Sanatçı Diane Prince bu eseri 1995’te, hükümetin Maorilere yönelik toprak iadesi ve tazminat sınırlarını belirleyen bir politikasına tepki olarak yaratmıştı. Eser o dönem yine tepkiler üzerine kaldırılmıştı.
REKLAM
Yeni Zelanda bayrağı üzerine 'lütfen üzerimde yürüyün' yazısı eklenerek yere serilen bir sanat eseri, 30 yıl aradan sonra yeniden sergilendiği galeriden kamuoyunun tepkisi üzerine tekrar kaldırıldı.
Nelson kentindeki The Suter Sanat Galerisi perşembe günü yaptığı açıklamada, artan gerilimler ve güvenlik endişeleri nedeniyle Maorili sanatçı Diane Prince'in eserinin sergiden çıkarıldığını duyurdu.
1995 yılında Auckland’daki bir galeride sergilenen aynı eser, halkın ve polisin tepkisiyle kaldırılmıştı. O dönemde kamuoyunun baskısıyla kaldırılan eserin bu kez beş ay boyunca sergilenmesi planlanmıştı. Ancak yalnızca 19 gün dayanabildi. Yaşananlar, Yeni Zelanda’da sanat özgürlüğü, ulusal semboller ve ülkenin sömürge geçmişi üzerine süregelen tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Polis, sergiyle ilgili 'birden fazla' şikayet üzerine soruşturma başlattığını doğruladı.
Eser neydi?
Flagging the Future (Geleceği Bayrakla İşaretlemek) adlı eser, mavi zemin üzerinde İngiliz bayrağı (Union Jack) ve kırmızı yıldızlar içeren geleneksel Yeni Zelanda bayrağının yere serilmiş haliydi. Üzerine sprey boyayla 'lütfen üzerimde yürüyün' yazısı eklenmişti. Sanatçı Diane Prince bu eseri 1995’te, hükümetin Maorilere yönelik toprak iadesi ve tazminat sınırlarını belirleyen bir politikasına tepki olarak yaratmıştı.
2024 yılında Radio New Zealand’a konuşan Prince, “Yeni Zelanda bayrağına hiçbir bağlılık hissetmiyorum. Kendimi Yeni Zelandalı olarak tanımlamıyorum. Ben bir Māori’yim,” demişti.
Neden bu kadar tepki çekti?
Yeni Zelanda’da bayrağın kamuya açık şekilde saygısızca tahrip edilmesi yasak. Bu davranış için 5 bin Yeni Zelanda dolarına kadar para cezası öngörülüyor. Ancak bu yasa çok nadiren uygulanıyor. Bayrak bazıları için askeri hizmetle özdeşken, özellikle bazı Maoriler için toprak gaspının, kültürel kaybın ve kimlik silinmesinin sembolü olarak görülüyor.
Nelson kentindeki protestolar arasında, büyükbabasının İkinci Dünya Savaşı’nda Māori Taburu’nda görev yaptığını belirten Ruth Tipu adlı bir kadının sosyal medyada paylaştığı videolar da vardı. Videolarda Tipu, bayrağı yerden kaldırarak başka bir eserin üzerine örtüyor ve bunu her gün yapacağını söylüyordu. Bir gaziler derneği ise eseri 'utanç verici' ve 'aşağılayıcı' olarak niteledi. Belediye meclisi üyesi Tim Skinner da eserin sergilenmesinden 'dehşete kapıldığını' söyledi.
Ancak bazıları eseri savundu. Nelson Belediye Başkan Yardımcısı Rohan O’Neill-Stevens sosyal medyada, “Sanatın sorgulatma ve rahatsız etme hakkını güçlü biçimde savunuyorum,” dedi.
Galeri, eseri neden kaldırdı?
Serginin başında The Suter Galerisi, eseri savunmuştu. Ancak perşembe gecesi yapılan açıklamada, 'saygılı tartışma sınırlarını aşan söylemlerdeki ani yükselişin' bayrağın kaldırılmasına neden olduğu belirtildi. Açıklamada, bu kararın eserin ya da sanatçının niyetine dair bir yargı olmadığı da vurgulandı.
Polis, şu ana kadar sergiyle ilgili bir güvenlik olayı yaşanmadığını, ancak gelen şikayetler üzerine soruşturma yürütüldüğünü bildirdi. Prince, eserin ilk kez 1995’te Auckland’da sergilendiğinde, polis müdahale tehdidi nedeniyle kaldırıldığını söylemişti. Ancak Nelson’daki galeri, bu kez polisle ilgili herhangi bir baskıdan söz etmedi.