Yeni karar, Suriyeli sivillere karşı savaş suçu işlemek ve insan hakları ihlallerinde bulunmakla suçlanan devrik Devlet Başkanı Beşar Esad, üst düzey yardımcıları, yetkilileri ve aile üyelerine yönelik mevcut yaptırımları iptal etmiyor.
ABD Başkanı Donald Trump pazartesi günü Suriye'ye yönelik birçok ekonomik yaptırımı sona erdiren bir kararname imzaladı. Kararname, Suriye'nin geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'ya mayıs ayında Riyad'da yaptıkları görüşmede verilen sözlerin yerine getirilmesi anlamına geliyor.
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, kararnamenin "ülkenin istikrar ve barışa giden yolunu teşvik etmek ve desteklemek" için tasarlandığını söyledi.
ABD Hazinesi'nin terörizm ve mali istihbarattan sorumlu müsteşar vekili Brad Smith, kararnamenin "ülkenin uluslararası finans sisteminden izolasyonuna son vererek küresel ticarete zemin hazırlamayı ve bölgedeki komşularının yanı sıra ABD'den de yatırımları harekete geçirmeyi" amaçladığını söyledi.
Washington'un mayıs ayında Suriye'ye yaptırımlardan kapsamlı muafiyetler tanıması, Trump'ın 13 yıl süren acımasız iç savaşla paramparça olan ülkeye yönelik yarım asırlık cezaları kaldırma vaadini yerine getirme yolunda ilk adımdı.
Ekonomik yaptırımların kaldırılmasının yanı sıra pazartesi günkü kararname, eski Cumhuriyetçi Başkan George W. Bush tarafından çıkarılan bir kararnamede belirtilen ulusal acil durumu da kaldırıyor.
Hazine yetkilileri, Bush'un emrinin Suriye'nin Lübnan'ı işgal etmesine ve kitle imha silahları ve füze programları peşinde koşmasına tepki olarak verildiğini söyledi. Suriye ile ilgili daha önce çıkarılan beş kararname de kaldırılmıştı.
Ancak pazartesi günkü emir, insan hakları ihlallerinde bulunmak, uyuşturucu kaçakçılığına karışmak ve Suriye'nin kimyasal silah programının bir parçası olmakla suçlanan devrik eski Devlet Başkanı Beşar Esad, üst düzey yardımcıları, aile üyeleri ve yetkililere uygulanan yaptırımları iptal etmiyor.
Ayrıca Kongre tarafından kabul edilen ve Suriye'nin askeri, istihbarat ya da diğer şüpheli kurumlarıyla iş yapan ya da bu kurumlara destek veren herkesi hedef alan bir dizi yaptırımı da olduğu gibi bırakıyor.
Trump yönetimi 'Sezar Yasası' olarak bilinen bu yaptırımlardan geçici olarak feragat etmiş olsa da, bunlar ancak yasayla kalıcı olarak iptal edilebilir.
Terörist grupları ve Esad rejimi yetkililerinin Orta Doğu'daki ticaretinden yararlanmakla suçladıkları amfetamin benzeri uyarıcı Captagon'un üretici ve satıcılarını hedef alan yaptırımlar ise yürürlükte kalmaya devam edecek.
Trump üç ülkeyi kapsayan Orta Doğu turu kapsamında mayıs ayında Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da eş-Şara ile bir araya gelmişti. ABD'nin 47. Başkanı Suriyeli mevkidaşına yaptırımları kaldıracağını ve Washington ile Şam arasında önemli bir politika değişikliğiyle ilişkileri normalleştirmeyi araştıracağını söyledi.
Leavitt pazartesi günü yaptığı açıklamada ,"Bu verilen ve tutulan bir başka sözdür," dedi.
Trump'ın Riyad'da Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldıracağını açıklamasından bu yana Avrupa Birliği ve İngiltere de aynı yönde adımlar attı. AB, Suriye'ye yönelik kalan yaptırımlarının neredeyse tamamını kaldırdı.
Trump'ın kararı Şam için büyük bir hamle ve zor durumdaki ekonomisi üzerinde potansiyel olarak büyük olumlu etkiler taşıyor olsa da, bazı kısıtlamalar halen yürürlükte.
ABD, Suriye'yi terörizmin devlet destekçisi olarak tanımlama kararını henüz kaldırmış değil. Eş-Şara'nın liderliğini yaptığı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) grubu da yabancı bir terör örgütü olarak kabul ediliyor. Bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi bu atamaların gözden geçirilmekte olduğunu belirtti.