Trump’ın sık sık değişen gümrük tarifesi politikaları küresel piyasaları altüst etti. Belirsizliklere yol açtı, şirketlere onlarca milyar dolarlık satış kaybı ve ek maliyet getirdi.
REKLAM
ABD Başkanı Donald Trump, ülkesi ile Çin arasındaki ticaret anlaşmasının 'tamamlandığını' açıkladı.
Bu açıklama, Washington ile Pekin'den müzakerecilerin kırılgan ticaret ateşkesini yeniden rayına oturtmak ve Çin’in nadir toprak elementleri ile diğer kritik sanayi bileşenlerine yönelik ihracat kısıtlamalarını kaldırmak için bir çerçeve üzerinde anlaşmasından saatler sonra geldi.
Trump, Londra’da iki gün süren yoğun görüşmelerin ardından sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, “Çin ile anlaşmamız tamam, Başkan Xi ile son onayımızı vermemiz kaldı,” dedi.
“Tüm mıknatıslar ve ihtiyaç duyulan nadir toprak elementleri Çin tarafından önceden sağlanacak. Biz de karşılığında, kararlaştırdığımız şeyleri vereceğiz. Buna Çinli öğrencilerin üniversitelerimizi kullanması da dâhil (ki bu her zaman bana uygun olmuştur!). Biz toplamda yüzde 55 vergi alıyoruz, Çin yüzde 10 alıyor.”
Beyaz Saray’dan bir yetkili, bu yüzde 55’lik vergi oranının üç kalemden oluştuğunu belirtti. Bunlardan ilki Trump’ın neredeyse tüm ticaret ortaklarına uyguladığı yüzde 10’luk 'karşılıklı' tarife. Diğeri Çin, Meksika ve Kanada’ya yönelik uygulanan ve bu ülkelerin ABD’ye fentanil akışını kolaylaştırdığı gerekçesiyle getirilen yüzde 20’lik ceza tarifesi. Üçüncüsü ise Trump’ın ilk başkanlık döneminde Çin’e karşı koyduğu yüzde 25’lik mevcut vergiler.
Trump ayrıca şöyle yazdı: “Başkan Xi ile birlikte, Çin’i Amerikan ticaretine açmak için yakın işbirliği içinde çalışacağız. Bu her iki ülke için de büyük bir ZAFER olacak!!!”
Çerçeve anlaşma sağlandı
Anlaşmaya dair teknik detayların büyük kısmı hâlâ belirsizliğini koruyor. Çin Ticaret Bakanlığı da henüz yorum yapmadı. Ancak Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in geçtiğimiz hafta yaptığı bir telefon görüşmesinin ardından Londra’da Pazartesi başlayan acil toplantılar, daha önce Cenevre’de varılan ancak çökmek üzere olan ön anlaşmanın canlandırılmasına olanak tanıdı.
Cenevre anlaşması, Çin’in kritik maden ihracatına yönelik kısıtlamaları sürdürmesi nedeniyle çıkmaza girmişti. Bunun üzerine Trump yönetimi de Çin’e yarı iletken tasarım yazılımları, uçaklar ve diğer ürünlerin ihracatını kısıtlamıştı.
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Londra’da ulaşılan anlaşmanın Çin’in nadir toprak elementleri ve mıknatıs ihracatındaki sınırlamaları kaldıracağını ve ABD’nin bazı ihracat kontrollerini 'dengeli bir şekilde' gevşeteceğini söyledi. Ancak görüşmeler gece yarısı sona erdiğinde ayrıntılı bilgi vermedi.
Lutnick, “Cenevre mutabakatını ve liderler arasındaki görüşmeyi hayata geçirecek bir çerçeveye ulaştık,” dedi.
“Şimdi bu çerçeveyi kendi liderlerimize sunacağız. Onaylanırsa, uygulamaya geçeceğiz.”
Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Li Chenggang da ayrı bir bilgilendirme toplantısında, prensipte bir ticaret çerçevesi üzerinde mutabık kalındığını ve bunun hem ABD hem Çin liderlerine sunulacağını söyledi.
'Başa dönüldü'
Trump’ın sık sık değişen gümrük tarifesi politikaları küresel piyasaları altüst etti, büyük limanlarda tıkanmalara ve belirsizliklere yol açtı, şirketlere onlarca milyar dolarlık satış kaybı ve ek maliyet getirdi.
Dünya Bankası, salı günü yaptığı açıklamada, 2025 için küresel büyüme tahminini dörtte bir puan düşürerek yüzde 2,3’e çekti. Gerekçe olarak daha yüksek tarifeler ve artan belirsizliklerin neredeyse tüm ekonomiler için “önemli bir engel” oluşturması gösterildi.
ABD ile Çin arasında varılan yeni anlaşma, Cenevre’de üzerinde uzlaşılan ama ihracat kontrolleri yüzünden çatırdayan mutabakatı kurtarabilir. Ancak bu anlaşma, Trump’ın tek taraflı tarifeleriyle ilgili derin görüş ayrılıklarını ve ABD’nin Çin’in devlet destekli, ihracat odaklı ekonomik modeline yönelik uzun süredir dile getirdiği şikâyetleri çözmekten uzak.
Atlantik Konseyi Jeoekonomi Merkezi Direktörü Josh Lipsky’ye göre, iki taraf da Cenevre’den masaya koyulan anlaşmanın koşullarını temelde farklı şekillerde yorumlayarak ayrıldı ve ne yapılması gerektiği konusunda daha somut adımlar atılması gerekiyor. Lipsky, “Başa döndüler ama bu bile sıfır noktasına göre daha iyi,” yorumunu yaptı.
Trump’ın açıklamalarından, geçen ay Cenevre’de üzerinde anlaşılan daha kapsamlı bir ticaret anlaşması için belirlenen zaman çizelgesinde şu an ne aşamada olunduğu netleşmedi. Cenevre’de taraflar, ticaret gerilimini azaltacak daha geniş kapsamlı bir anlaşma için 10 Ağustos’u son tarih olarak belirlemişti. O tarihe kadar bir uzlaşma sağlanmazsa, tarifeler ABD tarafında yaklaşık yüzde 30’dan yüzde 145’e, Çin tarafında ise yüzde 10’dan yüzde 125’e yükselecek.