Çin, arıtılmış ve seyreltilmiş, ancak hâlâ hafif radyoaktif olan atık suyun salınmasının balıkçılık endüstrisini ve Çin'in doğusundaki kıyı topluluklarını tehlikeye atacağı gerekçesiyle Japon deniz ürünlerinin ithalatını engellemişti.
Japonya Tarım Bakanı Shinjiro Koizumi, Çin'in, hasar gören Fukuşima Daiichi nükleer santralinden arıtılmış radyoaktif atık suyun denize boşaltılmasıyla ilgili endişeler nedeniyle 2023'te yasakladığı deniz ürünleri ithalatına yeniden başlayacağını duyurdu.
Koizumi yetkililerin Pekin'de bir araya gelmesinin ardından anlaşmaya varıldığını ve evrak işlerinin tamamlanmasından sonra ithalatın yeniden başlayacağını söyledi.
Çin ise bu hafta yapılan görüşmelerde "önemli ilerleme" kaydedildiğini bildirirken, Japonya ile anlaşmaya varıldığını doğrulamadı.
Koizumi, "Deniz ürünleri Japonya için önemli bir ihracat kalemidir ve Çin'e ihracatının yeniden başlaması önemli bir kilometre taşıdır," dedi.
Japonya Dışişleri Bakanı Takeshi Iwaya da bu adımı memnuniyetle karşıladığını ifade etti: "Bu, Japonya ve Çin'in iki ülke arasında kalan bir dizi sorunu çözmesine yardımcı olacak büyük bir ilk adım olacaktır."
Ancak yetkililer Çin'in aralarında Fukuşima'nın da bulunduğu 10 Japon vilayetinden gelen tarım ve balıkçılık ürünlerine uyguladığı yasağın halen yürürlükte olduğunu ve bu yasağın kaldırılması için çaba göstermeye devam edeceklerini belirtti.
Çin Gümrükler Genel İdaresi'nden gelen açıklamada iki tarafın "Japon su ürünlerinin güvenliği konusunda yeni bir teknik bilgi alışverişi turu düzenlediğini ve önemli ilerlemeler kaydettiği" ifade edildi, ancak herhangi bir anlaşmadan bahsedilmedi.
Deniz ürünleri ithalatında anlaşmazlık
Çin, arıtılmış ve seyreltilmiş, ancak hâlâ hafif radyoaktif olan atık suyun salınmasının balıkçılık endüstrisini ve Çin'in doğusundaki kıyı topluluklarını tehlikeye atacağını söylediği için Japon deniz ürünlerinin ithalatını engellemişti.
Japon yetkililer ise, atık suyun uluslararası standartlardan daha güvenli olacağını ve çevresel etkisinin ihmal edilebilir düzeyde olacağını dile getirdi.
Nükleer santralin devreden çıkarılmasına yer açmak ve kaza sızıntılarını önlemek için atık suyun serbest bırakılması gerektiği ifade edildi.
Japonya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Tokyo ve Pekin'in mart ayından bu yana konuyla ilgili üç tur görüşme gerçekleştirdikleri ve bu hafta Japonya'nın Çin'e deniz ürünleri ihracatının yeniden başlaması için gerekli "teknik gereklilikler" üzerinde anlaşmaya vardıkları belirtildi.
Açıklamada ihracatın yeniden başlamasının ne kadar sürebileceği bilgisi ise aktarılmadı.
Çin anakarası, Japon deniz ürünleri için en büyük denizaşırı pazar konumundaydı ve deniz ürünleri ihracatının beşte birinden fazlasını oluşturuyordu.
Deniz ürünleri ihracatı Japonya'nın toplam ihracatının çok küçük bir kısmını oluşturduğu için genel ticaret üzerindeki etkisi sınırlı olsa da, balıkçılık sektörüne büyük bir darbe vurdu.
Japonya hükümeti, başta deniz tarağı yetiştiricileri olmak üzere ihracatçılar için acil yardım fonu oluşturdu ve alternatif denizaşırı pazarlar aradı.
Fukuşima Daiichi santralini işleten Tokyo Electric Power Company Holdings, Japon işletme sahiplerinin ihracat yasaklarından kaynaklanan zararlarını uygun bir şekilde tazmin edeceğini söyledi.
Nükleer erimeler
Nükleer santral, 2011'de Japonya'nın kuzeydoğusunu vuran deprem ve tsunamide ağır hasar gördükten sonra üç reaktörde erime meydana geldi.
Reaktör çekirdeklerini soğutmak için kullanılan su o zamandan beri birikiyor ve yetkililer devasa stokun sahanın temizlenmesini engellediğini söylüyor.
Atık su arıtıldı ve Japonya Ağustos 2023'te denize bırakmaya başlamadan önce radyoaktiviteyi mümkün olduğunca azaltmak için deniz suyuyla yoğun bir şekilde seyreltildi.