Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy İstanbul ziyaretine hazırlanırken Kremlin, Vladimir Putin'in Perşembe günkü toplantıya katılıp katılmayacağı konusunda henüz bir açıklama yapmadı.
REKLAM
Dünya Moskova'dan gelecek haberleri beklerken Rusya, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukraynalı mevkidaşıyla Perşembe günü Türkiye'de yapacağı görüşmeye katılıp katılmayacağı konusunda açıklama yapmaktan kaçınıyor.
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Rusya'nın Ukrayna ile İstanbul'da yapılması beklenen barış görüşmeleri için temsilcisini Putin'in "gerekli görmesi halinde" açıklayacağını söyledi.
Peskov ayrıca Rusya Devlet Başkanı'nın toplantıya kendisinin mi katılacağını yoksa başka birini mi göndereceğini teyit etmedi.
Peskov'un tek söylediği "Rus tarafının İstanbul'daki görüşmeler için hazırlıklarını sürdürdüğü" oldu.
Bu arada Zelenskiy'nin Türkiye'ye şahsen gelmeye hazır olduğunu ve Moskova'dan cevap beklediğini bir kez daha tekrarlamasıyla Kiev de hazırlıklarını sürdürüyor.
"Moskova doğrudan görüşme önerisi konusunda bütün gün sessiz kaldı. Çok garip bir sessizlik" diyen Zelenskiy, pazartesi akşamı yaptığı açıklamada Rusya'nın öyle ya da böyle "bu savaşı sona erdirmek zorunda kalacağını" da sözlerine ekledi.
Zelenskiy, "Ne kadar erken olursa o kadar iyi. Öldürmeye devam etmenin bir anlamı yok," ifadelerini kullandı.
Ancak Zelenskiy'nin ofisi Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın Putin dışında başka bir yetkiliyle görüşmeyeceğinin sinyalini verdi.
Başkanlık danışmanı Mykhailo Podolyak, salı günü yaptığı açıklamada alt düzey temsilcilerle yapılacak herhangi bir görüşmenin anlamsız olacağını söyledi.
Podolyak, "Savaşa devam etme ya da savaşı durdurma kararını sadece Putin verebilir," dedi.
Podolyak bu konuya oldukça hakim bir isim. Moskova'nın 2022 başlarındaki geniş çaplı işgalinden sadece birkaç gün sonra Rusya ile Ukrayna arasındaki ilk görüşme girişiminde Ukrayna'yı temsil ediyordu.
'İstanbul 2022'
28 Şubat 2022'de, Moskova'nın geniş çaplı işgalinden dört gün sonra, Ukraynalı ve Rus yetkililer savaşa son vermek üzere ilk müzakere girişimi için masaya oturdular.
Zelenskiy'nin Minsk'teki mevkidaşı Aleksandr Lukaşenko ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından heyetler Ukrayna'nın Moskova'nın kilit müttefiki Belarus ile olan sınırında bir araya geldi.
Belarus'ta ve ardından internet üzerinden yapılan birkaç tur görüşmenin ardından heyetler 29 Mart 2022 tarihinde İstanbul'da bir araya geldi.
Ukrayna derhal ateşkes ve Rus güçlerinin topraklarından çekilmesi çağrısında bulundu.
Rusya ise Kremlin'in savaşın "temel nedenleri" olarak adlandırdığı ve Putin tarafından dile getirilen Ukrayna'yı işgal etme nedenleri üzerinde ısrar etti.
Moskova'ya göre bunlar arasında NATO'nun Doğu Avrupa'ya ve Rusya'nın sınırlarına doğru genişlememe taahhüdünü ihlal ettiği iddiası, Ukrayna hükümetinin etnik Ruslara karşı ayrımcılık yaptığı iddiası ve Putin'in Ukrayna'yı "denazifikasyon" olarak adlandırdığı durum gibi daha bulanık argümanlar yer alıyor.
Putin ve Rusya bugüne kadar bu iddiaların hiçbiri için kanıt sunamadı.
Şimdi Kremlin, yeni tur görüşmelerin Mart 2022'de tarafların kaldığı yerden devam etmesini istiyor.
İstanbul 2022 vs İstanbul 2025
Hafta sonu gece geç saatlerde medya kuruluşlarına hitap eden Putin, Rusya ve Ukrayna'nın 15 Mayıs 2022'de "Ukrayna'nın kesintiye uğrattığını" iddia ettiği doğrudan müzakerelere "yeniden başlamasını" önerdi.
Rusya başkanlık yardımcısı Yuriy Ushakov daha sonra Kremlin'in resmi pozisyonunu yineleyerek müzakerelerin "2022 görüşmelerindeki gelişmeleri" dikkate alması gerektiğini söyledi.
İstanbul 2022 anlaşma taslağı, ABD merkezli düşünce kuruluşu Savaş Çalışmaları Enstitüsü'nün (Institute for the Study of War) Ukrayna'nın tamamen teslim olmasıyla eşdeğer tuttuğu şartları içeriyordu.
Wall Street Journal ve New York Times'a göre, 2022 taslak protokolleri Ukrayna'nın NATO üyeliği hedefinden vazgeçmesini ve anayasasına Ukrayna'nın herhangi bir askeri ittifaka katılmasını, askeri anlaşmalar yapmasını ya da Ukrayna'da yabancı askeri personel, eğitmen veya silah sistemleri barındırmasını yasaklayacak bir tarafsızlık hükmü eklenmesini talep ediyordu.
Moskova ayrıca Rusya, ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Belarus'un anlaşmanın güvenlik garantörleri olmasını talep etti.
Rusya garantör devletlerden askeri yardım anlaşmaları da dâhil olmak üzere "Ukrayna'nın daimi tarafsızlığı ile bağdaşmayan uluslararası anlaşma ve sözleşmeleri feshetmelerini" talep etti.
Moskova ayrıca Ukrayna ordusunun 85 bin askerle sınırlandırılmasında ve Ukrayna füzelerinin 40 kilometre menzili aşmamasında ısrar etti ki bu da Rus kuvvetlerinin saldırı korkusu olmadan Ukrayna yakınlarına kritik sistemler ve malzemeler konuşlandırmasına olanak tanıyacaktı.
Üç yıl sonra, Rusya Ukrayna'daki stratejik hedeflerinin hiçbirini gerçekleştirememiş, hiçbir bölgesel başkenti ele geçirememiş ve 2014'teki ilk işgalinden bu yana işgal ettiği Luhansk ve Donetsk bölgelerinin idari sınırlarına bile ulaşamamış olmasına rağmen Moskova aynı taleplerde ısrar etmeye istekli görünüyor.