ABD’nin Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg’un, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşıyla ilgili görüşmek üzere Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko ile bir araya gelmek amacıyla Minsk’e gitmesi bekleniyor.
REKLAM
Sürgündeki Belarus muhalefet lideri Sviatlana Tsikhanouskaya, Euronews’e yaptığı açıklamada, Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'dan 'kesinlikle güvenilmez biri' diye bahsetti ve Trump yönetiminin özel temsilcisinin yapacağı bu görüşmeye ilişkin endişelerini dile getirdi.
Reuters’ın salı günkü haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın uzun süredir danışmanlığını yapan Keith Kellogg’un bu hafta Minsk’e giderek Lukaşenko ile görüşmesi planlanıyor. Haberde dört farklı kaynağa atıf yapıldı.
İki kaynağa göre Kellogg, bu ziyaretin Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik tam ölçekli işgalini sona erdirmeyi amaçlayan barış görüşmelerini başlatmaya yardımcı olabileceğini özel olarak dile getirdi.
Moskova ve Kiev arasında daha önce yapılan iki doğrudan görüşme, savaşın sona erdirilmesinde bir ilerleme sağlayamamıştı. Savaş şu anda dördüncü yılına girmiş durumda.
Ancak çarşamba günü açıklamalarda bulunan Tsikhanouskaya, Belarus’un böyle bir müzakere için doğru yer olmadığını çünkü Lukaşenko’nun bu savaşın bir parçası olduğunu söyledi.
Lukaşenko, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kilit müttefiki olarak biliniyor ve Şubat 2022’deki işgalin bir kısmının Belarus topraklarından başlatılmasına izin vermişti.
Tsikhanouskaya, Euronews’e verdiği demeçte, “Lukaşenko bu savaşın ortağı, Putin’in çıkarlarına hizmet ediyor ve kesinlikle güvenilemez,” dedi.
Tsikhanouskaya, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının Lukaşenko için bir “nimet” olduğunu ve savaşın bitmesini istemediğini söyledi.
“(Hükümet) Rus ordusu için büyük miktarda üretim yapıyor ve Lukaşenko rejimine yönelik yaptırımların olduğu bu ortamda bu durum onun için iyi bir gelir kaynağı,” diyerek ekledi.
“Bu yüzden barışla ilgilenmiyor. Belki bu süreçte önemli bir aktör olmak istiyor ama burada bağımsız bir oyuncu değil.”
Batı ülkeleri, Belarus’a Rusya’nın Ukrayna’daki savaşına verdiği destek ve Ağustos 2020 ile Ocak 2025’te yapılan, uluslararası kamuoyunca şaibeli bulunan başkanlık seçimleri nedeniyle yaptırımlar uyguladı.
Lukaşenko, 31 yıldır Belarus’u yönetiyor ve Avrupa’nın en uzun süre görevde kalan lideri konumunda.
Tsikhanouskaya, 2020 seçimlerinde Lukaşenko’ya karşı aday olmuş, ancak seçimden kısa süre sonra ülkeden ayrılmak zorunda kalmıştı. Uluslararası gözlemcilerle birlikte o da seçim sonuçlarının geniş çaplı hile ile çalındığını savunuyor.
Minsk ve Moskova ise bu iddiaları ve Batı’nın seçimlere yönelik eleştirilerini reddediyor.
ABD – Belarus ilişkileri
2020 yılının başlarında, Trump’ın ilk döneminde, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Belarus’u 20 yıldan fazla bir süredir ziyaret eden en üst düzey ABD’li yetkili olmuştu.
Ancak Joe Biden’ın 2021’de ABD Başkanı olmasıyla birlikte Minsk ile Washington arasındaki ilişkiler bozuldu. ABD, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Şubat 2022’de Minsk’teki büyükelçilik faaliyetlerini askıya aldı.
Bu yıl, Trump’ın ikinci döneminde, ABD’nin Belarus’la yeniden ilişkileri iyileştirmeye çalıştığı görülüyor.
New York Times’a göre, Şubat ayında ABD yetkilileri, üç siyasi mahkumu teslim almak üzere Belarus’a uçtu.
Nisan ayında ise Belarus, ülkede Lukaşenko’ya suikast planladığı iddiasıyla hapsedilen ABD vatandaşı Youras Ziankovich’i serbest bıraktı. Hem destekçileri hem de Washington, bu suçlamaların asılsız olduğunu savunmuştu.
Öte yandan, AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas çarşamba günü yaptığı açıklamada, Rusya’nın Avrupa Birliği için doğrudan bir tehdit oluşturduğunu ve Kremlin’in devasa savunma harcamalarının “uzun vadeli saldırganlık planlarının” bir göstergesi olduğunu söyledi.
Geçen hafta Euronews’e verdiği bir başka röportajda Tsikhanouskaya, sonbaharda yapılması planlanan geniş kapsamlı Rusya – Belarus ortak askeri tatbikatlarının NATO’nun doğu kanadı için tehdit oluşturabileceğini belirtmişti.
“Belarus’taki son askeri tatbikatların ardından Ukrayna’ya saldırı başlamıştı, bunu unutmayın,” demişti. Bu sözleriyle “Zapad 2025” adı verilen tatbikatlara atıfta bulundu.