İsrail makamları AP üyesi Hassan ile birlikte aralarında iklim aktivisti Greta Thunberg’ün de bulunduğu 12 kişilik aktivist grubunun, seyahat ettikleri Gazze rotasındaki gemiye el konulduktan sonra ülkelerine geri gönderileceğini duyurdu.
REKLAM
Avrupa Parlamentosu, Gazze’ye insani yardım götürmek amacıyla yola çıkan “Madleen” gemisinin İsrail ordusu tarafından uluslararası sularda durdurulmasının ardından, 12 kişilik grubun içinde yer alan Filistin asıllı Fransız Avrupa Parlamentosu (AP) Üyesi Rima Hassan'ın güvenliğine ilişkin olarak İsrail ile yetkililer ile temas halinde olduklarını açıkladı.
Bir Avrupa Parlamentosu sözcüsünün Pazartesi günü Euronews Türkçe'ye yaptığı açıklamada, “Dünyanın neresinde olursa olsun, Avrupa Parlamentosu üyelerinin güvenliği ve refahı en yüksek önceliğimiz. AP üyesi Rima Hassan'ın güvenliğini ve emniyetini sağlamak için İsrail makamları ile sürekli temas halindeyiz,” denildi.
AP sözcüsü, durumun ciddiyeti karşısında, Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola’nın, İsrail makamlarıyla ve Parlamento’daki siyasi grup liderleriyle sürekli iletişim hâlinde olduğunu belirtti.
İsrail makamları ise AP üyesi Hassan ile birlikte aralarında iklim aktivisti Greta Thunberg’ün de bulunduğu bir grup aktivistin, seyahat ettikleri Gazze rotasındaki gemiye el konulduktan sonra ülkelerine geri gönderileceğini duyurdu.
Madleen gemisinin durdurulması
Freedom Flotilla Coalition - FFC (Özgürlük Filosu Koalisyonu) tarafından organize edilen Madleen isimli gemi, abluka altındaki Gazze Şeridi’ne insani yardım ulaştırmak üzere yola çıktı.
Koalisyon, bu gemiyle sembolik ve insani bir mesaj vermeyi amaçlarken, İsrail tarafı geminin Gazze’ye girmesine izin verilmeyeceğini daha önceden açıklamıştı.
Pazartesi sabah saatlerinde İsrail donanması tarafından uluslararası sularda durdurulan Madleen, zorla Aşdod limanına yönlendirildi. Gemideki 12 kişi gözaltına alındı.
Olay, İsrail’in deniz ablukasının uluslararası hukukla ne kadar uyumlu olduğu konusunu yeniden gündeme taşıdı. Birleşmiş Milletler ve çok sayıda insan hakları kuruluşu, Gazze’de yaklaşık iki milyon insanın gıda, ilaç ve temiz suya erişemediği konusunda uzun süredir uyarıda bulunuyor.
AP sözcüsü, durumun devam etmekte olduğunu hatırlatarak, "Olay güvenli bir şekilde çözülene kadar tüm taraflarla 24 saat iletişim halinde olacağız," dedi.
Özellikle bir Avrupa Parlamentosu üyesinin uluslararası sularda insani bir görev esnasında gözaltına alınması, Avrupa kurumları açısından kritik önem arz ediyor.
Parlamento sözcüsü, “AP, tüm üyelerinin dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, Avrupa halkının seçilmiş temsilcileri olarak güvende tutulmaları ve saygı ile muamele görmeleri konusunda her zaman ısrarcı olacaktır," ifadelerini kullandı.
AP dış politika perspektifi: İnsani yardım engellerinin kalkması
Euronews Türkçe tarafından AP'nin Özgürlük Filosu Koalisyonu'na yaklaşımı sorulması üzerine ise 2 Nisan 2025 tarihli Avrupa Parlamentosu Ortak Dış ve Güvenlik Politikası (CFSP) yıllık raporuna atıfta bulunuldu.
Bu rapor, kurumun dış politika önceliklerini ve değerlerini kapsamlı biçimde ortaya koyuyor. Bu belge, Madleen olayı bağlamında, AP'nin tepkisini anlamak açısından önemli bir referans niteliğinde.
Raporda, "insani yardımın önündeki tüm engellerin kaldırılması ve çatışma bölgelerine yardım erişiminin sağlanması", "keyfi gözaltıların ve insan hakları savunucularına yönelik baskıların kınanması", "seçilmiş temsilcilerin güvenliğinin sağlanması" ve "uluslararası hukuk, BM Şartı ve Cenevre Sözleşmeleri doğrultusunda devletlerin sorumluluk üstlenmesi" ilkeleri FFC'nin yaşadığı son durumda öne çıkıyor.
Bu bağlamda, Rima Hassan gibi bir AP üyesinin gözaltına alınması yalnızca bireysel bir olay değil; aynı zamanda Avrupa’nın demokratik değerlerinin sahada sınandığı bir durumu temsil ediyor.
Sembol haline gelen bir temsilci: Rima Hassan
2024 yılında Fransa’dan Avrupa Parlamentosu’na seçilen Rima Hassan, Filistin kökenli bir aktivist ve insan hakları savunucusu.
Göreve geldiğinden bu yana, Gazze’de yaşananlara karşı sert açıklamalarıyla dikkat çeken Hassan, İsrail'in savaş politikalarına ve Avrupa kurumlarının sessizliğine dair eleştirileri ile kamuoyunda yankı uyandırdı.
Madleen gemisine katılması, hem bir insani yardım hamlesi hem de siyasi bir duruş olarak yorumlandı.
AP raporunda STK ve insani yardım girişimleri vurgusu
2025 yılı dış politika raporunda, Avrupa Parlamentosu’nun sivil toplum kuruluşlarına ve insani girişimlere açık desteği vurgulanıyor.
Belge, sivil aktörlerin demokratikleşmeye katkısını, çatışma çözümündeki rollerini ve insani yardımdaki öncülüklerini takdirle anıyor.
Bu bağlamda, FFC'nin yürüttüğü faaliyetler, Avrupa Parlamentosu’nun dış politika ilkeleriyle örtüşüyor. Parlamento, sivil girişimleri "ilk müdahale gücü" olarak tanımlarken, devletlerin ulaşamadığı noktalarda hayati bir boşluğu doldurduklarını kabul ediyor.
Henüz Avrupa Komisyonu'ndan resmi bir açıklama gelmemiş olsa da, çok sayıda AP üyesi durumla ilgili sert tepkiler verdi. Özellikle sol ve yeşil gruplar, Rima Hassan’ın derhal serbest bırakılması çağrısında bulundu.
AP üyesi Hassan'ın mensubu olduğu Fransız sol parti Boyun Eğmeyen Fransa, "Özgürlük Filosu Koalisyonu'nun serbest bırakılması ve Gazze'deki soykırıma karşı miting" mesajıyla eylem çağrısı yaptı.
Uluslararası insan hakları kuruluşları – başta Uluslararası Af Örgütü ve BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) olmak üzere – olaya kayıtsız kalmadı. Yardım erişiminin engellenmesi ve aktivistlerin gözaltına alınması sert biçimde eleştirildi.
12 kişilik grubun gözaltına alınmasını "yasa dışı" olarak vurgulayan Uluslararası Af Örgütü ise İsrail'e "derhal serbest bırakma" çağrısı yaptı.
İsrail'deki bir insan hakları grubu olan Adalah ise aktivistleri temsil ettiklerini belirterek İsrail’in gemiye el koymasının yasal bir dayanağı olmadığı açıklamasını yaptı.
Adalah yaptığı açıklamada, "Uluslararası sularda gerçekleştirilen bu müdahale, insani yardım sağlamak amacıyla sivil bir şekilde hareket eden silahsız aktivistlerin gözaltına alınması uluslararası hukukun ciddi bir ihlalidir," dedi.
İsrail ise, güvenlik gerekçelerini öne sürerek, geminin "yetkisiz giriş" teşebbüsünde bulunduğunu savunuyor. Ancak gemide silah ya da tehlikeli madde bulunduğuna dair herhangi bir kanıt sunulmadı.
Özgürlük Filosu Koalisyonu (FFC), yolculuğu organize eden grup olarak, aktivistlerin "İsrail güçleri tarafından kaçırıldığını" iddia etti.
Yaptıkları açıklamada, "Gemi yasa dışı bir şekilde uluslararası sularda ele geçirildi, silahsız sivil mürettebatı kaçırıldı ve bebek maması, gıda ve tıbbi malzemeler gibi hayat kurtarıcı kargo el konuldu" ifadelerine yer verdiler.
Geminin, Gazze’nin yaklaşık 200 kilometre açığındaki uluslararası sularda ele geçirildiği öne sürüldü.
Bir haftalık yolculuk
İklim aktivisti Greta Thunberg da Sicilya’dan bir hafta önce yola çıkan Madleen adlı gemide bulunan 12 aktivistten biriydi.
Geminin yolculuğu sırasında, perşembe günü Libya sahil güvenlik ekipleri tarafından gözaltına alınmamak için denize atlayan dört göçmeni kurtarmak üzere Akdeniz’de durduğu bildirildi.
Gemiye el konulmasının ardından yayınlanan önceden kaydedilmiş bir mesajda Thunberg, "Tüm arkadaşlarımdan, ailemden ve yoldaşlarımdan beni ve diğerlerini mümkün olan en kısa sürede serbest bırakması için İsveç hükümetine baskı yapmalarını istiyorum," dedi.
Fransız kökenli Suriyeli bir Avrupa Parlamentosu üyesi olan Rima Hassan da gemideki gönüllüler arasındaydı. Daha önce İsrail'e girişi yasaklanan Hassan, gemide bulunan altı Fransız vatandaşından biriydi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İsrail’den bu kişilerin en kısa sürede Fransa’ya dönmelerine izin verilmesini istediğini belirtti.
İsrail'deki bir insan hakları grubu olan Adalah, aktivistleri temsil ettiklerini belirterek İsrail’in gemiye el koymasının yasal bir dayanağı olmadığını söyledi.
Adalah yaptığı açıklamada, "Uluslararası sularda gerçekleştirilen bu müdahale, insani yardım sağlamak amacıyla sivil bir şekilde hareket eden silahsız aktivistlerin gözaltına alınması uluslararası hukukun ciddi bir ihlalidir," dedi.
Filonun Katanya'daki iletişim odasıyla irtibat halinde olduğunu iddia eden BM İşgal Altındaki Topraklar Özel Raportörü Francesca Albanese, yaklaşık beş geminin yardım gemisinin etrafında döndüğünü ve iki insansız hava aracının (İHA) da geminin üzerinde dolaştığını kaydetti.