6 trilyon TL) değerinde kendi gümrük vergileriyle misilleme yapmaya hazır olduğunu vurgulayarak karşılık verdi.
Bakan, ABD'nin planını uygulamaya koyması halinde Kanada'nın 30 milyar dolar (1 trilyon TL) tutarındaki ilk tur gümrük vergilerinin uygulanacağını belirtti.
Meksika'nın hâlâ Trump'ın kararını beklediğini söyleyen Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, "Bu ABD hükümetine, ABD başkanına bağlı bir karar. Onun kararı ne olursa olsun, biz de kararlarımızı vereceğiz ve Meksika'da bir plan ve birliktelik var," diye konuştu.
Meksika, Trump'ın taleplerine uyuşturucu kaçakçılığı ve yasa dışı göçle mücadele için 10.000 Ulusal Muhafız askeri konuşlandırarak yanıt vermişti.
Kanada ise, ABD'deki fentanil krizinde nispeten sınırlı bir rolü olmasına rağmen, bir fentanil temsilcisi atadı.