Doğu Timor, Perşembe günü, Filipinler’de çoklu cinayet suçlamasıyla aranan eski bir milletvekilini sınır dışı etti. Hükümet, bu kişinin ulusal güvenlik tehdidi oluşturduğunu ve Güneydoğu Asya Uluslar Birliği’ne (ASEAN) üyelik öncesinde ülkenin imajına zarar verebileceğini açıkladı.
REKLAM
Eski Temsilciler Meclisi Üyesi Arnolfo Teves Jr., Çarşamba günü Doğu Timor’un başkenti Dili’de yetkililer tarafından gözaltına alındı. Manila’daki Dışişleri Bakanlığı tarafından pasaportunun iptal edilmesinin ardından hemen Filipinler’e sınır dışı edileceği bildirildi.
Teves, kelepçeli halde Doğu Timor polisi eşliğinde Filipinler Hava Kuvvetleri’ne ait bir uçağa götürülürken görüldü. Uçak, Perşembe öğleden sonra Dili’den havalandı.
Teves, iki yıldan uzun süredir Dili’de sığınmacı statüsündeydi ki bu durum iki Güneydoğu Asya ülkesi arasındaki ilişkileri germişti. Filipinler, uzun süredir Teves’in yargılanmak üzere ülkeye iade edilmesini talep ediyordu.
Filipinler Adalet Bakanlığı, Perşembe günü Doğu Timor’un kararını memnuniyetle karşıladı ve Teves’in iadesine yardımcı olmak üzere adalet ve göç yetkililerinden oluşan bir ekip görevlendirdiğini açıkladı.
Doğu Timor’dan yapılan açıklamada, Teves’in ülkedeki varlığının “kabul edilemez” olduğu ve iki yılı aşkın süredir orada kalmasının “iki devlet arasındaki ikili ilişkilerde rahatsız edici bir faktör” oluşturduğu belirtildi. Ayrıca, bu durumun iç güvenlik açısından da ciddi sonuçlar doğurabilecek “tehlikeli bir emsal” teşkil ettiği vurgulandı.
Ülkenin resmi adının kullanıldığı açıklamada, “Timor-Leste'nin uluslararası adaletten kaçan kişiler için bir sığınak olarak görülme algısı, sınırlarımızın bütünlüğünü ve sınır ötesi suçlarla mücadeledeki ortak çabalarımızı zayıflatmaktadır,” denildi.
Açıklamada ayrıca, “Timor-Leste’nin bu yıl ekim ayında ASEAN’a tam üyelik süreci tamamlanmak üzereyken, yargı, hukuk ve bölgesel istikrarı destekleme konusunda aktif iş birliği yapma sorumluluğu daha da artmıştır,” ifadelerine yer verildi.
Doğu Timor Devlet Başkanı Jose Ramos-Horta, eylül ayında Dili’de Associated Press’e verdiği röportajda, Teves’in ülkede kalmasının “hukuken mümkün olmadığını” ve sığınma talebinin reddedilmesinin ardından büyük olasılıkla Filipinler’e geri gönderileceğini söylemişti.
Filipin hükümeti, Mart 2023’te Negros Oriental Valisi Roel Degamo’nun ve aralarında sağlık yardımı almaya gelen yoksul köylülerin de bulunduğu birkaç kişinin öldürülmesiyle bağlantılı olarak Teves’i arıyordu. Saldırganlar, askeri kamuflaj ve vücut zırhı giyerek, merkezi Filipinler’deki Degamo’nun evine saldırı tüfekleriyle baskın düzenlemişti. Güvenlik kameralarıyla kaydedilen bu saldırıda en az 17 kişi de yaralanmıştı.
Teves, bu cinayetlerle ilgisi olduğunu reddetti. O dönem valiyi destekleyen Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr., saldırıyı “tamamen siyasi” olarak tanımlamıştı.
Asya’nın en genç ülkesi olan Doğu Timor, Filipinler ve diğer dokuz ülkenin üyesi olduğu ASEAN’a katılma sürecinde. Şu anda ASEAN’da gözlemci statüsündeler.
Teves’in Doğu Timor’a yaptığı ilk sığınma başvurusu reddedildi, ancak bu karara itiraz etti. Mart 2024’te Dili’de bir golf antrenman sahasında oynarken gözaltına alındı fakat göçmenlik bürosu yetkilileri tarafından çarşamba günü yeniden yakalanmadan önce nasıl serbest kaldığı net olarak bilinmiyor.