İsrail-İran çatışması: AB ve İngiltere bakanları İran ile Cenevre'de görüşecek

REKLAM

İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları (E3), Tahran'ın nükleer programı nedeniyle artan gerilimin azaltılması için uluslararası çabalar yoğunlaşırken cuma günü Cenevre'de İranlı mevkidaşları Abbas Arakçi ile bir araya geliyor.

AB'nin dış politika şefi Kaja Kallas'ın da toplantıya katılması bekleniyor, ancak Avrupa Komisyonu sözcüsü perşembe günü konuyla ilgili net bir açıklama yapmadı.

Görüşmeler, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail'in İran'a karşı sürdürdüğü askeri harekata katılıp katılmayacağına iki hafta içinde karar vereceğini söylediği ve Washington'un aktif olarak müdahale etmeyi düşündüğü haberlerinin geldiği bir döneme denk geliyor.

Beyaz Saray perşembe günü yaptığı açıklamada, "Başkan iki hafta içinde İran'a saldırıp saldırmama konusunda bir karar verecek," dedi ve Tahran ile iletişimin devam ettiğini ve diplomatik bir çözümün mümkün olduğunu ekledi.

Görüşmelerin yapılacağı Cenevre, 2013 yılında İran ile dünya güçleri arasında nükleer faaliyetlerini sınırlandırmaya yönelik ilk anlaşmanın yapıldığı şehir.

İngiltere Dışişleri Bakanı: Orta Doğu'daki durum 'tehlikeli olmaya devam ediyor'

Görüşmeler öncesinde İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, perşembe günü Washington'da ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve başkanlık elçisi Steve Witkoff ile yaptığı görüşmenin ardından Orta Doğu'daki durumu “tehlikeli” olarak nitelendirdi.

“İran'ın asla nükleer silaha sahip olmaması gerektiği konusunda kararlıyız” diyen Lammy, sosyal medya platformu X'te yaptığı paylaşımda, "Bir anlaşmanın derinleşen bir çatışmayı nasıl önleyebileceğini tartıştık. Önümüzdeki iki hafta içinde diplomatik bir çözüme ulaşmak için bir fırsat doğdu," ifadesine yer verdi.

İran'ın Cenevre'deki Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Ali Bahreyni Euronews'e yaptığı açıklamada, "Avrupalıların yapabileceği en asgari şey İsrail'i açıkça kınamak ve İsrail'e verdikleri desteği kesmektir," dedi.

Bu arada İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, iki ülke arasındaki saldırılar devam ederken İran'ın dini liderinin "artık var olmasına izin verilemeyeceğini" söyledi.

Çatışmaların durulacağına dair bir işaret yok

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, pazartesi günü ABD'nin devreye girmesi ve İsrail ile İran arasındaki düşmanlıkların sona erdirilmesi için müzakere etmesi için örtülü bir ricada bulundu.

Arakçi, sosyal medya platformu X'te eğer Trump “diplomasi konusunda samimiyse ve bu savaşı durdurmakla ilgileniyorsa, sonraki adımların çok önemli olduğunu” yazdı.

İran'ın en üst düzey diplomatı “Netanyahu gibi birini susturmak için Washington'dan gelecek bir telefon yeterli” diye yazdı. “Bu diplomasiye dönüşün yolunu açabilir.”

Washington'a mesaj, ABD ile İran arasındaki son görüşmelerin İsrail'in sürpriz bombardımanının ardından hafta sonu iptal edilmesiyle gönderildi.

Arakçi, İsrail'in de aynı şeyi yapması halinde İran'ın saldırılarını durduracağını söyledi.

Ne olmuştu?

İsrail, 13 Haziran Cuma gününün ilk saatlerinde İran’ın başkenti Tahran’ı hedef aldı. Kentin birçok noktasında patlama sesleri yankılandı. İsrail, saldırıda nükleer ve askeri hedeflerin vurulduğunu açıklamıştı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, operasyonun adının “Yükselen Aslan Operasyonu” olduğunu duyurmuştu. Saldırıya yaklaşık 200 İsrail uçağı katılmış ve 100 kadar hedef vurulmuştu.

Saldırılarda üst düzey komutanlar ve nükleer programla ilişkili bilim insanları ölmüştü.

Bu saldırı, İran’ın nükleer programındaki hızlı ilerlemesi nedeniyle gerilimin zirveye çıktığı bir dönemde geliyor. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) Yönetim Kurulu, Perşembe günü 20 yıl aradan sonra ilk kez İran’ı denetçilerle iş birliği yapmadığı gerekçesiyle resmen kınamıştı.

Saldırının ilk saatlerinde ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD'nin İsrail'in İran'a yönelik saldırılarında rolü olmadığını belirterek, Tahran'ı ABD çıkarlarını ve personelini hedef almaması konusunda uyarmıştı.

Ancak ABD Başkanı Donald Trump ise İran'a anlaşma yapmasını yoksa sıradaki saldırıların 'daha acımasız' olacağını söylemişti.