Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron anlaşmayı 'tarihi' olarak nitelendirdi. Ancak bu anlaşma, yerliler tarafından talep edilen tam bağımsızlık için yetersiz.
REKLAM
Fransa cumartesi günü Yeni Kaledonya ile denizaşırı Güney Pasifik bölgesine daha fazla özerklik tanıyan bir anlaşma yaptığını duyurdu. Ancak anlaşma, takımadaların yerli sakinleri tarafından talep edilen tam bağımsızlıktan uzak duruyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un "tarihi" olarak nitelendirdiği 13 sayfalık anlaşma, Fransız kalacak ve Fransız anayasasında yer alacak bir "Kaledonya devleti" kurulmasını öngörüyor. Ayrıca Fransız vatandaşlığının yanı sıra bir Kaledonya vatandaşlığının oluşturulmasına da izin verecek.
Anlaşmanın Yeni Kaledonya'da nihai onaya ihtiyacı var ve şubat ayında Yeni Kaledonyalılar tarafından oylanması bekleniyor.
Avustralya'nın doğusundaki Pasifik takımadaları on yıllar boyunca bağımsızlık isteyenlerle Fransa'ya sadık olanlar arasında siyasi gerilimlerle karşı karşıya kaldı.
Mayıs 2024'te önerilen seçim reformları nedeniyle kitlesel ayaklanmalar patlak vermişti. Fransız hükümeti yerli olmayan uzun dönemli binlerce yerleşimciye oy hakkı vermeyi tartışıyordu. Birçok Kanak, seçim kurallarında yapılacak değişikliklerin yerli seçmenleri daha da marjinalleştireceğini iddia ederek öneriyi protesto etmişti.
Kanaklar ve diğer Kaledonluların önünde zorlu bir yol var ancak 10 gün süren müzakerelere katılan Kanak milletvekili Emmanuel Tjibaou'ya göre yeni anlaşma adayı "şiddet sarmalından" çıkaracak.
"Bu metinde bağımsızlık kelimesi geçmiyor. Ancak yapılandırılmış, ilerici, yasal olarak düzenlenmiş ve siyasi olarak meşru bir yol açıyor."
Yeni Kaledonya'nın Fransa'ya bağlı kalmasından yana olanlar da anlaşmayı selamladı. Milletvekili Nicolas Metzdorf bunu "zorlu bir diyalogdan" doğan bir uzlaşma olarak nitelendirdi ve Kaledonya vatandaşlığını ″gerçek bir taviz″ olarak tanımladı.
Yeni Kaledonya'nın uluslararası ilişkiler, güvenlik ve adalet konularında daha egemen olmasını da öngörebilecek sonraki adımları sonuçlandırmak için özel bir kongre düzenlenecek. Anlaşma, Yeni Kaledonyalıların bölgenin adını, bayrağını ve marşını değiştirmesine de izin verebilir.
Katılımcılar, Yeni Kaledonya'nın büyük ölçüde nikel madenciliğine dayanan borçlu ekonomisini rehabilite etmenin, çeşitlendirmenin ve Fransız anakarasına daha az bağımlı hale getirmenin önemini vurguluyor.
Fransa Yeni Kaledonya'yı 1850'lerde sömürgeleştirdi ve İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra denizaşırı bir bölge haline geldi. Fransız vatandaşlığı 1957 yılında tüm Kanaklara verildi, ancak birçoğu tam bağımsızlık talep etdiyor.