ABD Başkanı Donald Trump, Çarşamba günü yaptığı açıklamada Tahran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmayı kabul edeceğine dair inancının azaldığını söylemişti.
Amerika Birleşik Devletleri, bölgedeki artan güvenlik riskleri nedeniyle Irak’taki Bağdat Büyükelçiliği’nden kısmi tahliye hazırlığı yapıyor. Ortadoğu’daki bazı askeri üslerde bulunan asker yakınlarının da gönüllü olarak ayrılmasına izin verilecek.
Konuya ilişkin bilgi veren dört ABD’li ve iki Iraklı kaynak, tahliye kararının arkasındaki 'özel' tehditleri açıklamadı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise yorum talebine yanıt vermedi. Tahliye haberi sonrası petrol fiyatlarında yükseliş görüldü.
ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın nükleer programına ilişkin yürütülen görüşmelerin başarısız olması durumunda bu ülkeyi vurmakla defalarca tehdit etmişti. Çarşamba günü yaptığı açıklamada ise Tahran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmayı kabul edeceğine dair inancının azaldığını söyledi.
İran Savunma Bakanı Aziz Nasirzade ise aynı gün yaptığı açıklamada, eğer nükleer müzakereler başarısız olur ve ülkesine saldırı düzenlenirse, ABD’nin bölgedeki üslerine misillemede bulunacaklarını ifade etti.
ABD'nin Irak, Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde askeri varlığı bulunuyor. ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’in, bölgedeki askeri üslerde bulunan asker yakınlarının gönüllü ayrılışını onayladığı bildirildi. Bir başka ABD’li yetkili, bunun özellikle Bahreyn’deki aileler için geçerli olduğunu belirtti.
ABD’li üçüncü bir yetkili ise “Dışişleri Bakanlığı, Bağdat Büyükelçiliği için planlı bir tahliyeye hazırlanıyor. Tahliyenin ticari yollarla gerçekleştirilmesi amaçlanıyor ancak gerekirse ordu devreye girecek,” dedi. Irak Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili de, 'bölgesel gerilim ihtimaline bağlı güvenlik endişeleri' nedeniyle büyükelçilik çalışanlarının 'kısmi tahliyesinin' doğrulandığını söyledi.
Bir diğer ABD’li yetkili, Katar’daki El Udeyd Hava Üssü'nde herhangi bir operasyon değişikliği olmadığını ve ABD’nin Katar’daki büyükelçilik çalışanları ile ailelerine yönelik herhangi bir tahliye emri verilmediğini bildirdi. Büyükelçiliğin normal faaliyetlerini sürdürdüğü aktarıldı.
Gerilim tırmanıyor
Bağdat’taki tahliye haberlerinin ardından petrol fiyatları 3 dolar yükselerek Brent petrolün varil fiyatı 69.18 dolara çıktı.
Aynı gün İngiltere’nin denizcilik kurumu, Ortadoğu’daki artan gerilimin kritik deniz yollarında askeri hareketliliği artırabileceği ve deniz taşımacılığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği uyarısında bulundu. Kurum, gemilerin İran kıyılarına komşu olan Basra Körfezi, Umman Körfezi ve Hürmüz Boğazı’ndan geçerken dikkatli olmalarını tavsiye etti.
Hem ABD’nin hem de bölgesel rakibi İran’ın nadir ortaklarından biri olan Irak, ülkede 2.500 ABD askerine ev sahipliği yapıyor. Ancak İran’a yakın silahlı grupların da Irak güvenlik güçleri içinde etkinliği bulunuyor. Ekim 2023’te Gazze’de başlayan savaş sonrası Irak içinde gerilim tırmanırken, İran yanlısı milisler ABD birliklerine defalarca saldırı düzenledi.