Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı Rafael Grossi, Viyana merkezli ajansın düzenlediği bir seminerde gazetecilerin karşısına çıktı.
Grossi, Rus birliklerinin Zaporijya Nükleer Santrali’ni kendi enerji şebekelerine bağlamak üzere yeni elektrik hatları inşa ettiklerine dair haberlerin ardından, önümüzdeki günlerde yeniden Kiev’e gideceğini Çarşamba günü açıkladı.
Euronews’e konuşan Grossi, “Önümüzdeki birkaç gün içinde tekrar Kiev’e ve belki de Rusya’ya da gideceğim,” dedi.
The New York Times'ın haberine göre, Rus güçleri Ukrayna’nın güneydoğusundaki geçici işgal altındaki topraklarda elektrik hatları inşa ediyor. Greenpeace’in topladığı kanıtlar ve uydu görüntüleri, Şubat 2025'ten bu yana Azak Denizi kıyısındaki işgal altındaki Mariupol ve Berdyansk şehirleri arasında yeni enerji hatları ve direklerin ortaya çıktığını gösteriyor.
Greenpeace’e göre bu, Moskova’nın Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan ve şu anda kapalı durumdaki Zaporijya Santrali’ni yeniden başlatma ve işletme niyetinde olduğunu kanıtlıyor. IAEA, bu olasılıktan endişe duyuyor.
Grossi, Euronews’e verdiği demeçte, “Cephe hattı hâlâ son derece hareketli, bu nedenle santralin görece yakınında askeri operasyonlar devam ediyor,” dedi.
“Bu durumdan endişeliyiz, takip ediyoruz. Bildiğiniz gibi, santralde sürekli bir varlığımız var. Bu konuda, özellikle Ruslarla, görüşmelerimizi sürdüreceğiz,” diyen Grossi, santralin yeniden çalıştırılması fikrinin "çok dikkatli değerlendirilmesi ve belki de kapsamlı bir güvenlik değerlendirmesi gerektiren bir konu" olduğunu vurguladı. “Bu, önümüzdeki günlerde onlarla ele alacağım konulardan biri,” diye ekledi.
ABD - İran görüşmeleri
Nisan ayında Tahran’ı ziyaret eden Arjantinli diplomat Grossi, ABD ile İran arasındaki görüşmeleri de yakından takip ettiğini söyledi. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile günlük temas halinde olduğunu belirten Grossi, yardımcılarından birinin bugün Tahran’da olduğunu ifade etti.
“Günün gelişmelerine göre bazen işler biraz daha iyi gidiyor gibi görünüyor,” diyen Grossi, ancak bazı günler ABD Başkanı Donald Trump’ın bir şey söylediğini, ardından İranlı yetkililerin buna başka bir yanıt verdiğini belirtti.
Grossi, olası bir ABD - İran anlaşmasının, güçlü IAEA denetimlerini de içermesi gerektiğini vurguladı. Ajansın yer almadığı bir anlaşmanın yalnızca “bir kâğıt parçası” olacağını yineledi.
Görüşmeleri olumlu bir gelişme olarak nitelendiren Grossi, İran’ın ilerleyen nükleer programına ilişkin ABD ile sürdürülen müzakereler için “Jüri hâlâ kararını vermedi,” dedi.
Trump yönetimi, İran’ın nükleer faaliyetlerine devam etmesini engellemek için şu anda görüşmeler yürütüyor. 2016 yılında, Trump yönetimi 2015 tarihli nükleer anlaşmadan çekilmişti.
BM Genel Sekreterliği adaylığı
Grossi’ye, görev süresi Aralık 2026’da sona erecek olan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in yerine geçmeye ilgi duyup duymadığı da soruldu.
Grossi bu soruya şu yanıtı verdi: “Dünyanın başka yerlerindeki meslektaşlarıma söylediğim şey şu: Bu konuyu ciddi şekilde değerlendiriyorum, evet. Ama şu an için buradayım ve bu konuşmadan da gördüğünüz gibi gündemim oldukça yoğun.”