Paskalya’dan önceki Cumartesi günü, binlerce Hristiyan 'Kutsal Ateş' olarak bilinen asırlık ayin için Kutsal Kabir Kilisesi’nde toplanıyor.
REKLAM
Ellerinde yanmamış mumlarla, Hz. İsa’nın çarmıha gerildiği ve gömüldüğü yere inşa edildiğine inanılan, 12. yüzyıldan kalma bu görkemli bazilikayı dolduruyorlar. Neredeyse zifiri karanlıkta, Yunan Patriği, Kutsal Mezar Şapeli’ne (Holy Edicule) giriyor ve iki yanan mumla dışarı çıkıyor.
Alev, bir mumdan diğerine aktarılıyor; böylece ışık, rotundadaki karanlığa üstün geliyor. Daha sonra bu alev, dünyanın dört bir yanındaki Ortodoks cemaatlerine ulaştırılıyor.
Ortodoks Hristiyanlar, bu ışığın mucizevi şekilde Hz. İsa’nın mezarının bulunduğuna inanılan Kutsal Mezar Şapeli’nde kendiliğinden ortaya çıktığına inanıyor. Ancak Orta Çağ’dan bu yana bazı şüpheciler, bunu halkı etkilemeye yönelik bir “panayır hilesi” olarak görüyor.
Görüşler ne olursa olsun, en az 1.200 yıldır süregelen bu ayin, gerçekten büyüleyici bir manzara sunuyor.
Ancak geçmişte güvenlik endişelerine de yol açtı. 1834 yılında, kilisenin karanlıklarında çıkan panik sırasında büyük bir izdiham yaşandı. Tarihçi Simon Sebag Montefiore’nin Kudüs tarihine göre, dönemin Kutsal Topraklar yöneticisi ancak korumalarının kılıçla kalabalığı yararak onu dışarı çıkarması sayesinde kurtulabildi. Bu olayda yaklaşık 400 hacı, ezilme ya da boğulma sonucu yaşamını yitirdi.
Son yıllarda İsrail makamları, güvenlik gerekçesiyle katılımcı sayısını sınırlamaya çalışıyor. Ancak bu durum, Kudüs’ün kutsal mekânlarındaki hassas ve yazılı olmayan “statüko” dengesini bozduğu gerekçesiyle kilise liderlerinin tepkisini çekiyor.
Cumartesi günü de, binlerce hacı İsrail kontrol noktalarından geçerek kiliseye ulaşırken yoğun askeri varlık dikkat çekti. AP muhabirleri, bir adamın polis tarafından gözaltına alındığını, bazı kadınların ise kilise avlusuna alınmamaları üzerine güvenlik güçleriyle arbede yaşadığını aktardı.
Bazı ibadet edenler, İsrail’in Hamas’la 18 aydır süren savaşı nedeniyle bu yılki katılımın düşük olduğunu dile getirdi.
“Kilisede hacılardan çok polis var,” dedi Kutsal Kabir Kilisesi’nin anahtar bekçisi Adeeb Joude.
İsrail, 1967 yılındaki 'Altı Gün Savaşı'nda Doğu Kudüs’ü — Eski Şehir de dahil olmak üzere — ele geçirdi ve bölgeyi ilhak etti. Bu ilhak uluslararası toplum tarafından tanınmıyor. Filistinliler ise Doğu Kudüs’ü gelecekteki devletlerinin başkenti yapmak istiyor.
Eski Şehir, İsrailliler ile Filistinliler arasında, farklı dinlere mensup topluluklar arasında ve hatta aynı din içindeki farklı mezhepler arasında uzun süredir gerginliklere sahne oluyor. Kutsal Kabir Kilisesi’ndeki statükonun ihlal edildiği algısı, zaman zaman farklı mezheplerden rahipler arasında kavgaya bile dönüşüyor.
İsrail; Yahudi, Hristiyan ve Müslümanların ibadet özgürlüğünü sağladıklarını, kendilerinin Ortadoğu’da bir 'hoşgörü adası' olduğunu öne sürüyor.
Ancak son yıllarda, çoğunluğu Filistinli olan yerel Hristiyan topluluğuyla ilişkilerde gerginlik arttı. On yıllardır süren çatışmalar nedeniyle birçok kişi ekonomik nedenlerle yurt dışına göç etti ve topluluklarının nüfusu giderek azaldı.